Γεωλογική μελέτη της ευρύτερης περιοχής Αιγιαλείας και Καλαβρύτων

Abstract

This study concerns the geological structure of the broader area of Aigialia and Kalavryta in Northern Peloponnesus. The study area covers the area of the AIGION sheet of the Hellenic Army Geographical Service 1:50,000 topographic map of Greece. The topic and objectives of the study is the stratigraphic configuration of the alpine and post-alpine geological formations, the analysis of tectonic structure and the paleogeographic evolution of the post-alpine deposits. From the geological mapping, it resulted that the geological formations comprising the area of AIGION sheet are alpine and post-alpine. The alpine substratum of the study area, from bottom to top consists of units: a) Phyllite-Quartzite unit, b) Tripolis unit, with Tyros beds, carbonate series and flysch, c) Pindos unit, with strata upper Triassic to Eocene age. The post-alpine deposits include mainly fluvio-torrential, terrestrial, lacustrine and lagoonal deposits. These deposits were subdivided in formations. They occur mostly within in basins: a) Kalavryta basin, with terrestrial and fluvio-torrential strata, upper Miocene - lower Pliocene to lower - middle Pleistocene age, b) Valta basin, with fluvio-torrential strata, lower Pliocene - upper Pleistocene age, c) Western Paleo-Corinth gulf basin with marine, terrestrial and fluvio-torrential strata, middle (?) - upper Pliocene - lower Pleistocene to upper Pleistocene - Holocene age. The stratigraphic study of the post-alpine sediments indicates that basin development was gradual, from south to north, which is directly dependent on the neotectonic evolution of the area. From tectonic view, the alpine substratum of the study area has an anticlinal structure, it consists of lower tectonic block, that include the Phyllite-Quartzite unit and upper tectonic block, which include the Tripolis and Pindos units. Among the two tectonic blocks is evaluated as a low-dipping, detachment fault of Miocene age, which caused the exhumation of the Phyllite-Quartzite unit at the Chelmos tectonic window. Based on the geological mapping, four main groups of large-scale faults were identified, that developed 1st, 2nd and 3rd order fault blocks, four large fault zones trending WNW-ESE and seven fault zones trending NNW-SSE to NNE-SSW. There were described and studied the major large-scale faults and were statistical processing (at the Schmidt stereo-net) of measurements of fold axes and mesoscopic faults. It was found that the neotectonic structure of the study area was developed in two consecutive phases and described the neotectonic evolution in phases, from middle - Late Miocene to present.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή ασχολείται με τη γεωλογική δομή της ευρύτερης περιοχής Αιγιαλείας και Καλαβρύτων στη βόρεια Πελοπόννησο. Η περιοχή έρευνας καλύπτει γεωγραφικά την περιοχή του τοπογραφικού φύλλου ΑΙΓΙΟ, κλίμακας 1:50.000 της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού. Το αντικείμενο και ο στόχος της μελέτης είναι η στρωματογραφική διάθρωση των αλπικών και μεταλπικών γεωλογικών σχηματισμών, η ανάλυση της τεκτονικής δομής και η παλαιογεωγραφική εξέλιξη των μεταλπικών αποθέσεων. Από τη γεωλογική χαρτογράφηση προέκυψε ότι οι γεωλογικοί σχηματισμοί που δομούν την περιοχή του φύλλου ΑΙΓΙΟ είναι αλπικοί και μεταλπικοί. Το αλπικό υπόβαθρο της περιοχής μελέτης από κάτω προς τα πάνω δομείται από τις ενότητες: α) φυλλιτών - χαλαζιτών, β) Τρίπολης, με στρώματα Τυρού, την ανθρακική σειρά και τον φλύσχη, γ) Πίνδου, με στρώματα ηλικίας από το Ανώτερο Τριαδικό έως το Ηώκαινο. Τα μεταλπικά ιζήματα περιλαμβάνουν κυρίως αποθέσεις ποταμοχειμάρριας,, λιμναίας και λιμνοθαλάσσιας φάσης, τα οποία διαχωρίστηκαν σε σχηματισμούς. Η ανάπτυξή τους εντοπίζεται κύρια μέσα στις λεκάνες: α) Καλαβρύτων, με λιμναία και ποταμοχειμάρρια στρώματα ηλικίας Ανωτέρου Μειοκαίνου - Κατωτέρου Πλειοκαίνου έως Κατωτέρου - Μέσου Πλειστοκαίνου, β) Βάλτας, με ποταμοχειμάρρια στρώματα ηλικίας Κατωτέρου Πλειοκαίνου - Κατωτέρου Πλειστοκαίνου, γ) Δυτικού Παλαιοκορινθιακού, με θαλάσσια, λιμνοθαλάσσια και ποταμοχειμάρρια στρώματα ηλικίας Μέσου (?) - Ανωτέρου Πλειοκαίνου - Κατωτέρου Πλειστοκαίνου έως Ανωτέρου Πλειστοκαίνου - Ολοκαίνου. Από τη στρωματογραφική μελέτη των μεταλπικών ιζημάτων διαπιστώθηκε ότι η ανάπτυξη των λεκανών έγινε σταδιακά από νότια προς τα βόρεια και είναι άμεση συνάρτηση της νεοτεκτονικής εξέλιξης της περιοχής. Από τεκτονική άποψη, το αλπικό υπόβαθρο έχει αντικλινική δομή, αποτελείται από το κατώτερο τεκτονικό τέμαχος, το οποίο περιλαμβάνει την ενότητα φυλλιτών - χαλαζιτών και το ανώτερο το οποίο περιλαμβάνει τις ενότητες Τρίπολης και Πίνδου. Μεταξύ των δύο τεκτονικών τεμαχών εκτιμάται ότι υπάρχει ρήγμα αποκόλλησης μικρής κλίσης (detachment fault) μειοκαινικής ηλικίας, το οποίο προκάλεσε εκταφή της ενότητας φυλλιτών - χαλαζιτών στο τεκτονικό παράθυρο του Χελμού. Διαπιστώθηκαν τέσσερις κύριες ομάδες νεοτεκτονικών ρηγμάτων μεγάλης κλίμακας, οι οποίες έχουν διαμορφώσει ρηξιτεμάχη 1ης, 2ης και 3ης τάξης, τέσσερις κύριες ρηξιγενείς ζώνες διεύθυνσης ΔΒΔ - ΑΝΑ και επτά ρηξιγενείς ζώνες διεύθυνσης ΒΒΔ - ΝΝΑ και ΒΒΑ - ΝΝΔ. Περιγράφηκαν και μελετήθηκαν τα κυριότερα ρήγματα μεγάλης κλίμακας και έγινε στατιστική επεξεργασία στο δίκτυο Schmidt μετρήσεων αξόνων πτυχών και ρηγμάτων μεσοσκοπικής κλίμακας. Διαπιστώθηκε ότι η νεοτεκτονική δομή της περιοχής έρευνας αναπτύχθηκε σε δύο διαδοχικές φάσεις και περιγράφηκε η νεοτεκτονική εξέλιξη σε στάδια, από το Μέσο - Ανώτερο Μειόκαινο έως σήμερα.