Η επίδραση των ιογενών ηπατίτιδων και της θεραπείας με ιντερφερόνη Α στην αρτηριακή σκληρότητα, τη λειτουργικότητα του ενδοθηλίου και τις πρώιμες δομικές διαταραχές των αρτηριών

Abstract

Introduction: The aim of this study was to evaluate the effect of liver diseases on the aortic stiffness, wave reflections, endothelial function and carotid intima-media thickness. Additionally, the effect of interferon A therapy on aortic stiffness, wave reflections, endothelial function and carotid intima-media thickness, in patients with hepatitis C, was investigated.Methods: In this study, 221 subjects were recruited. Pulse wave velocity (PWV), augmentation index (AIx), flow mediated dilation (FMD) and intima media thickness (IMT), and adipose tissue hormones (leptin, adiponectin, resistin), liver enzymes, CRP and fibrinogen were measured. In the substudy of interferon A therapy, 12 patients with hepatitis C and 12 control subjects were studied before and after 3, 6, 12 and 15 months of the initiation of therapy, pulse wave velocity (PWV), augmentation index (AIx), flow mediated dilation (FMD) and intima media thickness (IMT) were measured.Results: PWV was increased in patients with fatty liver compared to controls (8.23±1.3 vs 6.91±1.3 m/s, p<0.01), in multivariate analysis, presence of fatty liver, leptin, and uric acid were independent predictors of PWV. There were no differences in wave reflections and central pressures between the two groups. FMD was decreased (1.92±0.44% vs 4.82±0.46%, p<0.0001), in fatty liver patients compared to controls, and it was also associated independently, with adiponectin. IMT was increased in fatty liver compared to controls (0.79±0.17mm vs 0.67±0.13mm, p=0.01). PWV was also increased in patients with HBV 8±1.1 m/s and HCV 8±2.1 m/s, compared to controls 6.91±1.3 m/s, p<0.001. Central pressures, wave reflections, and IMT revealed no differences between hepatitis and the control group, but FMD was decreased in hepatitis compared to the control group (HCV: 2.5±2.5%, HBV: 2.3±2.2%, control: 4.82±0.46%, P=0.001 and P<0.01). Comparing the three groups (fatty liver, HBV and HCV), fatty liver patients had increased levels of uric acid compared to HBV and HCV (p<0.001), but the three groups had no differences in PWV, wave reflections, FMD and IMT. Systolic arterial pressure (aortic and peripheral) was decreased (p<0.05) after interferon therapy.Conclusions: Fatty liver and hepatitis B and C were associated with increased aortic stiffness and endothelial dysfunction. In addition, fatty liver was associated with impaired carotid structural changes. These changes were associated, independently, with adipose tissue hormones and uric acid levels. Interferon therapy affects systolic blood pressure.

Εισαγωγή: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να εκτιμήσει την επίδραση των παθήσεων του ήπατος, στην αορτική σκληρότητα, τα ανακλώμενα κύματα, την ενδοθηλιακή λειτουργία και το πάχος έσω-μέσου χιτώνα των καρωτίδων. Επιπλέον, μελετήθηκε η επίδραση της θεραπείας με ιντερφερόνη Α σε ασθενείς με ηπατίτιδα C στους ανωτέρω δείκτες.Μέθοδοι: Στη μελέτη συμμετείχαν και μελετήθηκαν συνολικά 221 άτομα, όπου μετρήθηκαν η ταχύτητα του σφυγμικού κύματος (PWV), δείκτες ανάκλασης των κυμάτων με τονομετρία, η αγγειοδιαστολή της βραχιόνιας αρτηρίας εξαρτώμενη από τη ροή (FMD) και πάχος καρωτίδων έσω-μέσου χιτώνα (ΙΜΤ), καθώς επίσης και ορμόνες του λιπώδους ιστού (λεπτίνη, αδιπονεκτίνη, ρεσιστίνη), ηπατικά ένζυμα, C-αντιδρώσα πρωτεΐνη και ινωδογόνο. Στην υπομελέτη της θεραπείας με ιντερφερόνη Α, μελετήθηκαν 12 ασθενείς με ηπατίτιδα C και 12 άτομα ως ομάδα ελέγχου και μετρήθηκαν πριν την έναρξη θεραπείας στους 3, 6 12 και 15 μήνες, μετρήθηκαν η ταχύτητα του σφυγμικού κύματος (PWV), δείκτες ανάκλασης των κυμάτων με τονομετρία, η αγγειοδιαστολή της βραχιόνιας αρτηρίας εξαρτώμενη από τη ροή (FMD) και πάχος καρωτίδων έσω-μέσου χιτώνα (ΙΜΤ).Αποτελέσματα: To PWV παρουσίαζε σημαντική αύξηση στους ασθενείς με λιπώδη διήθηση του ήπατος 8.23±1.3 m/s σε σχέση με την ομάδα ελέγχου 6.91±1.3 m/s, (p<0.01), ενώ στην πολυπαραγοντική ανάλυση η παρουσία του λιπώδους ήπατος, οι τιμές της λεπτίνης και του ουρικού οξέος αποτελούσαν ανεξάρτητους παράγοντες συσχέτισης του PWV, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων στα ανακλώμενα κύματα και τις κεντρικές πιέσεις, ενώ οι ασθενείς με λιπώδη διήθηση παρουσίαζαν μείωση του FMD 1.92±0.44% σε σχέση με την ομάδα ελέγχου 4.82±0.46%, p<0.0001, οι τιμές του FMD συσχετίζονταν πολυπαραγοντικά με την αδιπονεκτίνη, και αύξηση του ΙΜΤ 0.79±0.17mm έναντι 0.67±0.13mm της ομάδας ελέγχου, p=0.01. To PWV ήταν αυξημένο σε ασθενείς με ηπατίτιδα Β 8±1.1 m/s και C 8±2.1 m/s, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου 6.91±1.3 m/s, p<0.001 ενώ δεν παρατηρήθηκαν διαφορές στα ανακλώμενα κύματα και στις κεντρικές πιέσεις, οι τιμές του PWV συσχετίστηκαν πολυπαραγοντικά με τις τιμές της λεπτίνης. Το FMD παρουσίασε μείωση στις ηπατίτιδες σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (HCV: 2.5±2.5%, HBV: 2.3±2.2%, control: 4.82±0.46%, P=0.001 και P<0.01), χωρίς στατιστική διαφορά το ΙΜΤ. Οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με ιντερφερόνη Α παρουσίασαν διαφορά με την ομάδα ελέγχου σε διάστημα 15 μηνών, στη συστολική αρτηριακή πίεση (αορτική και περιφερική) (p<0.05), η οποία φαίνεται να ελαττώνεται με την χορήγηση θεραπείας.Συμπεράσματα: Το λιπώδες ήπαρ, και οι ηπατίτιδες Β και C σχετίζονται με αυξημένη αορτική σκληρότητα και ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, επιπλέον, το λιπώδες ήπαρ σχετίζεται και με δομικές διαταραχές των καρωτίδων. Η θεραπεία με ιντερφερόνη φαίνεται να δρα μόνο στην συστολική αρτηριακή πίεση.