The distributional effects of non-cash incomes in Greece

Abstract

Most empirical distributional studies rely on distributions of disposable income. From a theoretical point of view, this treatment is erroneous. A household’s command over resources does not depend only on its spending power as reflected in monetary income, but also on resources available through non-market mechanisms such as the in-kind transfers of the welfare state and the private non-cash incomes. The present thesis estimates the value and analyzes the incidence of the following public and private non-cash incomes: publicly provided education and health care services, imputed rents, as well as other private non-cash incomes (consumption of own production, in-kind transfers from other households and fringe benefits). The main data set used is the Greek Household Budget Survey 2004/5. Our analysis demonstrates that non-cash incomes are far more equally distributed than disposable income. As a result, relative inequality and poverty decline substantially after the inclusion of non-cash incomes in the concept of resources. The highest changes were recorded in the cases of inequality and poverty indices relatively more sensitive to changes close to the bottom of the income distribution, indicating that the effects of non-cash incomes are more pronounced at the lower part of the distribution. The welfare interpretation of the results is straightforward in the case of private non-cash incomes, but not necessarily so in the case of in-kind public transfers, since the use of “conditional” equivalence scales may be problematic when public transfers in-kind are included in the concept of resources. A number of policy scenarios related to non-cash incomes were simulated using the EUROMOD tax-benefit microsimulation model: a) the taxation of imputed rental income, b) the introduction of a graduate tax, c) the introduction of medical co-payments. The results show that there is room for promoting equality while including non-cash incomes in the tax-benefit system.

Οι περισσότερες αναδιανεμητικές μελέτες βασίζουν τα αποτελέσματα τους σε κατανομές διαθέσιμου εισοδήματος. Από θεωρητικής απόψεως, αυτή η μεθοδολογική επιλογή είναι προβληματική. Οι πόροι που έχει στη διάθεση του ένα νοικοκυριό δεν εξαρτώνται μόνο από την αγοραστική του δύναμη, έτσι όπως αντανακλάται στο χρηματικό του εισόδημα, αλλά και από πόρους οι οποίοι προέρχονται από μηχανισμούς εκτός της αγοράς όπως οι μεταβιβάσεις σε είδος του κοινωνικού κράτους και τα μη χρηματικά ιδιωτικά εισοδήματα. Με αφετηρία αυτή τη διαπίστωση, η παρούσα διατριβή εκτιμά την αξία και αναλύει την επίπτωση των ακόλουθων δημόσιων και ιδιωτικών μη χρηματικών εισοδημάτων: τις δημοσίως παρεχόμενες υπηρεσίες εκπαίδευσης και υγείας, τα τεκμαρτά ενοίκια, την κατανάλωση ίδιας παραγωγής, τις μεταβιβάσεις σε είδος από άλλα νοικοκυριά και τις μισθολογικές παροχές σε είδος. Η βάση δεδομένων που χρησιμοποιήθηκε στην εμπειρική ανάλυση είναι η Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών 2004/5. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης δείχνουν ότι τα μη χρηματικά εισοδήματα κατανέμονται πολύ λιγότερο άνισα σε σύγκριση με το διαθέσιμο εισόδημα. Ως εκ τούτου, η μετρούμενη σχετική ανισότητα και η μετρούμενη σχετική φτώχεια μειώνονται σημαντικά ύστερα από την προσθήκη των μη χρηματικών εισοδημάτων στον ορισμό του εισοδήματος. Οι μεγαλύτερες μεταβολές παρατηρούνται για τους δείκτες οι οποίοι είναι περισσότερο ευαίσθητοι σε μεταβολές στο κάτω άκρο της κατανομής, αποκαλύπτοντας ότι τα μη χρηματικά εισοδήματα είναι περισσότερο σημαντικά για αυτό το μέρος της κατανομής του εισοδήματος. Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων αυτών αναφορικά με την επίδραση τους στην κοινωνική ευημερία είναι σαφής όσον αφορά τα ιδιωτικά μη χρηματικά εισοδήματα. Αντίθετα, όσον αφορά τις δημόσιες μεταβιβάσεις, η χρήση των υπό συνθήκη κλιμάκων ισοδυναμίας θέτει ερωτηματικά στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων και δημιουργεί την ανάγκη χρησιμοποίησης διαφορετικών κλιμάκων ισοδυναμίας στις κατανομές του διαθέσιμου και του «συνολικού» εισοδήματος, αντίστοιχα. Τέλος, δημόσιες πολιτικές οι οποίες απορρέουν από τα αποτελέσματα της βασικής ανάλυσης προσομοιώθηκαν με την χρήση του μοντέλο μικρο-προσομοίωσης φόρων και παροχών EUROMOD. Οι πολιτικές που προσομοιώθηκαν είναι α) η φορολόγηση των τεκμαρτών ενοικίων, β) η εισαγωγή ενός φόρου αποφοίτων και γ) οι συμμετοχές στις ιατρικές δαπάνες. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν τρόπους για το πώς μπορεί να μειωθεί η οικονομική ανισότητα μέσω του συστήματος των φόρων και παροχών.