Still Care: o δραματουργικός ρόλος της στατικής φωτογραφίας σε ταινίες μυθοπλασίας: σκηνοθετικές προσεγγίσεις

Abstract

The introduction of the thesis describes the aspects of the subject and clarifies the criteria applied in the selection of the films, which constitute the corpus of the work. The basic intent of the selection of films is to project the aesthetic and formalistic presentation of still photography into moving image. The selected films are fiction and use still photography in the plot scenario, with duration in the film. The main purpose of work is to investigate the relationship of still photography with film under the visual and applied aesthetics and dramaturgy. The first of the three main parts, the theoretical, presents theories, which were based on the formalistic and cognitive analysis of films. In theory are also the views of R. Arnheim, which take into account the psychology Gestalt. Formalist tradition continues with the views of the N. Burch, who gives a time and spatial definition of the form. Then H. Zettl creates a theoretical match which he names applied aesthetics of the media, referring mainly to cinema and television. The elements that he is particularly interested in are the light, the colour, the two-dimensional space, the three-dimensional space, the time, the movement and the sound. D. Bordwell and K. Thompson from the School of Wisconsin are the main representatives of neo-formalism. They draw their views from all the above and analyze the films in all based on the poetics of cinema. In the same theoretical part the thesis examines the relationship of photography and film based on the historical development of the two media and compares their similarities and differences. The second part of the thesis includes the examination of the selected films: Blow-up by Michellangelo Antonioni, 1967, The photograph by Nikos Papatakis, 1987, Proof by Jocelyn Moorhouse, 1991 The Watcher by Joe Charbanic, 2000, Memento by Christopher Nolan, 2000 , Le fabuleux destin d'Amelie Poullain by Jean-Pierre Jeunet, 2001, Intacto by Juan Carlos Fresnadillo, 2001, The Snake of June by Shinya Tsukamoto, 2002, One hour photo by Mark Romanek, 2002. At the end of the examination of each film follows the analysis and the commentary of photogrammes from the particular film, which demonstrate how still photography is filmed inside the moving image. The third part of the work takes a comparative view of films and the films are characterized according to their genre. The dramaturgic role of still photography is highlighted in every film as a turning point and is also characterized conceptually. In the third part there is also a record of the different ways in which still photography is filmed in the moving image. The work closes with the bibliography and filmography.

Στην εισαγωγή της διατριβής προβάλλονται οι πτυχές του θέματος και αποσαφηνίζονται τα κριτήρια, με βάση τα οποία επιλέχτηκαν οι ταινίες, που συνιστούν το corpus της εργασίας. Βασική επιδίωξη της επιλογής των ταινιών είναι να αναδειχθεί η αισθητική και φορμαλιστική παρουσίαση της στατικής φωτογραφίας μέσα στην κινούμενη εικόνα. Οι επιλεγμένες ταινίες είναι ταινίες μυθοπλασίας και χρησιμοποιούν τη στατική φωτογραφία δραματουργικά στο σενάριό τους, με διάρκεια μέσα στην ταινία. Κύριος σκοπός της εργασίας είναι να ερευνηθεί η σχέση της στατικής φωτογραφίας με τον κινηματογράφο κάτω από την οπτική της εφαρμοσμένης αισθητικής και της δραματουργίας. Στο πρώτο από τα τρία κύρια μέρη, το θεωρητικό, παρουσιάζονται οι θεωρίες, στις οποίες στηρίχτηκε η φορμαλιστική και γνωστική ανάλυση των ταινιών. Στο θεωρητικό μέρος εκτίθενται επίσης οι απόψεις του R. Arnheim, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τους την ψυχολογία Gestalt. Τη φορμαλιστική παράδοση συνεχίζει ο N. Burch, ο οποίος δίνει ένα χρονικό και χωρικό ορισμό της φόρμας. Στη συνέχεια ο H. Zettl δημιουργεί ένα θεωρητικό συνταίριασμα που το ονομάζει εφαρμοσμένη αισθητική των μέσων, η οποία αναφέρεται κυρίως στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση. Τα στοιχεία που κυρίως τον ενδιαφέρουν είναι το φως, το χρώμα, ο δισδιάστατος χώρος, ο τρισδιάστατος χώρος, ο χρόνος, η κίνηση και ο ήχος. Οι D. Bordwell και K. Tompson της Σχολής του Wisconsin είναι οι κύριοι εκπρόσωποι του νεοφορμαλισμού. Αντλούν τα στοιχεία τους από όλους τους προαναφερθέντες και αναλύουν τις ταινίες στο σύνολο τους με βάση την ποιητική του κινηματογράφου. Στο ίδιο θεωρητικό μέρος εξετάζεται η σχέση φωτογραφίας και κινηματογράφου με βάση την ιστορική εξέλιξη των δύο μέσων και συγκρίνονται οι ομοιότητες και οι διαφορές τους. Στο δεύτερο μέρος της διατριβής περιλαμβάνεται η εξέταση των ταινιών που επιλέγησαν: Blow-up του Michellangelo Antonioni, 1967, Η Φωτογραφία του Νίκου Παπατάκη, 1987, Proof της Jocelyn Moorhouse, 1991 The Watcher του Joe Charbanic, 2000, Memento του Christopher Nolan, 2000, Le fabuleux destin d’ Amelie Poullain του Jean-Pierre Jeunet, 2001, Intacto του Juan Carlos Fresnadillo, 2001, Το φίδι του Ιουνίου του Shinya Tsukamoto, 2002, One hour photo του Mark Romanek, 2002. Μετά το τέλος της εξέτασης της κάθε ταινίας ακολουθεί η ανάλυση και ο σχολιασμός μεγεθυσμένων καρέ από τη συγκεκριμένη ταινία, στα οποία καταδεικνύεται ο τρόπος κινηματογράφησης της στατικής φωτογραφίας μέσα στην κινούμενη εικόνα. Στο τρίτο μέρος της εργασίας ακολουθεί η συγκριτική θεώρηση των ταινιών και χαρακτηρίζονται οι ταινίες ως προς το είδος τους. Επισημαίνεται ο δραματουργικός ρόλος της στατικής φωτογραφίας ως σημείο ανατροπής και προσδιορίζεται ο ρόλος αυτός εννοιολογικά σε κάθε μια από τις ταινίες. Επίσης γίνεται μια καταγραφή των διαφορετικών τρόπων κινηματογράφησης της στατικής φωτογραφίας μέσα στην κινούμενη εικόνα. Η εργασία κλείνει με τη βιβλιογραφία και τη φιλμογραφία.