Η επίδραση των ωτοχειρουργικών επεμβάσεων στην ποιότητα της ζωής των παιδιών με χρόνια μέση και εκκριτική ωτίτιδα

Abstract

Introduction: the objective of this phd thesis were a) to validate a disease-specific health related quality of life (HRQOL) instrument for children with chronic suppurative otitis media with or without cholesteatoma and b). To determine whether tympanostomy tube insertion has benefit, compared with simple myringotomy, in children with otitis media with effusion who receive concurrent adenoidectomy as treatment for obstructive sleep apnoea syndrome caused by adenoid hypertrophy. Methods: Caregivers of 45 children with chronic suppurative otitis media, who were offered an operation (tympanoplasty or radical mastoidectomy) in a tertiary children’s hospital, were administered a 5-item quality of life survey (COM-5) The COM-5, which is a modified version of OM-6, was administered four times: few weeks and few days before operation and six months and one year postoperatively. Psychometric characteristics and more specifically test-retest reliability, internal consistency, construct validity, and responsiveness to clinical change of the COM-5 score were the main outcome measures. In order to determine the benefit of tympanostomy tube insertion in children with adenoid hypertrophy OM-6 and OSD-6 were validated in Greek language and a randomized trial was designed. Fifty-two children older than three years with obstructive sleep apnoea syndrome were randomly assigned to receive either adenoidectomy plus tympanostomy tube insertion (group one, n = 25) or adenoidectomy plus myringotomy (group two, n = 27). Pre- and post-operative health-related quality of life was assessed using the OM-6 tool, and audiological outcomes were recorded six and 12 months post-operatively. Results: Median COM-5 score was 2.6 (1- to 7-point scale) with higher scores indicating poorer quality of life. Test-retest reliability, construct validity and responsiveness to change were satisfactory. The mean change in COM-5 score after successful tympanoplasty was 1.1. OM-6 and OSD-6 had the same psychometric characteristic in Greek language as in English language. Finally about the randomized trial, group one (children received tympanostomy tubes) showed better quality of life scores six months post-operatively (score difference −0.38, confidence interval −0.65 to −0.10) but not 12 months post-operatively (score difference −0.23, confidence interval −0.76 to 0.11), compared with pre-operative values. Audiological outcomes did not differ significantly at either time point, compared with pre-operative values. Conclusions: The COM-5 is a valid, reliable and responsive instrument. Apart from its satisfactory psychometric characteristics, it can be easily administered in caregivers of children who require a tympanoplasty due to chronic suppurative otitis media. Moreover, tympanostomy tube insertion confers a short term benefit, compared with simple myringotomy, in children older than three years with otitis media with effusion who receive concurrent adenoidectomy as treatment for obstructive sleep apnoea syndrome. Further studies are necessary to identify which of these children will receive long-lasting benefit from tympanostomy tube insertion.

Εισαγωγή: Ο στόχος της συγκεκριμένης διδακτορικής διατριβής είναι διπλός. Πρώτον να αξιολογηθεί η επίδραση της χρόνιας μέσης ωτίτιδας (χολοστεατωματώδης ή μη) και της θεραπείας της στην ποιότητα της ζωής των παιδιών με αξιόπιστα ποσοτικά κριτήρια και δεύτερον να γίνει σύγκριση της αδενοτομής με ταυτόχρονη τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού με τον συνδυασμό αδενοτομής και απλής μυριγγοτομής σε περιπτώσεις παιδιών των οποίων η εκκριτική ωτίτιδα αποδίδεται σε υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων. Μέθοδος: Προκειμένου να επιτευχθεί ο πρώτος στόχος ήταν απαραίτητη η δημιουργία και η στάθμιση κατάλληλου ερωτηματολογίου εκτίμησης της ποιότητας της ζωής παιδιών με χρόνια μέση ωτίτδια (ΧΜΩ-5). Το ερωτηματολόγιο αυτό δόθηκε στους γονείς 45 παιδιών με χρόνια μέση ωτίτιδα τα οποία υποβλήθηκαν σε τυμπανοπλαστική ή μαστοειδεκτομή. Το συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο απαντήθηκε 4 φορές: λίγες εβδομάδες και λίγες ημέρες πριν το χειρουργείο καθώς και 6 και 12 μήνες μετά το χειρουργείο. Στη συνέχεια υπολογίστηκαν τα ψυχομετρικά χαρακτηριστικά του ερωτηματολογίου (αξιοπιστία, εγκυρότητα, ανταπόκριση στην αλλαγή της κλινικής κατάστασης κ.α.) . Προκειμένου να επιτευχθεί ο δεύτερος στόχος ήταν απαραίτητη η στάθμιση στα ελληνικά των ερωτηματολογίων ΜΩ-6 (Μέση Ωτίτιδα-6 ή ΟΜ-6 στα αγγλικά, που ποσοτικοποιεί την ποιότητα της ζωής παιδιών με εκκριτική ωτίτιδα) και ΑΥΔ-6 (Αποφρακτική Υπνική Διαταραχή-6 ή OSD-6 στα αγγλικά, που μελετά την ποιότητα της ζωής παιδιών με υπερτροφία αμυγδαλών ή/και αδενοειδών εκβλαστήσεων). Στη συνέχεια σχεδιάστηκε η τυχαιοποιημένη μελέτη σύγκρισης των δύο χειρουργικών μεθόδων (αδενοτομή και τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού έναντι αδενοτομής και απλής μυριγγοτομής) για την οποία μελετήθηκαν 25 άτομα στην πρώτη ομάδα και 27 στη δεύτερη. Έγινε καταγραφή των ακοολογικών αποτελεσμάτων και του αποτελέσματος του ερωτηματολογίου εκτίμησης της ποιότητας της ζωής προεγχειρητικά καθώς και 6 και 12 μήνες μετά το χειρουργείο. Αποτελέσματα: Όσον αφορά τις περιπτώσεις παιδιών με χρόνια μέση ωτίτιδα ο μέσος όρος του ΧΜΩ-5 ήταν 2,6 (σε κλίμακα από το 1-7 με το 7 να αποτελεί το χειρότερο σκορ). Η αξιοπιστία ελέγχου-επανελεγχέχου, η εγκυρότητα και η «ανταποκρισημότητα» του ερωτηματολογίου στη μεταβολή της κλινικής κατάστασης ήταν ικανοποιητικά μετά τις τυμπανοπλαστικές. Η μεταβολή του συνολικού σκορ μετά από επιτυχή τυμπανοπλαστική ήταν 1,1. Τα ερωτηματολόγια ΜΩ-6 και ΑΥΔ-6 σταθμίστηκαν επίσης στα ελληνικά με αντίστοιχα αποτελέσματα με εκείνα των αγγλικών ερωτηματολογίων. Όσον αφορά την τυχαιοποιημένη μελέτη σχετικά με τη χρήση των σωληνίσκων αερισμού, η πρώτη ομάδα ασθενών (δηλαδή τα παιδιά στα οποία τοποθετήθηκαν σωληνίσκοι αερισμού) είχαν παροδικό μόνο όφελος όσον αφορά την ποιότητα της ζωής (-0,38, CI=-0,65 έως -0,10). Οι δύο ομάδες δεν παρουσίασαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ένα έτος μετά το χειρουργείο τόσο στο θέμα της ποιότητας της ζωής όσο και στα ακοολογικά αποτελέσματα. Συμπεράσματα: Τα ερωτηματολόγια ΧΜΩ-5, ΜΩ-6 και ΑΥΔ-6 είναι αξιόπιστα και σταθμισμένα στα ελληνικά ερωτηματολόγια για την εκτίμηση της ποιότητας της ζωής παιδιών με χρόνια μέση ωτίτιδα, εκκριτική ωτίτιδα και υπερτροφία αδενοειδών ή/και αμυγδαλών αντίστοιχα. Παρατηρείται στατιστικά σημαντική βελτίωση στην ποιότητα της ζωής των παιδιών μετά από τυμπανοπλαστική ενώ οι σωληνίσκοι αερισμού προσφέρουν παροδικό μόνο όφελος σε παιδιά με εκκριτική ωτίτιδα που υποβάλλονται ταυτόχρονα σε αδενοτομή λόγω υπερτροφίας αδενοειδών εκβλαστήσεων