Ενδαρτηριακή χημειοθεραπεία και εμβολισμός ως επικουρικές και εναλλακτικές μέθοδοι θεραπείας ηπατικών νεοπλασμάτων

Abstract

Introduction: HCC is the third most common cause of tumor-related death among males and the sixth among females. Surgical resection and liver transplantation are the most effective treatments for early or very early HCC according to the BCLC staging-system. However, many patients are presented with unrespectable HCC in the so-called intermediate stage according to BCLC (BCLC-stage B) where trans-arterial chemoembolization (TACE) is recommended as the standard care. Trans-arterial chemoembolization is associated with better survival in BCLC-stage B patients with hepatocellular carcinoma and Child-Pugh A whereas in Child-Pugh B there is no definite evidence of benefit. Furthermore, several uncertainties have been raised in every day clinical practice regarding factors affecting TACE modality like tumor burden, selection criteria, chemotherapeutic regimens and use or disuse of lipiodol, use and type of embolizing agents and frequency of TACE courses.Objectives: To assess the safety and efficacy of TACE during routine clinical practice in patients with inoperable HCC and to evaluate survival and factors affecting survival. Patients and Methods: Seventy one patients were enrolled for this study (mean follow-up 24.6 months). TACE was performed with intra-arterial injection of 100 mg cisplatin, 50 mg doxorubicin and 10 ml lipiodol as well as embolic materials. CT-scans and blood-biochemical tests were obtained prior and post-TACE. Kaplan–Meier method and Cox proportional- hazard models were used to evaluate survival and factors affecting survival. Results: Survival at 1-year, 2-years, 3-years and 5-years was 73.2%, 45.4%, 33.2% and 14.9% respectively. Procedure-related mortality was 1.4%. Multivariate analysis showed lesion diameter, Child-Pugh classification, alcohol abuse, tumor response and a-fetoprotein levels prior TACE as independent prognostic factors of survival. Furthermore, patients diagnosed during surveillance had significantly better survival rates compared to those diagnosed after development of symptoms.Conclusions: TACE is safe and efficient for unrespectable HCC. Alcohol abuse, tumor burden, response criteria, Child-Pugh and a-fetoprotein levels prior to the session were identified as independent predictors of survival whereas, adherence to surveillance programs resulted in significantly better survival in these patients.

Εισαγωγή: Το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (ΗΚΚ) αποτελεί την τρίτη συχνότερη αιτία θανάτου σχετιζόμενη με νεοεξεργασίες στους άντρες και την έκτη συχνότερη στις γυναίκες. Σε ασθενείς με πολύ πρώιμο ή πρώιμο ΗΚΚ σύμφωνα με το σύστημα σταδιοποίησης BCLC, η χειρουργική εκτομή και η μεταμόσχευση αποτελούν τις πιο αποτελεσματικές θεραπείες. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς παρουσιάζονται με ανεγχείρητο όγκο, στο λεγόμενο ενδιάμεσο στάδιο κατά BCLC (στάδιο BCLC B), όπου ο διακαθετηριακός χημειοεμβολισμός προτείνεται ως θεραπεία εκλογής. Η μέθοδος σχετίζεται με βελτίωση της επιβίωσης σε ασθενείς σταδίου BCLC B με κίρρωση σταδίου Α κατά Child-Pugh, ενώ δεν υπάρχει σαφής απόδειξη του οφέλους σε ασθενείς σταδίου Β κατά Child-Pugh. Επιπρόσθετα, έχουν ανακύψει πολλές αβεβαιότητες στην καθημερινή κλινική πράξη όσον αφορά στους παράγοντες που επηρεάζουν τη μέθοδο του χημειοεμβολισμού όπως το φορτίο του όγκου, τα κριτήρια επιλογής των ασθενών, τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα, τη χρήση ή όχι της λιπιοδόλης, τη χρήση και το είδος των εμβολικών παραγόντων και τη συχνότητα των συνεδριών.Σκοπός: Η εκτίμηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας του διακαθετηριακού χημειοεμβολισμού στην κλινική πράξη σε ασθενείς με ανεγχείρητο ΗΚΚ και η ανάλυση της επιβίωσης και των δυνητικών παραγόντων που την επηρεάζουν. Υλικό και μέθοδος: Στη μελέτη συμπεριλήφθησαν 71 ασθενείς με μέση διάρκεια παρακολούθησης 24.6 μήνες. Ο διακαθετηριακός χημειοεμβολισμός πραγματοποιήθηκε με τη χορήγηση 100 mg σισπλατίνης, 50 mg δοξορουβικίνης και 10 ml λιπιοδόλης καθώς και εμβολικών παραγόντων. Προ και μετά τη συνεδρία πραγματοποιήθηκαν Υπολογιστική Τομογραφία ήπατος και αιματολογικός-βιοχημικός έλεγχος. Η μέθοδος Kaplan-Meier και τα μοντέλα αναλογικού κινδύνου Cox (Cox proportional-hazard models) χρησιμοποιήθηκαν για την απεικόνιση της αθροιστικής πιθανότητας επιβίωσης και την εύρεση των παραγόντων που σχετίζονται με την επιβίωση.Αποτελέσματα: Η πιθανότητα επιβίωσης στο 1, 2, 3 και 5 έτη υπολογίστηκε στο 73.2%, 45.4%, 33.2% και 14.9% αντίστοιχα. Η θνησιμότητα σχετιζόμενη με τη διαδικασία βρέθηκε 1.4%. Η πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι η διάμετρος του όγκου, το στάδιο της κίρρωσης κατά Child-Pugh, η κατάχρηση αλκοόλ ως αίτιο της κίρρωσης, η ανταπόκριση στη θεραπεία και τα προ-επεμβατικά επίπεδα της α-φετοπρωτεϊνης αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες επιβίωσης. Επιπρόσθετα, οι ασθενείς που διαγνώστηκαν με ΗΚΚ στα πλαίσια του προσυμπτωματικού ελέγχου είχαν σημαντικά καλύτερη επιβίωση συγκριτικά με αυτούς που διαγνώστηκαν στα πλαίσια διερεύνησης λόγω παρουσίας συμπτωμάτων.Συμπεράσματα: Ο διακαθετηριακός χημειοεμβολισμός αποτελεί μια ασφαλή και αποτελεσματική μέθοδο για τη θεραπεία του ανεγχείρητου ΗΚΚ. Η διάμετρος του όγκου, το στάδιο της κίρρωσης κατά Child-Pugh, η κατάχρηση αλκοόλ ως αίτιο της κίρρωσης, η ανταπόκριση στη θεραπεία και τα προ-επεμβατικά επίπεδα της α-φετοπρωτεϊνης αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες επιβίωσης, ενώ η συμμόρφωση στα προγράμματα στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου σχετίζεται με σημαντική βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών.