Ο ρόλος δεικτών νεοαγγειογένεσης και χημειοτακτισμού κυττάρων φλεγμονής στην αγγειοπλαστική στεφανιαίων αγγείων

Abstract

INTRODUCTION: Percutaneous coronary intervention (PCI) may release inflammatory mediators such as chemokines: Monocyte chemoattractant protein-1 (MCP-1) and eotaxin (EOX) are monocyte- and eosinophil-specific chemokines, involved in the inflammation and pathogenesis of coronary atherosclerosis. Basic fibroblast growth factor (bFGF) has been implicated in the pathogenesis of coronary atherosclerosis and in angiogenesis. AIM: To assess the changes in serum bFGF, MCP- and EOX before, immediately after and 6 months after PCI. MATERIAL - METHODS: A total of 28 patients undergoing elective PCI (GROUP A), 20 coronary artery disease (CAD, GROUP B) patients undergoing coronary angiography and 28 healthy controls (GROUP C) were studied. Using the ELISA methods we measured bFGF, MCP-1 and EOX plasma levels, immediately after and 6 months after PCI. RESULTS: Before PTCA and coronary angiography, bFGF plasma levels were similar in both patient groups (GROUP A=4.4±1.0 vs GROUP B=3.3±0.5 pg/ml), but were significantly higher compared with those of the control group (GROUP C=0.8±0.1 pg/ ml, P=0.05). By 24 h, 3 months and 6 months after PCI, bFGF levels had decreased significantly in the GROUP A (3.2±0.6, 1.7±0.3 and 2.7±0.6 pg/ ml, respectively, P=0.05). In GROUP A before the procedure, MCP-1 plasma levels (441±64 pg/ml) were similar to those of CAD patients (GROUP B=430±24 pg/ml), and significantly higher compared with controls (GROUP C=145±17 pg/ ml, P=0.01). MCP-1 rose significantly after 3 and 6 months following PCI (696±89 and 876±86 pg/ ml, respectively, P=0.01 vs. before PTCA). GROUP A EOX baseline plasma levels (155±14 pg/ml) were similar to those of CAD patients (157±14 pg/ml), but significantly higher compared with GROUP C (83.2±10 pg/ ml, P=0.05). EOX rose significantly 24 h (273±41 pg/ ml, P=0.05) but not 3 and 6 months after PCI (160±20 and 158±19 pg/ ml, respectively). CONCLUSIONS: The bFGF plasma levels are elevated in patients with coronary artery disease. Following PCI, bFGF levels decreased significantly and remained stable for 6 months after the procedure. Thus, bFGF level may change in response to PCI in patients with coronary artery disease and stable angina. Our findings also indicate that chemokine-induced monocyte- and eosinophil-specific chemoattraction is stimulated in patients with coronary artery disease. MCP-1 levels remain significantly elevated for at least 6 months following elective PCI, suggesting an inflammatory stimulation.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών (PCI) είναι γνωστό ότι προκαλεί την απελευθέρωση μεσολαβητών φλεγμονής, όπως είναι οι χυμοκίνες: οι παράγοντες MCP-1 και Εοταξίνη (ΕΟΧ) είναι ειδικοί χημειοτακτικοί παράγοντες των μονοκυττάρων και των ηωσινοφίλων αντίστοιχα, με ιδιαίτερο ρόλο στη διαδικασία της φλεγμονής και στην παθογένεση της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης. Επίσης, ο βασικός ινοβλαστικός αυξητικός παράγοντας (bFGF) εμπλέκεται στην παθογένεση της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης καθώς και στην αγγειογένεση. ΣΚΟΠΟΣ: Να αξιολογηθούν οι μεταβολές των παραγόντων MCP-1, ΕΟΧ και bFGF πριν, αμέσως μετά, έως και 6 μήνες μετά από PCI. ΥΛΙΚΟ - ΜΕΘΟΔΟΣ: Μελετήθηκαν 28 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε εκλεκτική PCI (ΟΜΑΔΑ Α), 20 στεφανιαίοι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε απλή στεφανιογραφία (ΟΜΑΔΑ Β) και 28 υγιείς μάρτυρες (ΟΜΑΔΑ Γ). Οι συγκεντρώσεις πλάσματος των παραγόντων κατά τη βασική μέτρηση, 24 ώρες, 3 και 6 μήνες μετά την παρέμβαση, αναλύθηκαν με τη μέθοδο ELISA. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Τα επίπεδα πλάσματος του bFGF ήταν συγκρίσιμα στις δύο ομάδες των στεφανιαίων ασθενών (ΟΜΑΔΑ Α=4.4±1.0 vs ΟΜΑΔΑ Β=3.3±0.5 pg/ml) κατά τη βασική μέτρηση, αλλά σημαντικά υψηλότερα σε σχέση με αυτά των υγιών μαρτύρων (ΟΜΑΔΑ Γ=0.8±0.1 pg/ml, p=0.05). 24 ώρες, 3 και 6 μήνες μετά από την παρέμβαση, τα επίπεδα πλάσματος του bFGF ελαττώθηκαν σημαντικά στην ΟΜΑΔΑ Α (3.2±0.6, 1.7±0.3 και 2.7±0.6 pg/ml αντίστοιχα, p=0.05). Τα επίπεδα πλάσματος της MCP-1 ήταν συγκρίσιμα στις δύο ομάδες των στεφανιαίων ασθενών (ΟΜΑΔΑ Α=441±64 vs ΟΜΑΔΑ Β=430±24 pg/ml) κατά τη βασική μέτρηση, αλλά σημαντικά υψηλότερα σε σχέση με αυτά των υγιών μαρτύρων (ΟΜΑΔΑ Γ=145±17 pg/ml, p=0.01). Τα επίπεδα πλάσματος της MCP-1 αυξήθηκαν σημαντικά 3 και 6 μήνες μετά από την PCI (696±89 και 876±86 pg/ml αντίστοιχα, p=0.01, ως προς τα πριν την PCI επίπεδα). Τα επίπεδα πλάσματος της EOX ήταν συγκρίσιμα στις δύο ομάδες των στεφανιαίων ασθενών (ΟΜΑΔΑ Α=155±14 vs ΟΜΑΔΑ Β=157±14 pg/ml) κατά τη βασική μέτρηση, αλλά σημαντικά υψηλότερα σε σχέση με αυτά των υγιών μαρτύρων (ΟΜΑΔΑ Γ=83.2±10 pg/ml, p=0.05). Τα επίπεδα της EOX αυξήθηκαν σημαντικά 24 ώρες (273±41 pg/ml, p=0.05), αλλά όχι 3 και 6 μήνες μετά από την PCI (160±20 και 158±19 pg/ml, αντίστοιχα). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Μετά από PCI, σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο και σταθερή στηθάγχη, τα επίπεδα πλάσματος του παράγοντα bFGF ελαττώνονται σημαντικά και παραμένουν σταθερά μέχρι και 6 μήνες μετά, ως απάντηση σε αυτή καθ' αυτή την παρέμβαση. Επίσης, ο χημειοτακτισμός μονοκυττάρων και ηωσινοφίλων διεγείρεται σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο. Τα επίπεδα πλάσματος της MCP-1 παραμένουν σημαντικά υψηλά για τουλάχιστον 6 μήνες μετά από εκλεκτική αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών, γεγονός που υποδεικνύει ενεργοποίηση μηχανισμών φλεγμονής.