Κατάθλιψη: διάγνωση, εκτίμηση της βαρύτητας και παρακολούθηση της εξέλιξης

Abstract

Aim: Given the increased tendency of depression in the following years, the scientific community pays attention on the expansion of this problem. This necessity led to the validation of DOM in Greece. The DOM is a questionnaire about major depression that combines the sufficiency in the description of major depression and the easyness of its fullfilment. In the present study the DOM was used for the follow-up of the sample patients, in-depth time of eighteen months, in order to determine the effect of various clinical, demographic and therapeutic factors in the recovery from depression. Material and method: In the study of the sample the withdrawals were checked with X2 method and the co-morbidity of major depression with various mental and certain physical diseases plus the severity of major depression of each group with the anova method. It was also checked, with the anova method, the severity of depression for each demographic subgroup. The scale was measured in a sample of 167 individuals, out-patients and in-patients in psychiatric clinics for depression. 75 cases with depression were marked and 61 individuals of them were submitted in retests in a six-month follow-up, for an interval of eighteen months. For this evaluation both the reliability and the validity of the under study questionnaire were checked. For the study of validity the diagnoses that were placed by the DOM were compared with those from the SCID - I, in order to assess the specificity and the speciality of the scale, while at the same time in the above mentioned comparisons the Kappa coefficient was applied, too. Pearson correlations of scale D - ARK, that is included in DOM, with the HAM - D and the SCID - I, were also made. It was checked the improvement of depression, with the use of ancova method, concerning the supported psychotherapy, the pharmaceutical treatment, their combination, the previous depressive episode and certain demographic factors of the sample. It was also checked the improvement, with the Pearson method, concerning quantitative criteria that describe the ability of the patient. For the study of reliability an assessment of test - re-test, interrater, patient - rater assessment, were carried out with the Kappa coefficient method and Intra - Class Correlation. The assessment of internal consistency of the questionnaire was also achieved with the use of Cronbach α. The recovery from major depression and suicide ideation, for the various demographic subgroups, was checked with X2 method and the clinical improvement with the Wilcoxon method. For the study of clinical improvement it was also checked via the anova method the change of various parameters of ability, so much for the total of the sample as for the demographic subgroups. Finally, for the discriminating analysis, the predictable role of factors, that probably influences the recovery, was checked. Results: An increased prevalence of major depression in groups that are liable to stressed conditions was ascertained. The individuals who dropped out suffered from more serious depression and they were those of high education scale. There was an increased co morbidity of major depression with the panic disorder, with agoraphobia and with certain somatic disturbances such as irritable bowel syndrome, cervical pain and headaches. The DOM demonstrated high rates of sensitivity that oscillated from 77% to 100%. The speciality oscillated from 83% to 94%. There were high rates of correlation of D-ARK with HAM-D and SCID-I. In every follow-up high rates of correlation between the reduction of severity of depression and changes in parameters of ability were observed, like the emotional ability, the social ability and the bed days. In the study of improvement of depression with the ancova method it was proved that the pharmaceutical treatment and the combination of pharma-ceutical treatment with the supported psychotherapy play an important role in the very improvement. In the test - re-test study for patient’s assessment, high rates of agreement between the diagnoses (K=0.85 to 0.97) and correlation of D - ARK (the ICC oscillated from 0.96 to 0.99) with a lower race for suicide ideation (K=0.73 to 0.82) were observed. In the test - re-test study for the clinician’s assessment, a high K=0.98 with an ICC=0.99 was observed. In the interrater study there was a K=0.94 (with ICC = 0.98) and in the patient - rater study a K=0.76. Finally, there was a high rate of agreement about the characteristics of the treatment. The study of internal consistency demonstrated high Cronbach α rates (0.93 to 0.95). The pharmaceutical treatment was proved an important factor of recovery, regardless the engaging of supporting psychotherapy. It seems that a less powerful role in the recovery possess the absence of previous depressive episode and the supportive psychotherapy. ...

Σκοπός: Με δεδομένη την αυξητική τάση της κατάθλιψης στα επόμενα χρόνια, εφιστάται η προσοχή της επιστημονικής κοινότητας στο διογκούμενο αυτό πρόβλημα. Η αναγκαιότητα αυτή οδήγησε στη στάθμιση της ΜΣΚ. Η ΜΣΚ είναι ένα ερωτηματολόγιο για τη μείζονα κατάθλιψη, που συνδυάζει την επάρ-κεια στην περιγραφή της μείζονος κατάθλιψης και την ευκολία συμπλήρωσης. Στην παρούσα μελέτη η ΜΣΚ χρησιμοποιήθηκε για την παρακολούθηση των ασθενών του δείγματος, σε βάθος χρόνου δεκαοχτώ μηνών, με στόχο να καθ-οριστεί η επίδραση διαφόρων κλινικών, δημογραφικών και θεραπευτικών παραγόντων στη ανάρρωση από την κατάθλιψη. Υλικό και μέθοδος: Στη μελέτη του δείγματος ελέγχθηκαν οι αποχωρήσεις με τη μέθοδο Χ2 και η συννοσηρότητα της μείζονος κατάθλιψης με διάφορες ψυχικές και ορισμένες σωματικές παθήσεις και η βαρύτητα της μείζονος κατά-θλιψης της κάθε ομάδας με τη μέθοδο anova. Επίσης, με τη μέθοδο anova ελέγχθηκε η βαρύτητα της κατάθλιψης για κάθε δημογραφική υποομάδα. Η κλίμακα σταθμίστηκε σε δείγμα 167 ατόμων, επισκέπτες εξωτερικών ιατρεί-ων και νοσηλευόμενων σε ψυχιατρικές κλινικές για κατάθλιψη. Εντοπίστηκαν 75 περιπτώσεις με κατάθλιψη και από αυτούς 61 άτομα υποβλήθηκαν σε επανελέγχους κάθε εξάμηνο, για ένα διάστημα δεκαοχτώ μηνών. Για τη στάθμιση ελέγχθηκε η αξιοπιστία και η εγκυρότητα της υπό εξέταση κλίμακας. Για τη μελέτη της εγκυρότητας συγκρίθηκαν οι διαγνώσεις, που τέθηκαν από τη ΜΣΚ, με αυτές που εξήχθησαν από το SCID-Ι, προκειμένου να διαπιστωθεί η ευαισθησία και η ειδικότητα της κλίμακας, ενώ παράλληλα στις παραπάνω συγκρίσεις εφαρμόσθηκε και η Κappa coefficient. Επίσης έγιναν συσχετίσεις Pearson της κλίμακας D-ARK, που εμπεριέχεται στη MΣΚ, με τη HAM-D και τη SCID-I. Ελέγχθηκε επίσης η βελτίωση της κατάθλιψης, με τη χρήση της μεθόδου ancova, σε σχέση με την υποστηρικτική ψυχοθερα-πεία, τη φαρμακευτική αγωγή, το συνδυασμό τους, το προηγούμενο καταθλι-πτικό επεισόδιο και ορισμένα δημογραφικά στοιχεία του δείγματος. Ελέγχθη-κε ακόμη η βελτίωση, με τη μέθοδο Pearson, σε σχέση με ποσοτικά κριτήρια που περιγράφουν τη λειτουργικότητα του ασθενή. Για τη μελέτη της αξιοπι-στίας πραγματοποιήθηκε έλεγχος εξέτασης-επανεξέτασης, έλεγχος μεταξύ κλινικών, μεταξύ εκτιμήσεων ασθενή-κλινικού με τη μέθοδο Κappa coefficient και Intra-Class Correlation. Η εκτίμηση της εσωτερικής συνοχής του ερωτη-ματολογίου πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του Cronbach α. Η ανάρρωση από τη μείζονα κατάθλιψη και τον αυτοκτονικό ιδεασμό, για τις διάφορες δημογραφικές υποομάδες, ελέγχθηκε με τη μέθοδο Χ2 και η κλινική βελτίωση με τη μέθοδο Wilcoxon. Για τη μελέτη της κλινικής βελτίωσης ελέγ-χθηκε επίσης με την anova η μεταβολή διαφόρων παραμέτρων της λειτουργι-κότητας, τόσο για το σύνολο του δείγματος όσο και για τις δημογραφικές υπο-ομάδες. Τέλος, με την εφαρμογή της διακρίνουσας ανάλυσης, ελέγχθηκε o προ-βλεπτικός ρόλος παραγόντων, που ενδέχεται να επηρεάζουν την ανάρρωση. Αποτελέσματα: Διαπιστώθηκε αυξημένος επιπολασμός της μείζονος κατά-θλιψης σε ομάδες που υπόκεινταν σε αγχογόνες συνθήκες. Τα άτομα τα οποία αποχώρησαν έπασχαν από σοβαρότερη κατάθλιψη και ήταν άτομα υψηλής μόρφωσης. Υπήρξε αυξημένη συχνότητα της μείζονος κατάθλιψης με τη διαταραχή πανικού με αγοραφοβία και με ορισμένες σωματικές παθήσεις (ευερέθιστο έντερο, αυχενικό σύνδρομο, κεφαλαλγία τάσεως) Η ΜΣΚ επέδειξε υψηλές τιμές ευαισθησίας που κυμάνθηκαν από 77% έως 100%. Η δε ειδικότητα κυμάνθηκε από 83% έως 94%. Υπήρξαν υψηλές τιμές συσχέτισης της D-ARK με HAM-D και τη SCID-I. Σε όλους τους επανελέγχους παρατηρήθηκαν υψηλές τιμές συσχέτισης μετα-ξύ της μείωσης βαρύτητας της κατάθλιψης και μεταβολών σε παραμέτρους λειτουργικότητας, όπως η συναισθηματική λειτουργικότητα, η κοινωνική λει-τουργικότητα και οι ημέρες κλινοστατισμού. Στη μελέτη βελτίωσης της κατάθλιψης με τη μέθοδο ancova αποδείχτηκε ότι η φαρμακευτική αγωγή και ο συνδυασμός της φαρμακευτικής αγωγής με την υποστηρικτική ψυχοθεραπεία παίζουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση. Στη μελέτη εξέτασης-επανεξέτασης, για την εκτίμηση του ασθενή, παρατη-ρήθηκαν υψηλές τιμές συμφωνίας διαγνώσεων (Κ=0.88 έως 0.97) και συσχέτισης της D-ARK (η ICC κυμάνθηκε από 0.96 έως 0.99) με χαμηλότερη τιμή για τον αυτοκτονικό ιδεασμό (Κ=0.82 έως 0.73). Στη μελέτη εξέτασης-επανεξέτασης, για την εκτίμηση του κλινικού, παρατηρήθηκε επίσης υψηλό Κ=0.98 με ICC=0.99. Στη μελέτη μεταξύ των κλινικών υπήρξε Κ=0.94 (με ICC=0.98) και μεταξύ κλινικού - ασθενή Κ=0.76. Τέλος, υπήρξε υψηλή τιμή συμφωνίας για τα χαρακτηριστικά θεραπείας...