Η συμβολή της οσφρησιομετρίας στη ρινολογία

Abstract

polyposis and the presence of the Samter’s disease symptoms were independent and statistically important factors for the rehabilitation of the olfactory function after functional endoscopic sinus surgery for nasal polyposis. Conclusions: Sniffin’ Sticks is a reliable, easy in use, quantitative method for the assessment of the olfactory function, that can be used in every-day clinical practise for the diagnosis of various diseases.

Η ποσοτική εκτίμηση της οσφρητικής λειτουργίας συχνά λησμονείται στην κλινική πράξη, αν και η όσφρηση αποτελεί μία συχνή και πρώιμη κλινική εκδήλωση πολλών ασθενειών, η έγκαιρη διάγνωση των οποίων μπορεί να οδηγήσει στην μείωση της νοσηρότητας και στην βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς. Τα Sniffin’ Sticks αποτελούν μία σύγχρονη μέθοδο οσφρησιομετρίας, που αποτελείται από συσκευές που απελευθερώνουν οσμές εν είδη «πένας».Συνίσταται από τρεις δοκιμασίες μέτρησης της οσφρητικής λειτουργίας, μία για την εξακρίβωση του ουδού αναγνώρισης των οσμών (odor threshold), μία για την ικανότητα διάκρισης μεταξύ των οσμών(odor discrimination) και μία τελευταία για τον έλεγχο της ικανότητας ταυτοποίησης των οσμών(odor identification).Τα αποτελέσματα από τις τρεις αυτές δοκιμασίες αποτυπώνονται ως ένα σύνθετο (TDI) αποτέλεσμα(score). Σκοποί: Οι σκοποί της παρούσης μελέτης είναι η παροχή φυσιολογικών τιμών οσφρητικής λειτουργίας για τον Ελλαδικό πληθυσμό (ομάδα ελέγχου), η καταγραφή της επίδρασης του καπνίσματος στην όσφρηση και τέλος η μελέτη της αποκατάστασης της οσφρητικής λειτουργίας σε ασθενείς με πολύποδες ρινός, μετά από ενδοσκοπική χειρουργική αφαίρεση αυτών. Μελετάται η προγνωστική αξία διαφόρων παραγόντων στο μετεγχειρητικό αποτέλεσμα. Υλικό και Μέθοδος: 1ον: Στην κλινική έρευνα για την ομάδα ελέγχου συμμετείχαν 93 υγιείς, 48 άνδρες και 45 γυναίκες, μέσης ηλικίας 44,50 ± 18,71 έτη, από 6-84 χρόνια. Πραγματοποιήθηκε σύγκριση μεταξύ των αποτελεσμάτων ετερόπλευρων (μονορρινικών) και αμφοτερόπλευρών (διρρινικών) μετρήσεων. 2ον: Στην μελέτη για την μέτρηση της επίδρασης του καπνίσματος στην οσφρητική οξύτητα μελετήθηκαν 65 καπνιστές με μέση περίοδο καπνίσματος τα 10 χρόνια (διάρκεια από 1-45 χρόνια) και με μέσο αριθμό τσιγάρων /ημέρα τα 15(από 5-20). 49 μη καπνιστές χρησιμοποιήθηκαν ως μάρτυρες. 3ον: Τέλος στην έρευνα για την μελέτη της αποκατάστασης της οσφρητικής λειτουργίας σε ασθενείς με πολύποδες ρινός και την καταγραφή προγνωστικών δεικτών για το τελικό μετεγχειρητικό αποτέλεσμα, μετά από λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική ρινός-παραρρινίων κόλπων, συμμετείχαν 116 ασθενείς, 71 άνδρες και 45 γυναίκες που υπέφεραν από ρινικούς πολύποδες. Μεταξύ αυτών 58 άνδρες και 41 γυναίκες παρουσίαζαν προεγχειρητικά ανοσμία, ενώ 13 άνδρες και 4 γυναίκες παρουσίαζαν προεγχειρητικώς υποσμία. Αποτελέσματα: Μία βάση δεδομένων φυσιολογικών τιμών οσφρητικής λειτουργίας διαμορφώθηκε για τον Ελλαδικό πληθυσμό. Οι γυναίκες παρουσίαζαν καλύτερη οσφρητική λειτουργία από τους άνδρες, ενώ η αύξηση της ηλικίας επιδρούσε αρνητικά στην οσφρητική λειτουργία. Επίσης ο δεξιός ρώθων παρουσίαζε μία υπεροχή σε σχέση με τον αριστερό, ενώ οι τιμές της οσφρητικής λειτουργίας που λαμβάνονταν από τον ρώθωνα με την υπεροχή ήταν παρόμοια με την διρρινική μέτρηση. Σε όλες τις δοκιμασίες ελέγχου της οσφρητικής λειτουργίας (O.T,O.D,O.I,TDI) οι τιμές στους καπνιστές ήταν στατιστικά σημαντικά χαμηλότερες, συγκρινόμενες με αυτές των μη-καπνιστών, ανεξαρτήτως του φύλου και της ηλικίας. Χαμηλές τιμές οσφρητικής λειτουργίας παρουσιάζονταν συχνότερα στους καπνιστές από ότι στους μη-καπνιστές. Ανάμεσα μάλιστα στους καπνίζοντες στατιστικά σημαντική αρνητική σχέση διαπιστώθηκε ανάμεσα στον αριθμό των πακέτων των τσιγάρων και στα χρόνια και στις τιμές της οσφρητικής λειτουργίας. Η ηλικία του ασθενούς, η χρονική διάρκεια των συμπτωμάτων, το ιστορικό προηγηθεισών ρινοχειρουργικών επεμβάσεων για αφαίρεση πολυπόδων, καθώς και η παρουσία συμπτωμάτων της τριάδας του Samter διαπιστώθηκε να είναι ανεξάρτητοι και σημαντικοί προγνωστικοί δείκτες του αντικειμενικού αποτελέσματος της επούλωσης και αποκατάστασης της οσφρητικής λειτουργίας μετά από ενδοσκοπική χειρουργική της ρινός και των παραρρινίων κόλπων για αφαίρεση ρινικών πολυπόδων. Συμπεράσματα: Από τα παραπάνω αποτελέσματα καταλήγουμε ότι τα “Sniffin’ Sticks” αποτελούν μία ποσοτική, αξιόπιστη μέθοδο, απλή στην εφαρμογή της που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα χρήσιμο εργαλείο στην καθημερινή κλινική πράξη, μέσω του ελέγχου της οσφρητικής λειτουργίας, για την διερεύνηση και τον εντοπισμό διαφόρων παθολογικών καταστάσεων.