Διερεύνηση οικολογίας-δυναμικής πληθυσμών της θαλασσιάς χελώνας Caretta caretta στο βιότοπο αναπαραγωγής το κόλπου Λαγανά με τη χρήση συγχρόνων μεθόδων

Abstract

Rational conservation and protected area management of endangered species requires the understanding of population structure, behaviour ecology, movement patterns and distribution. This provides researchers with a means to understand how an animal may impact the surrounding community as well as ecosystem function, organisation and response to disturbance. Sea turtles, which are endangered globally, spend their entire lives at sea, except for the brief period adult females emerge on the beach to nest. The study of such large migratory vertebrates in their natural marine habitats is difficult. Therefore most research depends on remote technology to track turtle behaviour and movement. As a result there remains a research bias towards female turtles because they come ashore to nest, providing an easy opportunity to attach tracking equipment to record activity during and following the nesting period. Laganas Bay, on the island of Zakynthos in Greece, is the largest loggerhead sea turtle (Caretta caretta) rookery in the Mediterranean, frequented by several hundred sea turtles and several hundred thousand tourists each summer. Nesting beach locations and relative nesting densities were used to delineate the degree of protection offered by marine protection zones in Laganas Bay. Following the establishment of the National Marine Park of Zakynthos (NMPZ) in 1999, it was apparent that empirical data about in-water sea turtle movement was necessary to validate and improve existing management maritime protection actions. The objective of this thesis was to obtain information about both male and female loggerhead breeding population structure, behaviour and area-use at the Zakynthos rookery through a combination of direct observation and remote technology. Chapter 1 presents the results of an assessment validating the potential of natural facial markings to identify individual male and female loggerheads, to obtain baseline population size and sex-ratio information about the breeding population. Behavioural information was assimilated within this study, the results of which are presented in Chapter 2. Here we record all solitary and social behaviour categories of males and females, including the presentation of the first published documentation of foraging, cleaning and femalefemale contests for loggerheads at breeding areas. Because aggressive behaviour between females of the same species is not widely documented, particularly in marine vertebrates, in Chapter 3 we examine the structure and function of antagonistic interactions between female loggerheads. The results indicated that certain sites may be preferentially sought after and defended by sea turtles, leading us to question whether this arose to (i) take refuge from energetically costly interactions with reproductively active patrolling males or (ii) to seek out warmer water to accelerate gestation.

Η ορθολογική διαχείριση και προστασία των βιοτόπων κ’των ειδών που απειλούνται, απαιτεί την κατανόηση της δομής του πληθυσμού, της ηθολογίας και των προτύπων μετακίνησης και διασποράς τους. Έτσι παρέχονται τα απαραίτητα εργαλεία στους ερευνητές, ώστε να κατανοήσουν πως ένα απειλούμενο ειδος επηρεάζει την περιβάλλουσα κοινότητα, καθώς επίσης και τις λειτουργίες, την οργάνωση και την απόκριση σε πιθανές διαταραχές του οικοσυστήματος. Οι θαλάσσιες χελώνες, οι οποίες είναι απειλούμενα είδη παγκοσμίως, περνούν όλη τους τη ζωή στη θάλασσα, εκτός από το μικρό χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι θηλυκές βγαίνουν στην παραλία για να ωοτοκήσουν. Η μελέτη τέτοιων μεγάλων σπονδυλωτών στο φυσικό τους περιβάλλον είναι δύσκολη. Γι’ αυτό το λόγο, το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας στηρίζεται στη χρήση της απομακρυσμένης τεχνολογίας για την παρακολούθηση της συμπεριφοράς και των κινήσεων των χελωνών. Αποτέλεσμα αυτού είναι η έρευνα να πραγματοποιείται κυρίως στις θηλυκές χελώνες, καθώς μόνο αυτές βγαίνουν στην παραλία για να γεννήσουν, παρέχοντας έτσι την ευκαιρία για την τοποθέτηση σ’ αυτές εξοπλισμού ο οποίος θα καταγράψει τις δραστηριότητές τους κατά την υπόλοιπη περίοδο ωοτοκίας. Ο κόλπος Λαγανά, στο νησί της Ζακύνθου, είναι ο μεγαλύτερος βιότοπος αναπαραγωγής της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta στη Μεσόγειο. Εδώ συχνάζουν αρκετές εκατοντάδες θαλάσσιες χελώνες και αρκετές χιλιάδες τουρίστες κάθε καλοκαίρι. Η τοποθεσία των παραλιών ωοτοκίας και οι σχετικές πυκνότητες φωλεοποίησης χρησιμοποιήθηκαν για να προσδιοριστεί ο βαθμός προστασίας που προσφέρουν οι θαλάσσιες ζώνες προστασίας στον κόλπο του Λαγανά. Μετά την ίδρυση του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (ΕΘΠΖ) ήταν προφανής η ανάγκη λήψης βασικών δεδομένων σχετικά με τις μετακινήσεις των χελωνών στη θάλασσα, ώστε να αξιολογηθούν και να βελτιωθούν τα υφιστάμενα μέτρα προστασίας στη θαλάσσια περιοχή. Στόχος της παρούσας διατριβής ήταν η απόκτηση στοιχείων τόσο για τις αρσενικές, όσο και για τις θηλυκές θαλάσσιες χελώνες, σχετικά με τη δομή του πληθυσμού, τη συμπεριφορά και τη χρήση του βιοτόπου αναπαραγωγής του είδους στη Ζάκυνθο, με συνδυασμό της άμεσης παρατήρησης και της χρήσης απομακρυσμένης τεχνολογίας.