Κυτταρογενετικός έλεγχος της υπογονιμότητας με τη μέθοδο του φθορίζοντα in situ υβριδισμού

Abstract

Η παρούσα διδακτορική διατριβή εντάσσεται στα ευρύτερα πλαίσια μιας ερευνητικής προσπάθειας για την κυτταρογενετική μελέτη της ανδρικής υπογονιμότητας. Πρόσφατες εκτιμήσεις δείχνουν ότι 15-20% των ζευγαριών είναι υπογόνιμα και ότι ο ανδρικός παράγοντας ευθύνεται για το 40% αυτών. Η συχνότητα των χρωμοσωμικών ανωμαλιών στην ανδρική υπογονιμότητα εκτιμάται σε 5,9%, βέβαια το ποσοστό αυτό μεταβάλλεται ανάλογα με τη σοβαρότητα της ολιγοζωοσπερμίας: 15% στην περίπτωση αζωοσπερμίας, 5% στην περίπτωση σοβαρής ολιγοζωοσπερμίας (με αριθμό σπερματοζωαρίων μικρότερο των 10.000/ml σπέρματος) και 0,5% στην περίπτωση μέτριας ολιγοασθενοζωοσπερμίας. Σκοπός της παρούσας διδακτορικής έρευνας είναι να εκτιμηθούν τα ποσοστά ανευπλοειδίας των χρωμοσωμάτων 13, 18, 21, X και Υ, που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των αριθμητικών χρωμοσωμικών ανωμαλιών στον άνθρωπο, στα σπερματοζωάρια ολίγο- και ασθενοζωοσπερμικών ανδρών με προβλήματα γονιμότητας με την κυτταρογενετική μέθοδο του φθορίζοντος in situ υβριδισμού (FISH). Ταυτόχρονα, θα μελετηθεί ο πιθανός συσχετισμός της ηλικίας των ασθενών και των ποσοστών ανευπλοειδίας στα σπερματοζωάρια αυτών, με τα αποτελέσματα της τεχνικής ICSI. Επιπλέον, ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη μελέτη του κερματισμού του DNA των σπερματοζωαρίων των υπογόνιμων ανδρών, με την τεχνική TUNEL (Terminal deoxynucleotidyl transferase-mediated dUTP Nick End Labelling) καθώς και στο βαθμό πρωταμίνωσής τους, χρησιμοποιώντας τη χρώση με χρωμομυκίνη Α₃ (CMA₃), η οποία λειτουργεί ως ανταγωνιστής των πρωταμινών για συγκεκριμένες θέσεις σύνδεσης στο DNA του πυρήνα των σπερματοζωαρίων. Ο συσχετισμός της ηλικίας με τις παραμέτρους του σπέρματος καθώς και με το ποσοστό κερματισμού του DNA των σπερματοζωαρίων και τη συμπύκνωση της χρωματίνης αυτών, θα αποτελέσει αντικείμενο έρευνας της παρούσας διδακτορικής διατριβής. Τέλος, σκοπός είναι να γίνει έλεγχος της παρουσίας ή μη μικροελλείψεων του μακρού σκέλους του Y χρωμοσώματος και ειδικότερα της περιοχής AZF (παράγοντας αζωοσπερμίας της Yq11.23), με τη μοριακή τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR), σε δείγματα περιφερικού αίματος μιας και οι μικροελλείψεις αυτές, ανιχνεύονται σε ποσοστό 30% και αφορούν σε άνδρες με μη αποφρακτική αζωοσπερμία (πλήρη απουσία σπερματοζωαρίων) ή σοβαρή ολιγοζωοσπερμία (αριθμός σπερματοζωαρίων < 10.000/ml). Η παρούσα εργασία έρχεται να προσθέσει στοιχεία κλινικού επιπέδου, όσον αφορά τον έλεγχο μεταβίβασης της ανδρικής υπογονιμότητας από τον πατέρα στο γιο, την αναστολή της επέκτασης του προβλήματος καθώς και την ανάπτυξη υγιών εμβρύων κατάλληλα για εμφύτευση και επιτυχημένη κύηση, μέσω των μοριακών, κυτταρογενετικών τεχνικών αλλά και της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.