Ο χαρακτήρας και η συμβολή των κοινοτικών πόρων στην ανάπτυξη των ελληνικών πανεπιστημίων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο

Abstract

Subject of the thesis is the European Union finance and their influence on the development of the greek, central and regional, universities. There are examined the quantitative and qualitative modifications generated by the Community Support Frameworks A’, B’ and C’ (KPS), especially by the Operational Programme for Education and Initial Vocational Training (EPEAEK), from 1994 up to 2008 to the character, the constitution and the state of the greek universities. There are also examined: • The extent of the european economic and political instructions on the development of the greek universities. • The consequences of the European finance on the character of the regional, the sectional and the organizational restruction of the greek universities. • The increase of the regional universities and its relevance to the regional development. • The modifications of the public status of the universities. The collected data are examined under the view of principal economic theories related to the topics of the state, the labour, the education and the technology using for the evaluation the following statistical methods: a) Coefficent of variation (CV) b) Location Quotient (Qlir) c) Cluster analysis Our study leaded to the following conclusions: • European Union finance worked as the main tools for the implementation of European policy concerning a closer relation of the universities to the market economy, also the regional and local development. • The above described finance were used for the establishment of regional universities, the establishment of new faculties, especially in the regional universities, the institution of master degree studies, the reformation of the programmes of study mainly in computer and engineering sciences. These changes are to be completed through finance by the National Strategic Reference Framework 2007-2013 (NSRF). • The unconditional connection of the universities with the market economy and their almost exclusive orientation to technical subject studies lapse them from their social and institutional role and lead them to the falsification of their public status and the decline of human studies

Η διδακτορική διατριβή έχει ως θέμα τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις και την επίδρασή τους στην ανάπτυξη των ελληνικών πανεπιστημίων σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο. Δηλαδή, ποιες μεταβολές, ποσοτικές και ποιοτικές, προκάλεσαν τα Α’, Β’ και Γ’ Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης (Κ.Π.Σ.) και κυρίως τα Επιχειρησιακά Προγράμματα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. 1 και 2) κατά τη χρονική περίοδο 1994 έως 2008 στον χαρακτήρα, τη δομή και τη λειτουργία των ελληνικών πανεπιστημίων (Α.Ε.Ι.). Στα πλαίσια της διατριβής διερευνώνται: • Σε ποιο βαθμό η πορεία και ανάπτυξη των ελληνικών πανεπιστημίων επηρεάσθηκε από τις οικονομικές και πολιτικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης • Η επίπτωση των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων στον χαρακτήρα της περιφερειακής, της τομεακής και της οργανωτικής αναδιάρθρωσης των ελληνικών πανεπιστημίων • Η ανάπτυξη των περιφερειακών Α.Ε.Ι. και ο βαθμός συσχέτισής της με την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας • Οι μεταβολές που διαπιστώνονται στον δημόσιο χαρακτήρα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης Τα στοιχεία εξετάζονται υπό το πρίσμα βασικών οικονομικών θεωριών αναφορικά με το κράτος, την εργασία, την εκπαίδευση και την τεχνολογία χρησιμοποιώντας τις εξής στατιστικές μεθόδους: α) Συντελεστή Μεταβλητότητας CV β) Συντελεστές Συμμετοχής (QLir) γ) Ανάλυση συστάδων (cluster analysis) Η μελέτη καταλήγει στα ακόλουθα συμπεράσματα: • Οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις χρησιμοποιήθηκαν ως βασικά «εργαλεία» για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής πολιτικής στα Ελληνικά πανεπιστήμια, με σκοπό την εξυπηρέτηση και πιο αποτελεσματική σύνδεσή τους με την οικονομία της αγοράς αλλά και την αξιοποίησή τους για τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη. • Οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις χρησιμοποιήθηκαν για την ίδρυση περιφερειακών πανεπιστημίων, για τη δημιουργία νέων τμημάτων, κυρίως σε περιφερειακά πανεπιστήμια, την ανάπτυξη μεταπτυχιακών προγραμμάτων ειδίκευσης και την αναμόρφωση προγραμμάτων σπουδών σε συγκεκριμένα γνωστικά πεδία, κυρίως πληροφορικής και επιστήμης μηχανικών. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν με τις χρηματοδοτήσεις από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007-2013. • Η άκριτη σύνδεση των ιδρυμάτων με την οικονομία της αγοράς, και ο σχεδόν μονομερής προσανατολισμός σε τεχνικά γνωστικά αντικείμενα και η αλλοίωση του δημόσιου χαρακτήρα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης την οδηγούν σε απομάκρυνση από τον κοινωνικό και θεσμικό της ρόλο και σε παραγκωνισμό επιστημονικών πεδίων, κυρίως των ανθρωπιστικών σπουδών.