Άσθμα και σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι: ανοσολογικοί μηχανισμοί αμοιβαίου αποκλεισμού

Abstract

Introduction: Atopic diseases seem to occur less often than expected in children with T1DMM and vice versa. T1DM is a Th1 while atopic asthma is a Th2-mediated disease. Aim of the study was to assess the incidence of predisposing or protective for T1DM alleles in individuals with atopic asthma. To this purpose, we assessed the incidence of the HLA-DQ(B1 and A1) polymorphisms as well as the prevalence of the CTLA-4 +49A/G gene polymorphisms and the incidence of the IL-12p40 polymorphisms in a group of 100 children with atopic asthma, in 100 patients with T1DM as well as in a number of 100 controls. Methods: Molecular typing of six HLA-DQB1 alleles(*0201,*0301,*0302,*0602,*0603,*0604) was carried out, using the group-specific polymerase chain reaction amplification (PCR) method based on time-resolved fluorometry(TRF) technique. Further typing of three DQA1 alleles was performed in HLA-DQB1 *0201,x carriers. Polymorphisms of the exon 1 of the CTLA-4 +49A/G gene were determined by PCR-TRF, while the detection of the IL-12 p40 polymorphisms was carried out by using the PCR-RFLP method. Results: A lower incidence of the predisposing to T1DM DQB1*0201 (OR:4,62) and DQB1*0302(OR:2,89) (p<0,001) alleles and a higher incidence of the protective ones DQB1*0301 (OR:0,09), DQB1*0602-*0603(OR:0,108)(p<0,001 and p<0,025 respectively) was found in children with asthma. The HLA-DQB1*0301 allele was found more frequently among patients with asthma compared with either T1DM patients(p<0,001) or controls(p=0,049). None of the asthmatic patients carried the highly predisposing for T1DM DQB1*0201,*0302(OR:9,12) genotype. However, the protective genotype DQB1*0201,*0301(OR: 0,27) was found in a higher incidence among the asthmatic individuals compared with either T1DM patients(p<0,001) or controls(p=0,047). Asthmatic patients with the DQB1*0201,x genotype carry the protective allele DQA1*0201(OR:0,27) in a higher incidence compared with individuals with T1DM(p=0,05). The CTLA-4 +49A/G AG and GG genotypes are related to a moderate risk for T1DM, while the AA genotype seems to be protective(OR:2,13 ,1,453 and 0,38 respectively). Furthermore, the G allele increases the risk for T1DM(OR 2,628) and the A allele increases the risk for atopic asthma(OR 1,96). Patients with asthma carry the 1188AA IL-12p40 polymorphism in a significantly higher frequency(p=0.024) and the 1188AC in a significantly lower frequency compared to patients with T1DM(p=0.045). The 1188AA polymorphism was found more frequently in patients with asthma compared to controls, however the difference was marginally significant(OR:1,694,p=0.059). The frequency of the 1188AC polymorphism did not differ in patients with T1DM compared to controls. Conclusion: The difference in the genetic background may contribute to the lower incidence of T1DM in children with atopic asthma and vice versa. Children with asthma carry high risk for T1DM alleles in a lower incidence and protective ones in a higher incidence compared to T1DM patients.

Εισαγωγή: Tα ατοπικά νοσήματα φαίνεται να παρατηρούνται λιγότερα συχνά από το αναμενόμενο σε παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη διαβήτη τύπου 1(ΣΔ1) και αντίστροφα. Ο Th1 υποπληθυσμός λεμφοκυττάρων χαρακτηρίζει την αυτοανοσία, σε αντίθεση με τον Th2 που χαρακτηρίζει την ατοπία. Στόχοs: H αξιολόγηση της επίπτωσης προδιαθεσικών ή προστατευτικών για ΣΔ1 αλληλόμορφων γονιδίων στα άτομα με ατοπικό άσθμα. ¶Με αυτόν τον σκοπό, μελετήθηκε η επίπτωση των πολυμορφισμών των HLA-DQ(¦B1¦ και Α1) γονιδίων, των πολυμορφισμών του γονιδίου CTLA-4 +49Α/G και του γονιδίου της L- 12¦p40 σε μια ομάδα 100 παιδιών με ατοπικό άσθμα, σε 100 ασθενείς με ΣΔ1 καθώς επίσης και σε 100 μάρτυρες.¶ Μέθοδοι: Μοριακή τυποποίηση έξι HLA-DQB1 αλληλόμορφων(*0201, *0301, *0302, *0602, *0603, *0604), χρησιμοποιώντας την τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης(PCR) με βάση την τεχνική της φθοριομετρίας χρονικού διαχωρισμού (TRF). Περαιτέρω τυποποίηση τριών DQA1 αλληλομόρφων έγινε στους φορείς του HLA-DQB1 *0201,x γονοτύπου. Οι πολυμορφισμοί στο εξώνιο 1 του γονιδίου CTLA-4 +49A/G καθορίστηκαν με την τεχνική της PCR-TRF, ενώ οι πολυμορφισμοί του γονιδίου της IL-12 p40 ανιχνεύτηκαν με τη μέθοδο PCR-RFLP (Restriction Fragment Length Polymorphism). Αποτελέσματα: Τα παιδιά με ατοπικό άσθμα, έφεραν τα προδιαθεσικά αλληλόμορφα για ΣΔ1 DQB1*0201(OR:4,62) και DQB1*0302(OR:2,89) (p<0,001) σε μικρότερη συχνότητα και τα προστατευτικά για ΣΔ1 DQB1*0301(OR:0,09) και DQB1*0602-*0603(OR:0,108) (p<0,001 και p<0,025 αντίστοιχα), σε μεγαλύτερη συχνότητα. Tο αλληλόμορφο HLA-DQB1*0301 ανευρεύθη συχνότερα στα ασθματικά παιδιά σε σύγκριση τόσο με τα παιδιά με ΣΔ1(p<0,001), όσο και με τους μάρτυρες (p=0,049). Κανένας από τους ασθενείς με άσθμα δεν έφερε τον ισχυρά προδιαθεσικό για ΣΔ1 DQB1*0201,*0302 (OR:9,12) γονότυπο. O γονότυπος DQB1*0201,*0301(OR:0,27) ανιχνεύτηκε με μεγαλύτερη συχνότητα στους ασθματικούς ασθενείς συγκριτικά τόσο με τους ασθενείς με ΣΔ1(p<0,001) όσο και με τους μάρτυρες(p=0,047). Οι ασθματικοί ασθενείς με τον DQB1*0201,x γονότυπο φέρουν το προστατευτικό για ΣΔ1 αλληλόμορφο DQA1*0201(OR:0,27) συχνότερα σε σχέση με τους ασθενείς με ΣΔ1(p=0,05). Οι γονότυποι CTLA-4 +49A/G AG and GG σχετίζονται με μέτριο κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ1, ενώ ο γονότυπος AA φαίνεται να είναι προστατευτικός(OR:2,13, 1,453 και 0,38 αντίστοιχα). Επιπλέον, το G αλληλόμορφο αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔ1(OR: 2,628) και το A αλληλόμορφο αυξάνει τον κίνδυνο ατοπικού άσθματος(OR 1,96). Οι ασθενείς με ατοπικό άσθμα φέρουν τον πολυμορφισμό 1188AA της IL-12p40 σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό(p=0.024) και τον 1188AC σε σημαντικά χαμηλότερο σε σύγκριση με τους ασθενείς με ΣΔ1(p=0.045). Ο πολυμορφισμός 1188AA ανιχνεύτηκε συχνότερα στους ασθματικούς σε σχέση με τους μάρτυρες(OR:1,694, p=0.059). Η συχνότητα του πολυμορφισμού 1188AC δεν διέφερε σημαντικά στους ασθενείς με ΣΔ1 συγκριτικά με τους μάρτυρες. Συμπέρασμα: Η διαφορά στο γενετικό υπόβαθρο μπορεί να συμβάλει στη χαμηλότερη επίπτωση ¦ΣΔ1¦ στα παιδιά με ατοπικό άσθμα και αντίστροφα. Τα παιδιά με άσθμα φέρουν αλληλόμορφα υψηλού κινδύνου για ¦ΣΔ1¦ σε χαμηλότερη συχνότητα και προστατευτικά σε μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με τα παιδιά με ΣΔ1.¦