Όψεις πολιτικής κοινωνικοποίησης δωδεκαετών μαθητών του ελληνικού δημόσιου δημοτικού σχολείου

Abstract

The purpose of this research is to study the political dimensions of twelve year old students of the Greek public elementary school and the evaluation parameters that are significantly associated with them. So far, as shown in this survey, regarding to the bibliography in different periods and way different matter each time, it is been examined continuously since the 1930's until today, that drawns international investigations, which also includes Greece. Due to the nature of this object, and in agreement with previous researches, we have chosen a quantity approach in an empirical-analytical model. As a data collection tool we have used the questionnaire. We have synthesized it reconciling three main parameters a) thematic issues that often have occupied researchers in Greece and abroad, b) estimates of relevant curricula of primary school subjects of Civics and c) topics in which, in cooperation with the supervising teacher it was decided to prior this issue. Following a theoretical treatment of a wide variety of relevant issues we came across to the main axes: a) individual and society, b) individual and state who specialize in: social norms, values, perceptions of power, electoral behaviour, dimensions of national self, perceptions for migrants. We started with 36 simple and complex questions which have been used in previous surveys. It was tested in two stages, firstly to individual students and teachers and the second stage (after the permission from the Pedagogical Institute) on a larger scale in the prefectures of Attica and Samos. We ended up to a 25 simple and complex questionnaire and have completed the main sampling from November 2008 and May 2009. This sampling had the form of random stratified three-stage using the last stage cluster population including proportionately from all geographic regions and urbanization of the country. For the population details we were based on data of the NSS the year 2006-2007. More precisely we visited 77 primary schools and took data from 1558 6th grade students and 68 teachers. The percentage of the sample population on the basis set and the obligation of researchers to move in all regions of the times stipulated by teachers to complete a time limit on a year meeting. The collected data is encoded in collaboration with the supervising professor, then entered the SPSS and analyzed by univariate and multivariate models. Due to the nature of the relationship that could be documented in a formal survey and after testing, the main statistical criterion was selected non-parametric Chi-Square for many reasons and for consistency between results. An alternative version of the replicate measurements was used in the multivariate general linear model and the nonparametric Wilcoxon and Mann-Witney. The answers mostly confirmed the research have also given interesting information on the research questions. In the children’s lives we have found that there are social norms in a privileged origin of this matter and family, home and religion were considered the most important social values. Participation in elections was rated as less important characteristic of good citizenship than obedience to laws, concerning for others, honesty and sincerity. A teacher is a person who enjoys the highest confidence, followed by judges and police officers with political decisions and parliament in the last positions. Reaction of policy is a matter that still has not employed children. The majority of children say that in the future they will choose a political party with their own criteria but the first external factor influence are their parents. An essential skill for political party candidate is honesty and keeping promises. Country of residence is considered by the majority of children in geographic area of the Country followed by city of residence and the question of friendly or hostile countries have not yet occupied their education. The Nation Flag and National Anthem come first for importance in Greece, among other symbols and institutions that derived from ancient and modern history, politics and religion. Possible consequences of illegal immigration, has not yet purled students. But those who believe that something will change assess the potential change as more negative. A first condition to allow a migrant to stay in Greece it places the ability to adapt the domestic lifestyle. The urbanization of residence of students does not practically affect choices an issues concerning about information of their own political and the ethnic origin of their parents is associated with the geographical definition of country and the variable of Christian religion as importance for Greece. The answers that were given for students and teachers were very similar. The dimension that varies is the Christian religion. The sex of the students is strongly correlated than any other demographic variable with of student’s choices. And this is why case 1b is verified in many parts. The correlation of educational and professional level of parents in addition to the choices of students that concern about the information of their political self it appears limited and for that the cases 2a and 2b are not supported adequately. Observing television news it correlates positively with confidence in all proposed forms of power, but also with children’s opinion about the value of participation in elections as a characteristic of good citizenship and the image of the Prime Minister and parties as most important for Greece. Therefore, case 3 is supported adequately. Children from families in which fathers are stated to have the first say in family decisions, reflect greater confidence to the prime minister and mayor and those, whose parents decide together, have greater confidence in the hustle so we consider that case 4 is supported adequately. The above issues are discussed in context of existing bibliography in an attempt to interpret and evaluate. At the end summarizing conclusions of suggestions for educational applications and the continuation of this research in this broad topical and crucial field.

Σκοπός της παρούσης διατριβής είναι η καταγραφή διαστάσεων του πολιτικού εαυτού του δωδεκαετούς μαθητή του ελληνικού δημόσιου δημοτικού σχολείου και η αξιολόγηση παραμέτρων που σχετίζονται σημαντικά μ’ αυτές. Μέχρι σήμερα, όπως δείχνει η ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας, σε διαφορετικές περιόδους και με διάφορα κάθε φορά ζητούμενα, ερευνάται το σχετικό πεδίο συνεχώς από τη δεκαετία του 1930 μέχρι και σήμερα και εκπονούνται διεθνείς έρευνες οι οποίες περιλαμβάνουν και την Ελλάδα. Λόγω της φύσης του αντικειμένου, και σε συμφωνία με προηγούμενους ερευνητές, επιλέξαμε την ποσοτική προσέγγιση στο πλαίσιο ενός εμπειρικού-αναλυτικού υποδείγματος. Ως εργαλείο συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήσαμε το ερωτηματολόγιο. Το συνθέσαμε συγκεράζοντας κυρίως τρεις παραμέτρους α)τις θεματικές που συχνότερα έχουν απασχολήσει τους ανάλογους ερευνητές στην Ελλάδα και το εξωτερικό β)τις προβλέψεις των οικείων αναλυτικών προγραμμάτων του δημοτικού σχολείου για τα μαθήματα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής και γ)τις θεματικές στις οποίες σε συνεργασία με την επιβλέπουσα καθηγήτρια κρίναμε ότι έπρεπε να δοθεί προτεραιότητα. Μετά από θεωρητική επεξεργασία μεγάλης ποικιλίας σχετικών θεμάτων καταλήξαμε σε δύο κύριους άξονες: α) άτομο και κοινωνία, β) άτομο και Πολιτεία οι οποίοι επί μέρους εξειδικεύονται σε: κοινωνικά πρότυπα-αξίες, αντιλήψεις για την εξουσία, εκλογική συμπεριφορά, διαστάσεις εθνικού εαυτού, αντιλήψεις για τους μετανάστες. Αρχίσαμε με 36 απλά και σύνθετα ερωτήματα τα οποία στην πλειοψηφία τους είχαν δοκιμαστεί σε προηγούμενες έρευνες. Τα δοκιμάσαμε σε πιλοτική δύο σταδίων, αρχικά σε μεμονωμένους μαθητές και εκπαιδευτικούς και σε δεύτερο στάδιο (μετά την έγκριση άδειας από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο) σε μεγαλύτερη κλίμακα στους νομούς Αττικής και Σάμου. Καταλήξαμε σε ερωτηματολόγιο 25 απλών και σύνθετων ερωτήσεων και ολοκληρώσαμε την κύρια δειγματοληψία από το Νοέμβριο του 2008 ώς και τον Μάιο του 2009. Η δειγματοληψία είχε τη μορφή της τυχαίας στρωματοποιημένης τριών σταδίων με χρήση στο τελευταίο στάδιο συστάδων και περιέλαβε πληθυσμό αναλογικά από όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα και αστικότητες της χώρας. Για τα στοιχεία του πληθυσμού βασιστήκαμε στα στοιχεία λήξης της ΕΣΥΕ του έτους 2006-2007. Συγκεκριμένα επισκεφθήκαμε 77 δημοτικά σχολεία και πήραμε στοιχεία από 1558 μαθητές Στ’ τάξης και 68 δασκάλους. Το ποσοστό του δείγματος επί του πληθυσμού καθορίστηκε και συναρτήσει της υποχρέωσης του ερευνητή για μετακίνηση σε όλες τις περιφέρειες στους χρόνου που του οριζόταν από τους εκπαιδευτικούς

για να επισκεθτεί τα σχολεία τους δεδομένου ότι η δειγματοληψία θα έπρεπε να ολοκληρωθεί στα χρονικά όρια ενός σχολικού έτους.. Τα συλλεχθέντα δεδομένα κωδικοποιήθηκαν σε συνεργασία με την επιβλέπουσα καθηγήτρια, καταχωρίστηκαν στο SPSS και αναλύθηκαν με μονομεταβλητά και πολυμεταβλητά υποδείγματα. Λόγω της φύσης των σχέσεων που θα μπορούσαν να τεκμηριωθούν σε μια τυπική δειγματοληπτική έρευνα και μετά από δοκιμές, ως κύριο στατιστικό κριτήριο επελέγη το μη παραμετρικό Chi Square για πολλούς λόγους αλλά και για ομοιογένεια μεταξύ των αποτελεσμάτων. Επικουρικά χρησιμοποιήθηκαν η εκδοχή των επαναληπτικών μετρήσεων στο πλαίσιο του πολυμεταβλητού γενικού γραμμικού μοντέλου καθώς και τα μη παραμετρικά Wilcoxon και Mann-Witney. Τα ευρήματα τις περισσότερες φορές επιβεβαίωσαν τις ερευνητικές υποθέσεις επίσης έδωσαν ενδιαφέρουσες πληροφορίες στο πλαίσιο των ερευνητικών ερωτημάτων. Στη ζωή των παιδιών διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν κοινωνικά πρότυπα με προνομιακό χώρο προέλευσής τους αυτόν του θεάματος ενώ οικογένεια, πατρίδα θρησκεία αξιολογήθηκαν ως οι σημαντικότερες κοινωνικές αξίες Η συμμετοχή στις εκλογές αξιολογήθηκε ως λιγότερο σημαντικό χαρακτηριστικό του καλού πολίτη απ’ ό,τι η υπακοή στους νόμους. το ενδιαφέρον για τους άλλους, η τιμιότητα και η ειλικρίνεια. Ο δάσκαλος είναι το πρόσωπο που χαίρει της υψηλότερης εμπιστοσύνης ακολουθούμενος από τους δικαστές και τους αστυνομικούς με κόμματα και Βουλή στις τελευταίες θέσεις. Η αντίδραση σε πολιτική απόφαση είναι ένα θέμα που ακόμα δεν έχει απασχολήσει τα παιδιά. Η πλειοψηφία των παιδιών υποστηρίζουν ότι μελλοντικά θα επιλέξουν κόμμα σύμφωνα με δικά τους κριτήρια ενώ πρώτος παράγοντας εξωτερικής επιρροής είναι οι γονείς. Πρώτο απαραίτητο προσόν για τον κομματικό υποψήφιο θεωρείται η ειλικρίνεια-τήρηση των υποσχέσεων. Η χώρα διαμονής θεωρείται από την πλειοψηφία των παιδιών ως ο γεωγραφικός χώρος της Πατρίδας ακολουθούμενη από την πόλη διαμονής ενώ το ζήτημα ύπαρξης φιλικών ή εχθρικών χωρών δεν έχει ακόμα απασχολήσει τα παιδιά. Η Σημαία και ο Εθνικός Ύμνος βρίσκονται στην πρώτη θέση σημαντικότητας για την Ελλάδα ανάμεσα σε άλλα σύμβολα και θεσμούς που προέρχονται από την αρχαία και σύγχρονη ιστορία, την πολιτική και τη θρησκεία. Ενδεχόμενες συνέπειες από την παράνομη μετανάστευση, επίσης δεν έχουν προβληματίσει ακόμα τους μαθητές. Πάντως αυτοί που θεωρούν ότι κάτι θα αλλάξει αξιολογούν την ενδεχόμενη αλλαγή περισσότερο ως αρνητική. Ως πρώτη προϋπόθεση για να επιτραπεί η παραμονή ενός μετανάστη στην Ελλάδα τοποθετείται η δυνατότητά του για προσαρμογή στον εγχώριο τρόπο ζωής. Η αστικότητα του τόπου διαμονής των μαθητών δεν επηρεάζει πρακτικά τις επιλογές τους σε θέματα που αφορούν τη διαμόρφωση του πολιτικού τους εαυτού και η εθνική καταγωγή των

γονέων συσχετίζεται με το γεωγραφικό προσδιορισμό της πατρίδας και με τη μεταβλητή της χριστιανικής θρησκείας ως σημαντικό για την Ελλάδα αλλά με καμιά άλλη διάσταση του εθνικού εαυτού. Τα προφίλ απαντήσεων μαθητών-δασκάλων γενικά παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα. Η διάσταση στην οποία συστηματικά διαφοροποιούνται είναι αυτή της χριστιανικής θρησκείας. Το φύλο των μαθητών συσχετίζεται ισχυρότερα από κάθε άλλη δημογραφική μεταβλητή με τις επιλογές των μαθητών. Γι’ αυτό θεωρούμε ότι και η Υπόθεση 1β επαληθεύεται εν μέρει. Η συσχέτιση του μορφωτικού και του επαγγελματικού επιπέδου των γονέων αντιθέτως με τις επιλογές των παιδιών που αφορούν τη διαμόρφωση του πολιτικού τους εαυτού εμφανίζεται περιορισμένη γι’ αυτό η υποθέσεις 2.α και 2.β δεν υποστηρίζονται επαρκώς. Η παρακολούθηση τηλεοπτικών προγραμμάτων ειδήσεων συσχετίζεται θετικά με την εμπιστοσύνη σε όλες τις προτεινόμενες μορφές εξουσίας, αλλά και με τη γνώμη των παιδιών για την αξία της συμμετοχής στις εκλογές ως χαρακτηριστικό του καλού πολίτη και με την εικόνα του πρωθυπουργού και των κομμάτων ως σημαντικών για την Ελλάδα πραγμάτων. Συνεπώς η Υπόθεση 3 υποστηρίζεται επαρκώς.. Τα παιδιά οικογενειών όπου δηλώνεται ότι έχει ο πατέρας τον πρώτο λόγο στις οικογενειακές αποφάσεις εκφράζουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον πρωθυπουργό και το δήμαρχο ενώ όπου δηλώνεται ότι οι γονείς αποφασίζουν μαζί υπάρχει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη Βουλή συνεπώς θεωρούμε ότι και η Υπόθεση 4 υποστηρίζεται επαρκώς. Τα προαναφερθέντα ευρήματα συζητώνται στα πλαίσια της υπάρχουσας βιβλιογραφίας στην προσπάθεια να ερμηνευτούν και να αξιολογηθούν. Στο τέλος παρατίθενται συνοπτικά συμπεράσματα, προτάσεις για παιδαγωγικές εφαρμογές και συνέχεια της έρευνας σ’ αυτό το ευρύτατο επίκαιρο και κρίσιμο πεδίο.