Συγκριτική μελέτη στο πλαίσιο της ψυχικής και σωματικής αναπηρίας παιδιών

Abstract

Εισαγωγή: Παιδιά με χρόνιες σωματικές διαταραχές μπορεί να παρουσιάζουν δυσκολίες στην προσαρμογή τους ή/και ψυχολογικά προβλήματα. Σκοπός: Να συγκριθούν τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά, οι δραστηριότητες, η προσαρμογή στο σχολικό και στο κοινωνικό περιβάλλον, παιδιών με διαβήτη ή άσθμα και παιδιών χωρίς σωματικά ή ψυχικά προβλήματα. Υλικό και Μέθοδος: Οι γονείς παιδιών με σακχαρώδη διαβήτη ή βρογχικό άσθμα (35 κορίτσια, 45 αγόρια) ηλικίας 6-14 ετών και οι γονείς υγιών μαρτύρων (37 κορίτσια, 30 αγόρια) αναλόγου φύλου, ηλικίας και επαγγέλματος πατέρα, συμπλήρωσαν το Ερωτηματολόγιο Child Behavior Checklist για γονείς παιδιών 6-18 ετών, του Συστήματος Achenbach για Εμπειρικά Βασισμένη Αξιολόγηση (CBCL του ΣΑΕΒΑ). Με το CBCL αξιολογούνται α) οι ικανότητες των παιδιών, που ομαδοποιούνται στις αθροιστικές κλίμακες: δραστηριοτήτων, κοινωνική, σχολική και συνολικής ικανότητας και β) τα σύνδρομα προβλημάτων τους, που ομαδοποιούνται στις αθροιστικές κλίμακες: εσωτερικευμένα, εξωτερικευμένα, υπόλοιπα και συνολικά προβλήματα. Το δείγμα συγκρίθηκε με τους μάρτυρες ως προς τη βαθμολογία τους στις κλίμακες ικανοτήτων και τα σύνδρομα προβλημάτων του CBCL (χωριστά τα αγόρια και τα κορίτσια). Οι συγκρίσεις έγιναν με τις στατιστικές δοκιμασίες Mann Whitney U ή t-test. Εφαρμόστηκαν, επίσης, binary logistic regression analyses, προκειμένου να διερευνηθεί η επίδραση, στη βαθμολογία των αθροιστικών κλιμάκων του CBCL, των δημογραφικών χαρακτηριστικών των παιδιών όπως επίσης και της ιδιότητας του να ανήκουν αυτά στην ομάδα του δείγματος ή σε αυτή των μαρτύρων. Αποτελέσματα: Τα κορίτσια ασθενείς έχουν μικρότερη βαθμολογία από τις μάρτυρες στην κλίμακα δραστηριοτήτων (t=-2.982, p=0.004). Κορίτσια και αγόρια ασθενείς έχουν μικρότερη βαθμολογία στην κοινωνική (z1=-2.271, p1=0.023 - z2=-3.943 p2<0.000) και σχολική κλίμακα (z1=-3.291, p1=0.001 - z2=-3.846, p2<0.000) ενώ υστερούν και στη συνολική ικανότητα (z1=-3.397, p1=0.001 - z2=-2.710, p2=0.007). Επίσης, τα ασθενή παιδιά εμφανίζουν περισσότερα εσωτερικευμένα (z1=-3.389, p1=0.001- z2=-4.320, p2<0.000), υπόλοιπα (z1=-2.832, p1=0.005 - z2=-3.292, p2=0.001) και συνολικά προβλήματα (z1=-3.038, p1=0.002 - z2=-3.251, p2=0.001). Δεν υπάρχουν διαφορές των δυο ομάδων ως προς τα εξωτερικευμένα προβλήματα (παραβατικότητα, επιθετικότητα). Τα αποτελέσματα των πολυπαραγοντικών αναλύσεων έδειξαν ότι το να ανήκει κανείς στο δείγμα συνεπάγεται συχνότερα μικρότερη βαθμολογία σε όλες τις αθροιστικές κλίμακες ικανοτήτων και μεγαλύτερη στις κλίμακες συνδρόμων του CBCL. Συμπέρασμα: Οι μαθητές με χρόνια σωματικά προβλήματα (βρογχικό άσθμα, σακχαρώδη διαβήτη) έχουν λιγότερες ατομικές δραστηριότητες, μείωση των κοινωνικών τους δραστηριοτήτων και της σχολικής τους επίδοσης καθώς και έντονη ψυχολογική δυσφορία. Χρειάζεται ενημέρωση και ενίσχυση των γονέων και των εκπαιδευτικών για τη υποστήριξη αυτών των παιδιών.