Εκπαιδευτική πολιτική και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στη μεταπολεμική Ελλάδα (1950-1974)

Abstract

This study examines the official and unofficial educational policy in Greece in relation to the demand of educational reform in the period 1950-1974. The main instrument of the study is the categorization of the educational ideas expressed by three main tendencies, the conservative, the liberal, and the leftist. These tendencies are seen mainly in the frame of the constitution (1952) and especially in the constitutional term of “Greek-Christian civilization”. As the main influential episodes for the official and unofficial educational policy are seen the educational acts 1823/1951, 3971/1959, 4379/1964, 129/1967 and the reports of the two educational committees 1957-58, 1971-73. Concluding we examine briefly the educational reform of 1976-77 trying to explain the reasons for the delayed realization of an educational reform, which actually should have been completed many decades ago.

Η εργασία αυτή παρακολουθεί την επίσημη και ανεπίσημη εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα σε σχέση με το αίτημα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης στην περίοδο 1950-1974. Εξετάζονται τα τρία εκπαιδευτικά ρεύματα της περιόδου, το συντηρητικό, το φιλελεύθερο και το αριστερό και γίνεται προσπάθεια από τη μια να διαπιστωθούν οι απόψεις τους για συγκεκριμένα εκπαιδευτικά “ζητήματα” και από την άλλη να διαπιστωθεί η στάση τους απέναντι στο αίτημα. Ακολούθως εξετάζονται τα συνταγματικά πλαίσια τα εκπαίδευσης όπως αυτά καθορίστηκαν με το σύνταγμα του 1952. Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στο “ελληνοχριστιανικό πολιτισμό” ο οποίος, σύμφωνα με τη συνταγματική διάταξη αποτελεί τον ιδεολογικό προσανατολισμό της εκπαίδευσης. Η επίσημη εκπαιδευτική πολιτική και η στάση της ανεπίσημης εκπαιδευτικής πολιτικής παρακολουθούνται στους “σταθμούς” της περιόδου, οι οποίοι είναι: Ο ΑΝ 59 1823/1951, η επιτροπή παιδείας του 1957-58, τα νομοθετήματα 3971 και 3973/1959, το Ν.Δ. 4379/1964, ο ΑΝ 59 και 129/1967. Στο επίλογο της εργασίας, με μια χρονική υπέρβαση, επιχειρείται η αναψηλάφηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης της περιόδου 1976-77 και γίνεται προσπάθεια να δοθεί η απάντηση στο γιατί πραγματοποιήθηκε αυτή από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.