Η νομική μεταχείριση των εφαρμογών της βιογενετικής - ιδίως από πλευράς ιδιωτικού δικαίου

Abstract

Object of the thesis is the examination of the treatment of the applications of biogenetic by the legal order, especially in private law sector. Target of the study is the achievement of balance between the scientific research and knowledge for the profit of human health and the need of respect of the value of the person. In this frame it is examined which are the limits of scientific research and application of genetic technology and if the legislation in force faces effectively the dangers of scientific development and if and which legislative regulations are required. The forms of genetic testing and gene therapy, their conditions and the civil liability from their application are analysed. The possibilities and the conditions of research and more specifically the research in fertilized ova, stem cells and therapeutic cloning, the moral questions and the dangers that they emerge are also examined. At the same time it is examined and evaluated the confrontation of these dangers by the legislation in force, mainly in the private law sector. The confidential character of genetic information and its use in the sectors of private insurance, work, adoption, medically assisted reproduction and penal process is examined too. It is accepted that the gravity and the importance of the questions that emerge from the applications of biogenetic, in combination with the protection of the human value and fundamental rights required, impose the creation of a new sector of law, which is reported characteristically as "the law of molecular biology", or as "biolaw".

Αντικείμενο της διατριβής είναι η εξέταση της μεταχείρισης των εφαρμογών της βιογενετικής από την έννομη τάξη, ιδίως από πλευράς ιδιωτικού δικαίου. Στόχος της μελέτης είναι η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ αφενός της επιστημονικής έρευνας και γνώσης προς όφελος της ανθρώπινης υγείας και αφετέρου της ανάγκης σεβασμού της αξίας του ανθρώπου. Στα πλαίσια αυτά εξετάζεται ποια είναι τα όρια της επιστημονικής έρευνας και εφαρμογής της γενετικής τεχνολογίας και κατά πόσο η ισχύουσα νομοθεσία αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τους κινδύνους της επιστημονικής εξέλιξης και εάν και ποιες νομοθετικές ρυθμίσεις απαιτούνται. Ειδικότερα αναλύονται οι μορφές του γενετικού ελέγχου και της γενετικής θεραπείας, οι προϋποθέσεις διενέργειας τους και η αστική ευθύνη από την εφαρμογή τους. Αναλύονται οι δυνατότητες και οι προϋποθέσεις της έρευνας εν γένει και ειδικότερα της έρευνας σε γονιμοποιημένα ωάρια, σε βλαστοκύτταρα και στα πλαίσια της θεραπευτικής κλωνοποίησης, αλλά και τα ηθικά ζητήματα και οι κίνδυνοι που ανακύπτουν. Παράλληλα δε εξετάζεται και αξιολογείται η αντιμετώπιση των κινδύνων αυτών από την ισχύουσα νομοθεσία, κυρίως στα πλαίσια του ιδιωτικού δικαίου. Εξετάζεται η προστασία του απορρήτου χαρακτήρα της γενετικής πληροφορίας και η χρήση αυτής στους τομείς της ιδιωτικής ασφάλισης, της εργασίας, της υιοθεσίας, της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και της ποινικής διαδικασίας. Γίνεται δε δεκτό ότι η κρισιμότητα και η σοβαρότητα των ζητημάτων που ανακύπτουν από τις εφαρμογές της βιογενετικής σε σχέση με την προστασία της ανθρώπινης αξίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων επιβάλλουν τη δημιουργία ενός νέου κλάδου δικαίου, ο οποίος αναφέρεται χαρακτηριστικά είτε ως «δίκαιο της μοριακής βιολογίας», είτε ως «βιοδίκαιο».