Επιδημιολογική μελέτη σχετικά με τον επιπολασμό του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων και την αποδοχή του εμβολιασμού από τον γυναικείο πληθυσμό στην Ελλάδα

Abstract

The purpose of this study is to explore (1) the prevalence and type distribution of high-risk HPV types in a screening population across Greece, and (2) the intention of women to vaccinate themselves and their adolescent daughter or son against HPV. Data is obtained from the “Lysistrata Program”, a project that investigated knowledge, attitudes and beliefs of Greek women about the prevention of cervical cancer. The study included 5.379 women in Greece, between October 2005 and January 2011. Cervical samples were collected by physicians and nurses in hospitals and health centers across the country from 5.107 women attending for cervical cancer screening. High-risk HPV DNA was detected by using Hybrid Capture 2 (HC2) and Polymerase Chain Reaction (PCR). A structured questionnaire was used in 5.379 participants of the project, investigating the acceptability to HPV vaccination. Logistic regression analysis was performed with SPSS 17.0. 5,78% of women (295/5.107) tested positive in high-risk HPV types. The most common type was HPV16 (1,43% in the whole sample and 24,81% of the typed samples) followed by HPV types 31, 35, 53, 18, 51, 56, 58, 52, 39, 66, 45, 33, 59 and 68. The overall HPV-vaccine acceptability rate for the participants themselves was 81,1% (4.360/5.379), for participants’ daughters was 70,9% (3.813/5.379) and for participants’ sons was 68% (3.658/5.379). The acceptance rates decreased significantly after the vaccine became available, both for the women themselves and for their daughters or sons. In women declining vaccination, the reported reasons were self-perception of insufficient knowledge and fear of adverse effects. The overall prevalence of high-risk HPV types in Greece does not differ from the pooled results published for Southern Europe. HPV16 was the most common type found in our sample. Its prevalence is similar to that described for Southern Europe. HPV vaccine acceptability rates decreased significantly among participating women after the introduction of HPV vaccines in Greece, due to insufficient information and safety concerns.

Η μελέτη αυτή έχει ως κύριο σκοπό τον υπολογισμό του επιπολασμού του HPV στην Ελλάδα καθώς επίσης και την αποτύπωση της κατανομής των τύπων του ιού στον Ελλαδικό χώρο. Παράλληλα εξετάζει την προοπτική αποδοχής εμβολιασμού από τις Ελληνίδες κατά του HPV για τις ίδιες, την ανήλικη κόρη τους ή τον ανήλικο γιο τους. Η μελέτη αντλεί τα στοιχεία της από το πρόγραμμα «Λυσιστράτη», στο οποίο έλαβαν μέρος 5.379 γυναίκες από την Ελληνική Επικράτεια. Πρόκειται για μια προοπτική μελέτη αντιπροσωπευτικού δείγματος (cross-section) του ελληνικού γυναικείου πληθυσμού. Σε 5.107 συμμετέχουσες γυναίκες διενεργήθηκε από τον Οκτώβριο του 2005 έως τον Ιανουάριο του 2011, έλεγχος της ύπαρξης του ιικού γονιδιώματος (HPV DNA τεστ) στον τράχηλο της μήτρας. Η λήψη του κυτταρικού υλικού γινόταν από το ιατρικό ή νοσηλευτικό προσωπικό στα Αγροτικά Ιατρεία, Κέντρα Υγείας ή Νοσοκομεία της εκάστοτε περιοχής της Ελλάδας, όπου προσέρχονταν οι γυναίκες κατόπιν πρόσκλησης μέσω κοινοποίησης από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η ανίχνευση του DNA των υψηλού κινδύνου τύπων του ιού και η τυποποίηση αυτών, διενεργήθηκαν με τις μεθόδους του υβριδισμού (HC2) και της αλυσιδωτής αντίδρασης της πολυμεράσης (PCR), στο Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας του Νοσοκομείου «Παπαγεωργίου» στη Θεσσαλονίκη. Πέραν του HPV DNA τεστ οι 5.379 γυναίκες συμπλήρωσαν ανώνυμα το σχετικό με την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου ειδικό ερωτηματολόγιο του «Προγράμματος Λυσιστράτη» και απάντησαν, μεταξύ άλλων, σε ερωτήματα προσωπικής αποδοχής HPV εμβολιασμού καθώς και αποδοχής εμβολιασμού των ανήλικων παιδιών τους (κόρης ή γιου). Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το πρόγραμμα SPSS 17.0. και εφαρμόστηκε περιγραφική στατιστική σε όλες τις μεταβλητές. Το ποσοστό των θετικών σε υψηλού κινδύνου τύπους του ιού Ελληνίδων ανήλθε σε 5,78% (295/5.107). Πρώτος σε συχνότητα ανίχνευσης υψηλού κινδύνου HPV τύπος, διαπιστώθηκε ο HPV 16 (24,81% μεταξύ hrHPV θετικών γυναικών και 1.43% στο σύνολο των γυναικών), ακολουθούμενος σε σειρά συχνότητας από τους τύπους 31, 35, 53, 18, 51, 56, 58, 52, 39, 66, 45, 33, 59 και 68. Σε ότι αφορά στην αποδοχή της προοπτικής να εμβολιασθεί η κάθε γυναίκα έναντι του HPV, το 81,1% (4.360/5.379) των γυναικών θα δεχόταν να εμβολιαστεί για να προφυλαχθεί από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Σε ότι αφορά στην αποδοχή της προοπτικής HPV εμβολιασμού των παιδιών, το 70,9% (3.813/5.379) του δείγματος θα αποδέχονταν τον εμβολιασμό της ανήλικης (π.χ. 13χρονης) κόρης για να προφυλαχθεί από μια HPV μόλυνση και έτσι από μελλοντικό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ενώ το 68,0% (3.658/5.379) θα αποδέχονταν HPV εμβολιασμό του 13χρονου γιου. Τα ποσοστά αυτά μειώθηκαν σημαντικά κατά τα δύο τελευταία έτη της μελέτης (μετά την κυκλοφορία των HPV εμβολίων στην Ελλάδα και την δωρεάν χορήγησή τους από την Ελληνική πολιτεία), τόσο για την προσωπική αποδοχή εμβολιασμού, όσο και για την αποδοχή εμβολιασμού των ανήλικων παιδιών. Κύριες αιτίες μείωσης του HPV εμβολιασμού, ήταν η ανεπαρκής ενημέρωση των γυναικών και ο φόβος των ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολίου. Ο επιπολασμός των ογκογόνων τύπων HPV βρίσκεται μεταξύ των συνήθων ποσοστών για Ευρωπαϊκές χώρες, με συχνότερο τύπο τον HPV 16.