Ο γραπτός λόγος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (γυμνάσιο): στρατηγικές παραγωγής και ανάπτυξης μέσω του μαθήματος της νεοελληνικής γλώσσας

Abstract

[…] Με την παρούσα έρευνα επιχειρείται µια προσπάθεια να δοθούν απαντήσεις σε ορισµένα ερωτήµατα του συγκεκριµένου θέµατος, δεδοµένου ότι η συστηµατική εµπειρική έρευνα του τοµέα της διδακτικής του γραπτού λόγου στην Ελλάδα, και µάλιστα στο Γυµνάσιο, είναι περιορισµένη. Υπάρχουν, βέβαια, ορισµένες µελέτες-έρευνες (στην Ορθογραφία, Λεξιλόγιο, Γραπτή Έκφραση-Έκθεση) κατά την τελευταία εικοσαετία, οι οποίες εξετάζουν το γραπτό λόγω ως αποτέλεσµα και όχι ως διαδικασία⁴. Το περιεχόµενο της έρευνας είναι διαρθρωµένο σε τέσσερα µέρη: Στο πρώτο µέρος αναπτύσσεται ο θεωρητικός προβληµατισµός του θέµατος. Συγκεκριµένα αναπτύσσονται µέθοδοι και προσεγγίσεις για τη διδασκαλία της γλώσσας µε έµφαση στο γραπτό λόγο καθώς και προσεγγίσεις για τη διαδικασία παραγωγής του. Μελετάται, επίσης, η διδασκαλία του γραπτού λόγου στο σχολείο µέσα από τις προδιαγραφές των σχολικών εγχειριδίων και των αναλυτικών προγραµµάτων. Ολοκληρώνεται το πρώτο µέρος µε τη θεµατική των σχολικών εργασιών για το σπίτι. Στο δεύτερο µέρος αναφέρονται ο µεθοδολογικός σχεδιασµός της έρευνας, η διεξαγωγή της, η επιλογή του δείγµατος, η διαδικασία συλλογής ερευνητικού υλικού και οι δυσκολίες οργάνωσης και διεξαγωγής της έρευνας. Στο τρίτο µέρος παρουσιάζονται και συζητούνται διεξοδικά τα ευρήµατα από την παρακολούθηση των διδακτικών ενοτήτων του σχολικού εγχειριδίου της Α΄ Γυµνασίου, από τη στάση των εκπαιδευτικών στις γραπτές εργασίες για το σπίτι και από τον τρόπο υλοποίησης των προδιαγραφών του βιβλίου για τον καθηγητή. Παράλληλα παρουσιάζονται τα ευρήµατα και η συζήτηση ευρηµάτων από τη µελέτη των τετραδίων εκθέσεων των µαθητών/τριών. Στο τέταρτο µέρος καταγράφονται τα γενικά συµπεράσµατα που προκύπτουν από τις συνεκτιµήσεις των ευρηµάτων και διατυπώνονται µερικές σκέψεις – προτάσεις για τη διδασκαλία του Γραπτού Λόγου στο Γυµνάσιο. Ακολουθεί η Βιβλιογραφία και το Παράρτηµα. [...]