Διακολπικό υπερηχογράφημα μετά ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικού μέσου σε ασθενείς με πάχυνση του ενδομητρίου

Abstract

The purpose of this study is to examine women with abnormal vaginal bleeding and thick endometrium (>5 mm, histologically proven to be endometrial hyperplasia or cancer with endometrial biopsy) with contrast-enhanced transvaginal colour Doppler ultrasound, in order to demonstrate efficiently the vascularity of these lesions, quantify it and differentiate benign from malignant lesions. Over a 40 months period 53 patients were examined with contrast-enhanced transvaginal colour Doppler ultrasound. Examination images were captured, saved via a computer system and processed with image analyzing software in order to define the maximum percentage of colored pixels over the total area of the lesion before and after the administration of contrast agent and to calculate the difference between them. All patients underwent hysterectomy. Six patients were excluded from the study as one of them suffered from diabetes mellitus (contraindication for contrast agent injection), one showed no endometrial abnormality at the time of the examination and in four patients we could not demonstrate effectively the borders of the lesion in any plane and make any calculations. 10 of our patients suffered from endometrial hyperplasia, 12 from grade I cancer, 41 from grade II cancer and 11 from grade III cancer. Statistical analysis of our data showed that before the contrast agent injection vascularity of hyperplasia cases indeed showed statistical difference from the vascularity of cancer cases. However, there was a significant overlap of values. Vascularity of cancer cases did not demonstrate any statistical difference. At contrast-enhanced transvaginal ultrasound statistical difference between cases of hyperplasia and carcinoma was greater and there was no overlap of values. Additionally, vascularity of grade I carcinoma showed statistical difference with both grade II and grade III carcinomas. In conclusion, contrast-enhanced transvaginal power Doppler ultrasound is more efficient in demonstrating vascularity of benign and malignant endometrial lesions than plain power Doppler imaging and significantly helps in the differential diagnosis amongst these lesions.

Σκοπός της έρευνας μας είναι η μελέτη ασθενών με μηνορραγία ή μητρορραγία και πάχυνση του ενδομητρίου οφειλόμενη σε ιστολογικά επιβεβαιωμένη με ενδομήτριο βιοψία αδενωματώδη υπερπλασία ή κακοήθεια με διακολπικό υπερυχογράφημα μετά την ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικού μέσου. Η υπόθεση της μελέτης είναι ότι η μέθοδος αυτή θα αναδείξει αποτελεσματικότερα την παθολογικά αυξημένη αγγείωση των κακοηθειών σε σχέση με την αδενωματώδη υπερπλασία συμβάλλοντας έτσι στην διαφορική τους διάγνωση. Σε χρονικό διάστημα 40 μηνών εξετάστηκαν 53 ασθενείς με έγχρωμο διακολπικό υπερηχογράφημα με σκιαγραφική ενίσχυση και οι εικόνες της εξέτασης αποθηκεύονταν με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή, όπου και επεξεργάζονταν με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού επεξεργασίας ιατρικών εικόνων. Μετρούνταν, τόσο πριν όσο και μετά την σκιαγραφική ενίσχυση στην μεγαλύτερη διάμετρο της αλλοίωσης, τα έγχρωμα εικονοστοιχεία (pixel) επί του συνόλου των εικονοστοιχείων της αλλοίωσης και ποσοτικοποιούνταν με τον τρόπο αυτό η αγγείωσή της. Στη συνέχεια οι ασθενείς υποβάλλονταν σε υστερεκτομή. Στην μελέτη περιελήφθησαν τελικά 47 ασθενείς καθώς σε μια δεν κατέστη δυνατή η απεικόνιση οποιασδήποτε αλλοίωσης στην μητριαία κοιλότητα παρά την αναφερόμενη συμπτωματολογία, μία έπασχε από σακχαρώδη διαβήτη (αντένδειξη χορήγησης του σκιαγραφικού μέσου) και σε τέσσερις ασθενείς δεν κατέστη δυνατή η ικανοποιητική απεικόνιση σαφών ορίων της αλλοίωσης σε κανένα επίπεδο απεικόνισης, ώστε να είναι δυνατή οποιαδήποτε μέτρηση στη συνέχεια. Εκ των ασθενών 10 έπασχαν από αδενωματώδη υπερπλασία, 12 από κακοήθεια Grade I, 14 από κακοήθεια Grade II και 11 από κακοήθεια Grade III. Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι πριν την χορήγηση του σκιαγραφικού μέσου η αγγείωση της αδενωματώδους υπερπλασίας είχε στατιστική διαφορά από τα περιστατικά κακοήθειας, τόσο στο σύνολο τους όσο και με τον κάθε βαθμό διαφοροποίησης ξεχωριστά, παρουσιάζοντας ωστόσο αλληλοεπικάλυψη των τιμών. Τα περιστατικά κακοήθειας δεν παρουσίασαν στατιστική διαφορά στην απεικονιζόμενη αγγείωση τους. Μετά την χορήγηση του σκιαγραφικού μέσου η στατιστική διαφορά μεταξύ της αγγείωσης της αδενωματώδους υπερπλασίας και των κακοηθειών έγινε ακόμη μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα να μην παρατηρούνται στην φάση αυτή αλληλοεπικαλύψεις τιμών. Επίσης στατιστικά σημαντική διαφορά παρουσίασαν στην απεικονιζόμενη αγγείωση οι ασθενείς με κακοήθεια grade Ι με τους ασθενείς με κακοήθεια grade ΙΙ αλλά και ΙΙΙ. Συμπερασματικά η μετά σκιαγραφικό έγχρωμη διακολπική υπερηχογραφία αποδεικνύεται αποτελεσματικότερη στην διαφορική διάγνωση μεταξύ υπερπλασίας και κακοηθειών του ενδομητρίου, αλλά επίσης μπορεί να συμβάλλει και στην διαφορική διάγνωση κακοηθειών διαφορετικού βαθμού διαφοροποίησης. Μελέτες σε μεγαλύτερο αριθμό περιστατικών, η κλινική εφαρμογή σκιαγραφικών νέας γενιάς, καθώς και η δυνατότητα των νέων υπερηχογραφικών μηχανημάτων για τρισδιάστατη απεικόνιση της αγγείωσης των όγκων και πιθανότατα αυτόματης ποσοτικοποίησης της, πιστεύεται ότι θα επαναπροσδιορίσει την θέση της υπερηχογραφίας στον διαγνωστικό αλγόριθμο των αλλοιώσεων του ενδομητρίου.