Ευρωπαϊκές επιδράσεις στην ελληνική πρωτοβάθμια εκπαίδευση του 19ου αι.: η γαλλική και η γερμανική πρωτοβάθμια εκπαίδευση ειδικότερα η περίπτωση του Frobel, η μεταφύτευση του γερμανικού αυτού συστήματος στο ελληνικό νηπιαγωγείο 1850-1900

Abstract

The aim of this research is, primarily, to investigate and record methodologically which, in which areas and in what ways specific educational choices have influenced the field of education. Thereafter, if and at what extend they have been applied. Moreover, there are specified the general characteristics of these specific choices and influences which were implemented through planning and decision making for the organization and the infrastructure of education during the 19th century. Particularly, we get acquainted with the Greek educational reality formulated through certain political, economic, social, institutional and methodological European influences and effects. As secondary aims we have attempted to: a) approach the ideological content provided by the educational system and its functional aspects. b) record the successive stages of education by presenting their complete picture through the conditions of their occurrence and identifying their genetic composure in the existing conditions. c) describe the formation of institutions, teaching mechanisms and monitor the practices followed during their implementation. d) evaluate the educational past by monitoring its course of practice in order to acquire a clear picture and a comprehensive view for the European influences in the Greek educational system. e) investigate and present the French and German educational system. Moreover, compare them with the contemporary Greek legislation in order to reach appropriate conclusions. f) finally, present to what extend foreign factors and those persons and bodies involved in the educational process contributed in the development of a specific social dynamic.It is considered necessary to point out conclusively, that the European influences in the Greek primary educational system of the 19th century are acutely and noticeably recorded. They create an educational standard with difficult in achieving goals and unsupported ideals. The educational policy which was introduced and followed was an imitation policy of foreign patterns without any method. The course that other western countries were following was just transferred into the Greek reality without having previously analyzed the needs of our country. Its periodically direct dependence from foreign centers exerting authority had as a result to form a mostly deceitful educational awareness and collective memory. Particularly, the investigation and pursuit of evidence concerning the relation between the Greek and the French and German education systems has allowed us to justify our foregone title of our subject, namely to what extend and in which ways the Greek educational system has been influenced by the contemporary European ones. Moreover, the investigation and presentation of the German educational system and especially the way the Froebel system was transplanted in the Greek kindergarten, we believe that has illuminated unknown aspects of the History of Education.

Βασικός σκοπός της ερευνητικής εργασίας είναι να διερευνήσει και καταγράψει μεθοδολογικά, ποιες, σε ποιους τομείς και με ποιους τρόπους επέδρασαν συγκεκριμένες εκπαιδευτικές επιλογές στο χώρο της εκπαίδευσης. Εν συνεχεία δε, εάν και κατά πόσο εφαρμόστηκαν. Να επισημάνει τα γενικά χαρακτηριστικά των συγκεκριμένων επιλογών και επιδράσεων, που συντελέστηκαν, μέσω σχεδίων και αποφάσεων, για την οργάνωση και τη δομή της εκπαίδευσης το 19ο αι. Ειδικότερα, να γνωρίσουμε την ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά τις όποιες ευρωπαϊκές επιρροές και επιδράσεις, πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και θεσμικές. Ως δευτερεύοντες σκοπούς θέσαμε: α) Να προσεγγίσουμε το ιδεολογικό περιεχόμενο, που παρείχε το εκπαιδευτικό σύστημα και τις λειτουργικές του εκφάνσεις. β) Να καταγράψουμε τα διαδοχικά στάδια της εκπαίδευσης. Να παρουσιάσουμε ολοκληρωμένη την εικόνα τους, μέσα από τις συνθήκες εμφάνισής τους και να προσδιορίσουμε τη «γενετική» τους σύνθεση με τις επικρατούσες καταστάσεις. γ) Να περιγράψουμε τη διαμόρφωση των θεσμών, των εκπαιδευτικών μηχανισμών και να παρακολουθήσουμε τις πρακτικές τους, που ακολουθήθηκαν κατά την εφαρμογή τους. δ) Να αποτιμήσουμε το εκπαιδευτικό παρελθόν με την παρακολούθηση της πορείας του, προκειμένου να αποκτήσουμε συγκεκριμένη και ολοκληρωμένη άποψη για τις ευρωπαϊκές επιδράσεις στην ελληνική εκπαίδευση. ε) Να διερευνήσουμε και να παρουσιάσουμε το γαλλικό και γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα. Επίσης να το συγκρίνουμε με το υπό θεσμοθέτηση αντίστοιχο ελληνικό και στ) Να αναδείξουμε κατά πόσο οι ξένοι παράγοντες και οι εμπλεκόμενοι στην εκπαιδευτική διαδικασία, πρόσωπα και φορείς, συνετέλεσαν στη διαμόρφωση συγκεκριμένης κοινωνικής δυναμικής.Συνοπτικά, οι ευρωπαϊκές επιδράσεις στην ελληνική πρωτοβάθμια εκπαίδευση του 19ου αι. καταγράφονται έντονα και αισθητά. Δημιουργούν μια εκπαιδευτική κατάσταση, με δυσκολοπρόσιτους στόχους επίτευξης και ανυποστήρικτα ιδεώδη. Η εκπαιδευτική πολιτική που χαράχθηκε και εφαρμόστηκε ήταν πολιτική απομίμησης ξένων προτύπων. Η πορεία που ακολουθήθηκε από άλλες χώρες του δυτικού κόσμου, απλώς μεταφέρθηκε στην ελληνική πραγματικότητα, δίχως ανάλυση των αναγκών της χώρας μας. Η κατά περιόδους άμεση εξάρτησή της από ξένα κέντρα εκπόρευσης εξουσιών διαμόρφωσε φενακισμένη, κατά το πλείστον, εκπαιδευτική συνείδηση και συλλογική μνήμη. Η διερεύνηση και αναζήτηση στοιχείων σχέσης της ελληνικής με τη γαλλική και γερμανική εκπαίδευση μας επέτρεψε να δικαιολογήσουμε τον εκ προοιμίου τίτλο του θέματός μας, δηλαδή σε ποιο βαθμό και με ποιους τρόπους επηρεάσθηκε η ελληνική εκπαίδευση από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά συστήματα. Επιπλέον, η παρουσίαση του γερμανικού συστήματος και ιδιαίτερα του τρόπου μεταφύτευσης του συστήματος Froebel στο ελληνικό νηπιαγωγείο, πιστεύουμε ότι φώτισε άγνωστες πλευρές της Ιστορίας της Εκπαίδευσης.