Γενετική μελέτη σε ασθενείς με σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο

Abstract

Obstructive sleep apnea syndrome (OSAS) is a pathological condition which disturbs the biological phenomenon of sleep and is the leading cause of breathing sleep disordered breathing. Obstructive sleep apnea syndrome is present in 5-6% of the general adult population of the Western world and the risk of developing the disease is 2-3 times greater in men compared to women and increases progressively with age. The most important predisposing factor for developing the syndrome is obesity, whereas smoking, alcohol consumption and congestion of the nasal cavity has been reported as further risk factors. OSAS is diagnosed by a polysomnographic study of nocturnal sleep and the resulting apnea hypopnea index indicates the severity of the syndrome. The most serious implications of OSAS are daytime sleepiness, the increased risk of cardiovascular disease, whilst the disorder is many times the hidden cause of sudden death, unexplainable hypertension or even inexplicable road accidents. Some cytokines, and in particular TNF-a, IL-1b and IL-6 have been observed to be increased in OSAS patient’s plasma. The aim of the present thesis was, for the first time in Greek OSAS patients, to study the association of genes and OSAS. Five hundred and thirty nine individuals participated in this study, of which 43.4% were OSAS patients. The investigation of the single nucleotide polymorphism (SNP) at position -308 of the TNF-a gene demonstrated significant differences between the OSAS patients and the healthy controls, with the most important being the presence of the AA genotype. In addition, a statistically significant association was observed between the SNP C/T at +3953 of IL-1b and OSAS. Finally, no association was observed for the G/C (position -174) polymorphism of the IL-6 gene and OSAS.

Το σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο (ΣΑΥ) είναι μία παθολογική κατάσταση που διαταράσσει το βιολογικό φαινόμενο του ύπνου και είναι ο κυριότερος εκ-πρόσωπος των διαταραχών της αναπνοής στον ύπνο. Το ΣΑΥ αφορά το 5-6% του ενήλικου πληθυσμού του δυτικού κόσμου και ο κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου είναι 2-3 φορές μεγαλύτερος στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες και αυξάνεται προοδευτικά με την ηλικία. Ο σημαντικότερος προδιαθεσικός παρά-γοντας για την ανάπτυξη του συνδρόμου είναι η παχυσαρκία, ενώ το κάπνισμα, το αλκοόλ και η ρινική συμφόρηση λειτουργούν επιβαρυντικά. Απαραίτητη για τη διάγνωση είναι η πλήρης πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου και ο δείκτης απνοιών-υποπνοιών που λαμβάνεται δείχνει τη βαρύτητα της πάθησης. Οι σημα-ντικότερες επιπτώσεις του συνδρόμου είναι η ημερήσια υπνηλία, ο αυξημένος κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ πολλές φορές είναι η κρυφή αιτία αιφνίδιων θανάτων, ανερμήνευτης υπερτάσεως ή ακόμα και ανεξήγητων τροχαίων ατυχημάτων. Στον ορό των ασθενών με ΣΑΥ η συγκέντρωση κάποιων κυτταροκινών και συγκεκριμένα του TNF-α, της IL-1β και της IL-6 έχει βρεθεί αυξημένη. Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι να μελετηθεί για πρώτη φορά σε Έλληνες ασθενείς με ΣΑΥ η γενετική συσχέτιση πολυμορφισμών σε γονίδια προ-φλεγμονωδών κυτταροκινών και ασθενών με ΣΑΥ. Μελετήθηκαν συνολικά 539 άτομα και το 43,4% αυτών βρέθηκαν να πάσχουν από ΣΑΥ. Η μελέτη του πολυμορφισμού G/A στη θέση -308 του γονιδίου του TNF-α ανέδειξε σημαντικές διαφορές μεταξύ των πασχόντων από ΣΑΥ και των μη πασχόντων, με τις πιο σημαντικές να αφορούν την παρουσία του γονότυπου AA. Επίσης βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση του πολυμορφισμού C/T στη θέση +3953 του γονιδίου της IL-1β με το ΣΑΥ. Τέλος δεν βρέθηκε καμία συσχέτιση του πολυμορφισμού G/C στη θέση -174 του γονιδίου της IL-6 με το ΣΑΥ.