Προσδιορισμός του ρόλου της αμφιβληστροειδικής αιματικής ροής και των αγγειακών παραγόντων κινδύνου στους φαινοτύπους του γλαυκώματος

Abstract

Purpose: Assessment and comparison of peripapillary ocular blood flow in the capillaries between primary open-angle glaucoma (POAG), pseudoexfoliative glaucoma (PEXG) and controls. Methods: Glaucoma patients were recruited from a Glaucoma Clinic and controls were selected from the Thessaloniki Eye Study database. All glaucoma subjects underwent a detailed protocol of phenotypic data collection. Ocular blood flow measurement was performed with the Heidelberg Retina Flowmeter (HRF). Results: The groups did not differ with respect to vascular risk factor. Both in POAG and controls ocular blood flow was reduced at the inferotemporal, compared to the superotemporal peripapillary retina and this difference was of the same magnitude. Both in POAG and in PEXG ocular blood flow was reduced compared to controls. In POAG the hemifield with the greater functional damage corresponded to the region of the retina with the lower ocular blood flow. However, 90% of these patients presented with greater functional damage at the upper hemifield. In POAG and in PEXG no parameters were significantly correlated with reduced ocular blood flow. Conclusions: This is the first study to compare ocular blood flow in the capillaries of the nerve fiber layer between POAG, PEXG, and controls. Ocular blood flow reduction in POAG and PEXG seems to be generalized. It is possible that ocular blood flow reduction in open-angle glaucoma (OAG) is one of the mechanisms contributing to glaucomatous damage or is an early sign in the course of the disease. The lower ocular blood flow in the inferotemporal part of the optic disc in controls may explain why in OAG structural damage is more frequent at the lower quadrant of the optic disc. In PEXG it is possible that increased IOP has a homogenous effect at the peripapillary retina, which may smooth regional ocular blood flow differences of small magnitude. Based on the results of this study, a regional correlation between functional glaucomatous damage and ocular blood flow cannot be supported. Higher systolic blood pressure and lower diastolic blood pressure was correlated with reduced ocular blood flow in the control group. This correlation could be the same in glaucoma patients, however it may be the case that several confounders in the latter group do not allow for statistically significantly results in the analysis.

Σκοπός: Καταγραφή και σύγκριση της τριχοειδικής αιματικής ροής στην περιθηλαία περιοχή του αμφιβληστροειδή ανάμεσα σε ασθενείς με πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας (ΠΓΑΓ), ασθενείς με ψευδοαποφολιδωτικό γλαύκωμα (ΨΑΓ) και φυσιολογικούς μάρτυρες. Υλικό και μέθοδος: Οι ασθενείς αναζητήθηκαν από το Γλαυκωματικό Εξωτερικό Ιατρείο και οι φυσιολογικοί μάρτυρες από τη βάση δεδομένων του Thessaloniki Eye Study. Στους ασθενείς εφαρμόστηκε λεπτομερές πρωτόκολλο φαινοτυπικής μελέτης. Η καταγραφή της αιματικής ροής έγινε με το Heidelberg Retina Flowmeter (HRF). Αποτελέσματα: Οι ομάδες δεν διέφεραν ως προς το κλινικό αγγειακό προφίλ. Στο ΠΓΑΓ και τους μάρτυρες η αιματική ροή ήταν ελαττωμένη στον κατώτερο σε σχέση με τον ανώτερο περιθηλαίο αμφιβληστροειδή, με διαφορά ίδιου μεγέθους. Τόσο στο ΠΓΑΓ όσο και στο ΨΑΓ η αιματική ροή ήταν ελαττωμένη σε σχέση με τους μάρτυρες. Στο ΠΓΑΓ το ημιπεδίο με τη μεγαλύτερη λειτουργική βλάβη αντιστοιχούσε στην περιοχή του αμφιβληστροειδή με τη χαμηλότερη αιματική ροή. Ωστόσο, το 90% των ασθενών εμφάνιζε μεγαλύτερη λειτουργική βλάβη ανώτερα. Τόσο στο ΠΓΑΓ, όσο και στο ΨΑΓ δεν αναγνωρίστηκε κάποιος παράγοντας που να συσχετίζεται με τη χαμηλή αιματική ροή. Συμπεράσματα: Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που συγκρίνει την τριχοειδική αιματική ροή στη στιβάδα των γαγγλιακών κυττάρων μεταξύ του ΠΓΑΓ και του ΨΑΓ, και φυσιολογικών μαρτύρων. Η ελάττωση της αιματικής ροής στο ΠΓΑΓ και το ΨΑΓ φαίνεται να είναι γενικευμένη. Πιθανώς η ελάττωση της αιματικής ροής συμμετέχει στην παθοφυσιολογία του γλαυκώματος ανοικτής γωνίας (ΓΑΓ) ή αποτελεί πρώιμο σημείο αυτής. Η χαμηλότερη αιμάτωση στον κατώτερο αμφιβληστροειδή στους μάρτυρες πιθανώς εξηγεί τον λόγο για τον οποίο στο ΓΑΓ είναι συχνότερη η εμφάνιση της δομικής βλάβης του οπτικού δίσκου κατώτερα. Στο ΨΑΓ, η ομοιογενής επίδραση της ΕΟΠ στον περιθηλαίο αμφιβληστροειδή πιθανώς αμβλύνει μικρές περιοχικές διαφοροποιήσεις της αιματικής ροής. Από τα αποτελέσματα αυτή της μελέτης δεν μπορεί να τεκμηριωθεί η περιοχική συσχέτιση λειτουργικής βλάβης οπτικού πεδίου-αιματικής ροής. Η υψηλότερη συστολική αρτηριακή πίεση και η χαμηλότερη διαστολική αρτηριακή πίεση συσχετίστηκε με ελαττωμένη αιματική ροή στους μάρτυρες. Η ίδια συσχέτιση θα μπορούσε να ισχύει και στους γλαυκωματικούς, ωστόσο στους τελευταίους υπάρχουν περισσότεροι συγχυτικοί παράγοντες, που πιθανώς δεν επιτρέπουν την ανάδειξη στατιστικά σημαντικών συσχετίσεων.