Μελέτη της ανάπλασης των τενόντων των οπίσθιων μηριαίων μυών με μαγνητική τομογραφία μετά από τη χρήση τους στη συνδεσμοπλαστική του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου του γόνατος

Abstract

In our study we evaluate the regeneration of medial hamstring tendons (semitendinosus and gracilis) after harvest for anterior cruciate ligament reconstruction (ACLR) by using magnetic resonance imaging (MRI). The aim of the study is to describe in detail all the changes happening at the donor site after tendon harvest. MRI estimates the regeneration process of medial hamstring tendons as well as the muscles and musculotendinous junctions of semitendinosus and gracilis. Fourty-seven patients who had undergone ACLR with medial hamstring tendons were studied with MRI of the affected knee and the knee-femurs between 2004 and 2007 by using the knee coil and the body coil respectively. The study included 42 males with an average age of 27,61 years (range, 17 to 42 years) and 5 females with an average age of 31 years (range, 20 to 51 years). The regenerated tendons were estimated along the harvest site among three positions: the upper pole of the patella, the knee joint line and the pes anserinus. The regenerated tissue, when present, was characterized as "incomplete", if the neotendon does not cross the joint line or "complete" if the neotendon crosses the joint line of the knee. Complete semitendinosus and gracilis tendon regeneration was present in 64% and 36% of the patients respectively. The T1-WI SE/TSE precisely evaluates the insertion anatomy of the regenerated tendons, which is a point of controversy. Of all the cases described, the one receiving the greatest amount of attention, with probable clinical implications, is the regeneration of the tendons at the level of the pes anserinus, which is described as "anatomic regeneration". By using axial and coronal T1-W1 SE/TSE, we conclude that tendon maturation occurs uniformly along the length of the neotendon. Furthermore, the neotendon evolves through a process of remodeling. Initially, the cross-sectional area of the neotendon is greater than normal, but over time as the structure solidifies, its diameter also decreases. Both the semitendinosus and gracilis muscles showed ceplalad retraction in 88% of the patients, which was characterized as mild, moderate or severe. Fatty infiltration in the semitendinosus muscle was present in 53% of the patients, whereas in the gracilis muscle it was present in 35% of the patients and characterized as mild, moderate or severe. The cross-sectional area of the semitendinosus muscle was reduced in ail patients examined, whereas the cross-sectional area of the gracilis muscle was reduced in 85% of the patients. Finally, axial and coronal STIR images showed abnormal signal within semitendinosus and gracilis muscles in 46% and 64% of the patients examined respectively. In conclusion, we believe that MRI, with its high resolution and the ability of multiplanar imaging, enables precise evaluation of subtle structures, such as tendons and depicts in detail the ongoing process of complex phenomena, such as semitendinosus and gracilis tendon regeneration after harvesting for ACLR.

Στην παρούσα διδακτορική διατριβή, μελετήθηκε το φαινόμενο της ανάπλασης των τενόντων των οπισθίων-έσω μηριαίων μυών (ημιτενοντώδης και ισχνός) με μαγνητική τομογραφία (MT) μετά από τη χρήση τους στη συνδεσμοπλαστική του προσθίου χιαστού συνδέσμου του γόνατος (ΠΧΣ). Πρόκειται για μια αναλυτική μορφολογική μελέτη, η οποία έχει ως στόχο να αναδείξει την ανατομία της νέας κατάστασης που δημιουργείται στη δότρια περιοχή μετά την αφαίρεση των τενόντων των οπισθίων-έσω μηριαίων μυών. Μελετάται τόσο το φαινόμενο της «αναγέννησης» των τενόντων του ημιτενοντώδους και του ισχνού μυός όσο και οι ίδιοι οι μύες και οι μυοτενόντιες συμβολές. Στη μελέτη συμμετείχαν 47 ασθενείς (42 άνδρες, ηλικίας από 17 μέχρι 42 έτη και 5 γυναίκες, ηλικίας από 20 μέχρι 51 έτη), οι οποίοι υποβλήθηκαν σε επαναλαμβανόμενες προγραμματισμένες εξετάσεις ΜΤ του χειρουργημένου γόνατος και των μηρών, από 10/12/2004 έως και 10/08/2007. Έγινε εκτίμηση της παρουσίας «αναγεννημένου» ιστού στην πορεία της χειρουργικής εκτομής των τενόντων του ημιτενοντώδους και του ισχνού μυός περιφερικά μεταξύ τριών θέσεων, που επέτρεψε να χαρακτηρίσουμε την ανάπλαση των τενόντων «ατελή» και «πλήρη». Συνολικά, παρατηρήθηκε «πλήρης» ανάπλαση του τένοντα του χειρουργημένου ημιτενοντώδους μυός σε ποσοστό 64% των ασθενών, ενώ «πλήρης» ανάπλαση του τένοντα του χειρουργημένου ισχνού μυός διαπιστώθηκε σε ποσοστό 36%. Η Τ1-WI SE/TSE ακολουθία καθόρισε με ακρίβεια τη θέση πρόσφυσης των «νεοτενόντων» του ημιτενοντώδους και του ισχνού μυός και τη σχέση τους με παρακείμενες ανατομικές δομές. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με πιθανές κλινικές προεκτάσεις, παρουσιάζει η περίπτωση «ανατομικής αναγέννησης», δηλαδή φυσιολογικής πρόσφυσης των «νεοτενόντων» στο χήνειο πόδα. Με τη βοήθεια των εγκάρσιων και στεφανιαίων τομών των γονάτων-μηρών σε T1-WI TSE ακολουθία, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η «αναγέννηση» των τενόντων των οπισθίων-έσω μηριαίων μυών λαμβάνει χώρα ομοιόμορφα κατά μήκος της περιοχής εκτομής των τενόντων. Διαπιστώθηκε κεντρική σύσπαση τόσο του χειρουργημένου ηνιτενοντώδους όσο και του ισχνού μυός σε ποσοστό 88% των ασθενών. Παρατηρήθηκε επίσης λιπώδης ατροφία του χειρουργημένου ημιτενοντώδους μυός σε ποσοστό 53% και του χειρουργημένου ισχνού μυός σε ποσοστό 35% των ασθενών. Η επιφάνεια διατομής του χειρουργημένου ημιτενοντώδους μυός ήταν ελαττωμένη σε όλες τις εξετάσεις που πραγματοποιήθηκαν, ενώ η επιφάνεια διατομής του χειρουργημένου ισχνού μυός ήταν ελαττωμένη σε ποσοστό 85% των ασθενών. Τέλος, οι εγκάρσιες και στεφανιαίες τομές σε STIR ακολουθία κατέδειξαν την παρουσία παθολογικά υψηλής έντασης σήματος στο χειρουργημένο ημιτενοντώδη και ισχνό μυ σε ποσοστό 46% και 64% αντίστοιχα. Η ΜΤ, με την εξαιρετική χωρική διακριτική ικανότητα και τη δυνατότητα πολυεπίπεδης απεικόνισης που διαθέτει, μπορεί να απεικονίσει με ακρίβεια την εξελικτική πορεία σύνθετων φαινομένων, όπως αυτό της «αναγέννησης» των τενόντων των οπισθίων-έσω μηριαίων μυών μετά από τη χρήση τους στη συνδεσμοπλαστική του ΠΧΣ.