Τρία δοκίμια στη μακροοικονομική θεωρία και πολιτική: εμπειρική και θεωρητική διερεύνηση των χαρακτηριστικών της οικονομικής ανάπτυξης

Abstract

The thesis consists of three chapters: The first chapter fully characterizes the behavior of the saving rate in the neoclassical model and it derives general conditions under which the saving rate manifests non-monotonic behavior during the transition to its steady-state value. The results of the research are important for two reasons: First of all, the resulting non-monotonic behavior of the saving rate accords well with abundant empirical evidence based on OECD countries and other countries as well. Second, the results have implications regarding the transitional dynamics of the economy and this is important because most countries nowadays have not reached their steady state yet. The outcome of this chapter has been two papers accepted for publication in Economics Letters and in Macroeconomic Dynamics. The second chapter extends the analysis to the case of endogenous labor supply. The findings of this research indicate that the results of the first chapter concerning the saving rate are robust. More importantly labor supply seems not to behave monotonically under certain assumption. This result is due to a novel approach where the focus is not on working hours as the vast majority of the literature does, but instead it focuses on participation rates which capture the behavior of all the members in the household, i.e. women or young adults. The results are significant since they can theoretically account for empirically observed patterns. Moreover, this is a novel approach that abstracts from the standard study of unemployment and focuses on other labor supply aspects. Two working papers have occurred from this chapter, which will be submitted for publication. Finally, the third chapter of the thesis examines the role of corruption and its effects in the society and the economy. The results of the chapter are viewed as important because they indicate the endemic nature of corruption since corruption on the part of one group (i.e. citizens) enhances corruption on the part of the other group (i.e. politicians) and overall the provision of public goods is severely affected. The novelty of this research is that it focuses on the effects of corruption on publicly provided goods such as education and not on its indirect effects on growth. An interesting implication is that conventional forms of deterrence such as fines are not effective in fighting corruption. What seems to be more effective is the cultivation of moral considerations for both groups. Therefore, the aim of this research is to highlight that successful policies should always focus on morality issues as well i.e. anti-corruption campaigns or exemplary punishments.

Η διατριβή αποτελείται από τρία δοκίμια-κεφάλαια που εξετάζουν διάφορες πλευρές της οικονομικής μεγέθυνσης. Το πρώτο κεφάλαιο εξετάζει τη συμπεριφορά του ρυθμού αποταμίευσης χρησιμοποιώντας γενικές συναρτησιακές μορφές στο υπόδειγμα των Ramsey-Cass-Koopmans. Πιο συγκεκριμένα, διαφοροποιείται από την υπάρχουσα βιβλιογραφία, που υποθέτει την Cobb-Douglas συνάρτηση παραγωγής, και χρησιμοποιεί μια γενική κοίλη συνάρτηση παραγωγής με μεταβλητή ελαστικότητα υποκατάστασης (VES), η οποία περιέχει την Cobb-Douglas και την CES ως υποπεριπτώσεις. Με αυτόν τον τρόπο γενικεύει τα αποτελέσματα των σχετικών μελετών και συμβάλλει σε μια ολοένα αυξανομένη βιβλιογραφία, η οποία απομακρύνεται από την Cobb-Douglas και εξετάζει πιο ευέλικτες και ρεαλιστικές συναρτήσεις που συμβάλλουν στην κατανόηση των διαφόρων οικονομικών φαινομένων. Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται η περίπτωση της ενδογενούς προσφοράς εργασίας, προκειμένου να γίνει το υπόδειγμα πιο ρεαλιστικό και να διερευνηθεί αν η μη μονοτονικότητα που προκύπτει οφείλεται στην ύπαρξη τριβών. Στη μελέτη αυτή χρησιμοποιούνται διάφορες συναρτήσεις παραγωγής, προκειμένου να εξεταστούν τόσο η περίπτωση της σταθερής όσο και της μεταβλητής ελαστικότητας υποκατάστασης. Σε αντίθεση με τη βιβλιογραφία που εστιάζει το ενδιαφέρον της στις ώρες εργασίας του μέσου άτομου της οικονομίας η μελέτη αυτή επικεντρώνεται στην προσφορά εργασίας των συνολικών ωρών εργασίας του μέσου νοικοκυριού. Τα αποτελέσματα του κεφαλαίου αυτού όχι μόνο συνηγορούν στα αποτελέσματα του πρώτου κεφαλαίου, δηλαδή στη μη μονοτονικότητα του ρυθμού αποταμίευσης αλλά επιπλέον καταδεικνύουν αναλυτικά την πιθανότητα ύπαρξης μη μονοτονικότητας στη συμπεριφορά της προσφοράς εργασίας. Επιπροσθέτως, θέτοντας κάποιους περιορισμούς στην ελαστικότητα υποκατάστασης της συνάρτησης παραγωγής και τη διαχρονική ελαστικότητα υποκατάστασης, μπορούν να ερμηνεύσουν αρκετά από τα παρατηρούμενα εμπειρικά δεδομένα. Το τρίτο κεφάλαιο εξετάζει την επίδραση της διαφθοράς στην παροχή της εκπαίδευσης όσο και των δημόσιων αγαθών γενικότερα. Τα είδη διαφθοράς που εξετάζονται είναι η πολιτική διαφθορά, η οποία εκφράζεται μέσω της κατάχρησης δημοσίου χρήματος από την πλευρά των πολιτικών, και η φοροδιαφυγή, η οποία εκφράζεται με την απόκρυψη εισοδήματος από την πλευρά των πολιτών. Αυτές οι ενέργειες έχουν δύο ειδών αποτελέσματα. Το πρώτο αποτέλεσμα πηγάζει από το γεγονός ότι τα έσοδα που τελικά φτάνουν στην παιδεία και τα δημόσια αγαθά είναι μειωμένα και κατ’ επέκταση και οι δαπάνες είναι αντίστοιχα μειωμένες. Το δεύτερο σημαντικό αποτέλεσμα έγκειται στην αλληλεπίδραση αυτών των δύο μορφών διαφθοράς και προβλέπει την ύπαρξη στρατηγικών συμπληρωματικοτήτων. Για την επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν από την ύπαρξη διαφθοράς και για την επιλογή μιας μοναδικής ισορροπίας, χρησιμοποιήθηκαν διάφορες κοινώς αποδεκτές πολιτικές, όπως για παράδειγμα η επιβολή προστίμων. Ωστόσο, κανένα από τα μέτρα που χρησιμοποιήθηκαν δεν μπόρεσε να την εξαλείψει. Έπειτα ενσωματώθηκε στο υπόδειγμα, και συγκεκριμένα στη συνάρτηση χρησιμότητας των ατόμων της οικονομίας, ένα μέτρο «ηθικών ενδοιασμών» το οποίο κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί να εξαλείψει την ύπαρξη της «κακής ισορροπίας».