Μελέτη της εποχιακής διακύμανσης της εμφάνισης του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και σχέση της με τον πολυμορφισμό της δεσμευτικής πρωτεΐνης της βιταμίνης D (DBP)

Abstract

Type 1 Diabetes Mellitus (T1DM) is a multi-factorial disease, with both environmental, as well as genetic factors contributing to its development. Aim of this dissertation was to exlore the influence of seasonal variation of birth and diagnosis (an environmental factor) in the prevalence of the disease in the Greek population. In addition, we examined the effect of the polymorphisms of the Vitamin D binding protein (DBP) in the development of the disease. As it concerns seasonal variation, we examined a total of 1148 persons (604 boys and 544 girls) with T1DM. Significantly more children were diagnosed with T1DM during the winter months as opposed to the summer months. Seasonal variation in diagnosis was different in younger ages, with children less than 3 years old having greater prevalence of the disease during the summer months, while the opossite seasonal variation was obseved in older children. Regarding seasonal variation in birth, statistically more children were born during the warm seasons, as compared to the cold seasons. As it conserns the associations of genetic variations of DBP (polymorphisms in 416 and 420 codons) and the development of T1DM, we examined a total of 172 children, from which 90 had the disease (43 boys and 47 girls) and 82 controls (29 boys and 53 girls). Polymorphisms in the 416 codons were not associated with the disease; however significant associations were observed for the polymorphisms in 420 codon. Lys/Lys polymorhism seemed to be the most aggravating, with a relative risk of 1.90 (p<0.05). The results of this dissertation reveal that both enviromental factors (assessed by the seasonal variation of the disease), as well as the genetic factor examined (DBP polymorphisms) are propably associated with the development of the disease.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1 (ΣΔΤ1) είναι μια πολυπαραγοντική νόσος, στην εμφάνιση του οποίου συμμετέχουν τόσο περιβαλλοντικοί, όσο και γενετικοί παράγοντες. Στόχος της παρούσας διατριβής ήταν να διερευνήσει κατά πόσο η εποχιακή διακύμανση στη γέννηση και στη διάγνωση (ένας περιβαλλοντικός παράγοντας) επηρεάζουν τη συχνότητα εμφάνισης της νόσου στον ελληνικό πληθυσμό. Επιπρόσθετα διερευνήθηκε κατά πόσο οι πολυμορφισμοί του γονιδίου της δεσμευτικής πρωτεΐνης της βιταμίνης D (DBP) επηρεάζουν την εμφάνιση της νόσου. Σε ότι αφορά την εποχιακή διακύμανση, ελέχθηκαν συνολικά 1148 άτομα (604 αγόρια και 544 κορίτσια) με ΣΔΤ1. Τα παιδιά που διαγνώστηκαν με ΣΔΤ1 κατά τους χειμερινούς μήνες ήταν στατιστικά σημαντικά περισσότερα, σε σχέση με αυτά που διαγνώστηκαν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η εποχιακή διακύμανση στη διάγνωση ήταν διαφορετική στις μικρότερες ηλικιακές ομάδες, με τα παιδιά ηλικίας μικρότερης των 3 ετών να εμφανίζουν μεγαλύτερη συχνότητα της νόσου κατά τους θερμούς μήνες, ενώ αντίθετη εποχικότητα παρατηρήθηκε για τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας. Ως προς την εποχικότητα στη γέννηση, στατιστικά μεγαλύτερος αριθμός παιδιών με ΣΔΤ1 γεννήθηκε κατά τη διάρκεια των θερμών εποχών, σε σύγκριση με τις ψυχρές εποχές. Σε ότι αφορά τη σχέση των γενετικών παραλλαγών της DBP (πολυμορφισμοί στα κωδικόνια 416 και 420) και την εμφάνιση του ΣΔΤ1, συνολικά ελέγχθηκαν 172 συνολικά άτομα, εκ των οποίων 90 ασθενείς με Διαβήτη Τύπου 1 (43 αγόρια και 47 κορίτσια) και 82 μάρτυρες (29 αγόρια και 53 κορίτσια). Οι πολυμορφισμοί στο κωδικόνιο 416 δε φάνηκε να σχετίζονται με τη νόσο, ωστόσο σημαντικές συσχετίσεις παρατηρήθηκαν για το κωδικόνιο 420. Ο πολυμορφισμός Lys/Lys φάνηκε να είναι περισσότερο επιβαρυντικός, με σχετικό κίνδυνο 1.90 (p<0.05). Στο σύνολό τους, τα αποτελέσματα της παρούσας διατριβής δείχνουν ότι τόσο οι περιβαλλοντικοί παράγοντες (έτσι όπως εκτιμήθηκαν με βάση την εποχιακή διακύμανση της νόσου), όσο και ο γενετικός παράγοντας που εξετάστηκε (πολυμορφισμοί της DBP) ενδεχομένως ενέχονται στην εμφάνιση της νόσου.