Διαχείριση δημόσιου χρέους: θεωρία και πολιτική

Abstract

The aim of the present dissertation is to extend the analysis in public debt management. Our research interest focuses on the determination of the optimal public debt maturity with a view towards minimizing the tax loss due to the public debt service. Furthermore, this dissertation examines the influence of some important macroeconomic and fiscal factors, such as GDP growth rate, inflation, public debt to GDP, primary deficit to GDP etc. on the optimal public debt maturity. An empirical research follows, based on data from the Greek economy, which is in the heart of public discussion due to great fiscal imbalances and the high risk of default. Our study consists of 11 Chapters:•In Chapter 1, we present a literature review on public debt management.•A literature review on public debt maturity follows in Chapter 2.•In Chapter 3, the theoretical model of the determination of the optimal public debt maturity is analyzed. Based on a simple numerical example, we find that when public debt to GDP increases, public debt maturity increases. When primary deficit increases, public debt maturity decreases. When the nominal GDP growth rate increases, public debt maturity increases. Finally, when the growth rate of primary surplus increases, public debt maturity decreases.•In Chapter 4, issues related to the interrelationship between public debt and growth rate, as well as to the factors which influence growth rate are discussed. •In Chapter 5, a literature review on the determining factors of public debt and deficit is provided. •In Chapter 6, a literature review on the determining factors of inflation is similarly given. •In Chapter 7, some preliminary issues concerning the empirical research on public debt maturity are analyzed. •In Chapter 8, we discuss the results of the ARDL methodology and of the relevant diagnostic tests. •In Chapter 9, the results of a system of four equations and of the relative model simulations are presented. The results of the simulations show that there is a positive relation between public debt maturity on the one hand and public debt, GDP growth rate, inflation and nominal GDP growth rate on the other. The primary deficit to GDP and the growth rate of primary surplus are related negatively to public debt maturity. •In Chapter 10, we provide a comparative analysis of the optimal and the actual public debt maturity. A policy implication’s discussion is also given and we make some future research proposals. •Finally, in Chapter 11, we summarize the main findings of this dissertation providing our conclusions by this study.

Με την παρούσα διατριβή επιχειρούμε να επεκτείνουμε την έρευνα στο χώρο της διαχείρισης του δημοσίου χρέους. Στο επίκεντρο του ερευνητικού μας ενδιαφέροντος τοποθετείται ο προσδιορισμός του βέλτιστου χρόνου αποπληρωμής του δημοσίου χρέους, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η κοινωνική επιβάρυνση από την επιβολή φορολογίας για την εξυπηρέτηση του χρέους. Ερευνάται επίσης σε ποια έκταση ο βέλτιστος χρόνος αποπληρωμής επηρεάζεται από μεταβολές σημαντικών οικονομικών και δημοσιονομικών μεγεθών, όπως ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης, ο ρυθμός πληθωρισμού, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ. Στη συνέχεια προχωρούμε σε μια εμπειρική διερεύνηση του υποδείγματος μας βασιζόμενοι σε στοιχεία της ελληνικής οικονομίας, η οποία, λόγω της πρόσφατης δυσμενούς δημοσιονομικής της κατάστασης και υπό τον άμεσο κίνδυνο χρεοκοπίας, βρίσκεται στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Η μελέτη μας απαρτίζεται από 11 Κεφάλαια: •Στο κεφάλαιο 1 της μελέτης παρουσιάζουμε τη βιβλιογραφία που αναφέρεται στη διαχείριση του δημοσίου χρέους. •Στο κεφάλαιο 2 παρουσιάζουμε το θεωρητικό υπόβαθρο για τον προσδιορισμό του χρόνου αποπληρωμής του χρέους. •Στο κεφάλαιο 3 προχωρούμε στην κατασκευή του θεωρητικού υποδείγματος για τον υπολογισμό του βέλτιστου χρόνου αποπληρωμής του δημοσίου χρέους. Διαπιστώνεται διαγραμματικά ότι, στην περίπτωση που ο λόγος του χρέους προς ΑΕΠ αυξάνεται, ο χρόνος αποπληρωμής του χρέους επίσης αυξάνεται, ενώ στην περίπτωση που αυξάνεται ο λόγος του πρωτογενούς ελλείμματος προς το ΑΕΠ, ο χρόνος αποπληρωμής του χρέους μειώνεται. Επιπλέον, όταν επιταχύνεται ο ονομαστικός ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης, ο χρόνος αποπληρωμής του χρέους αυξάνεται, ενώ όταν επιταχύνεται ο ρυθμός μείωσης του πρωτογενούς ελλείμματος, ο χρόνος αποπληρωμής του χρέους μειώνεται. •Στο κεφάλαιο 4 επικεντρωνόμαστε στη σχέση που υπάρχει μεταξύ δημοσίου χρέους και ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης, όπως επίσης και στους παράγοντες που επηρεάζουν το ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. •Στο κεφάλαιο 5 παραθέτουμε τη βιβλιογραφία που αναφέρεται στους προσδιοριστικούς παράγοντες του δημοσίου χρέους και του δημοσιονομικού ελλείμματος. •Στο κεφάλαιο 6 επικεντρωνόμαστε στη βιβλιογραφία τη σχετική με τους προσδιοριστικούς παράγοντες του ρυθμού πληθωρισμού. •Στο κεφάλαιο 7 πραγματευόμαστε ορισμένα προκαταρκτικά ζητήματα που σχετίζονται με την εμπειρική διερεύνηση του χρόνου αποπληρωμής του χρέους και τους προσδιοριστικούς του παράγοντες. •Στο κεφάλαιο 8 παραθέτουμε τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων των εξισώσεων του υποδείγματος μας, με βάση τη μεθοδολογία ARDL και τους σχετικούς διαγνωστικούς ελέγχους. •Στο κεφάλαιο 9 παραθέτουμε τα αποτελέσματα της εκτίμησης του συστήματος εξισώσεων, όπως επίσης και τα αποτέλεσμα μιας σειράς προσομοιώσεων. Από τις προσομοιώσεις διαπιστώνουμε ότι υφίσταται θετική σχέση μεταξύ χρόνου αποπληρωμής του χρέους από τη μια πλευρά και δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης, του ρυθμού πληθωρισμού και του ονομαστικού ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης από την άλλη. Το πρωτογενές έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ και ο ρυθμός μείωσης του πρωτογενούς ελλείμματος διαπιστώνεται ότι σχετίζονται αρνητικά με τον χρόνο αποπληρωμής του χρέους. •Στο κεφάλαιο 10 παραθέτουμε μια συγκριτική ανάλυση του βέλτιστου σε σχέση με τον πραγματικό χρόνο αποπληρωμής του χρέους και αναλύονται ζητήματα οικονομικής πολιτικής. Παρατίθεται επίσης προτάσεις για περαιτέρω έρευνα.•Τέλος, στο κεφάλαιο 11 συνοψίζονται τα ευρήματα της διατριβής και αποτυπώνουμε τα συμπεράσματα μας από τη μελέτη.