Στατιστικό μοντέλο του τουρισμού στην Ελλάδα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1990 - 1999): το φαινόμενο της εποχικότητας

Abstract

Η παρούσα διατριβή ερευνά την πορεία του ελληνικού τουρισμού κατά την περίοδο 1990-1999 με την δημιουργία στατιστικών μοντέλων για την πρόβλεψη της τουριστικής ζήτησης. Συγκεκριμένα δημιουργούνται στατιστικά μοντέλα για την Ελλάδα και για κάθε τουριστική περιφέρεια με την καλύτερη δυνατή προσαρμογή με βάση την μεθοδολογία Box-jenkins. Τα μοντέλα ερμηνεύουν την συμπεριφορά των εξεταζόμενων χρονοσειρών και κάνουν προβλέψεις για την εξέλιξη του τουρισμού. Τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται αναφέρονται στην μηνιαία πληρότητα όλων των τουριστικών καταλυμάτων από ημεδαπούς και αλλοδαπούς τουρίστες για την περίοδο 1990-1999. Το πρόγραμμα που χρησιμοποιείται είναι το Minitab 12. Η δημιουργία των στατιστικών τουριστικών μοντέλων αποτελείται από την ταυτοποίηση των υποδειγμάτων, την εκτίμηση των υποδειγμάτων, την διενέργεια διαγνωστικών ελέγχων, τον υπολογισμό και την αξιολόγηση των προβλέψεων. Επιλέγεται η μεθοδολογία Box-jenkins διότι είναι από τις πλέον σύγχρονες μεθόδους στην ανάλυση των χρονοσειρών, έχει πιθανό θεωρητικό υπόβαθρο και στηρίζεται σε ρεαλιστικές υποθέσεις. Ουσιαστικά δημιουργείται ένα φίλτρο μέσα από το οποίο παίρνουμε ομοιόμορφα κατανεμημένα καθαρά υπόλοιπα. Σε κάθε μοντέλο γίνεται η ταυτοποίηση του εποχικού και του μη εποχικού μέρους. Για κάθε τουριστική περιφέρεια δοκιμάζονται διάφορα μοντέλα, επιλέγεται το καλύτερο ή τα καλύτερα με την βοήθεια των διαγνωστικών ελέγχων και της αξιολόγησης των προβλέψεων. Οι διαγνωστικοί έλεγχοι είναι έλεγχοι πολλαπλής παλινδρόμησης και έλεγχοι επί των υπολοίπων του υποδείγματος που εκτιμήθηκε. Επισημαίνεται ότι για πρώτη φορά δημιουργούνται εποχικά υποδείγματα σε περιφερειακό επίπεδο της Ελλάδος με την μεθοδολογία Box-jenkins, τα οποία ερμηνεύονται επαρκώς τις χρονοσειρές και έχουν σημαντική βραχυχρόνια προβλεπτική ικανότητα.