Διαταραχές της διατροφικής συμπεριφοράς και της εικόνας σώματος σε αθλητές/τριες υψηλού αγωνιστικού επιπέδου

Abstract

The current study has been designed to investigate the relationships between eating disorders and body image disturbances in top-level male and female athletes. For this purpose, two matched groups of individuals, on sex, age and educational level (N=53 per group), voluntarily participated in the study. Group A consisted of 14 male and 53 female top-level athletes with eating disorders, ranging in age from 16 to 20 years (mean 17.88 years, s.d.=1.29). Group B consisted of 14 males and 53 females, ranging in age from 16 to 20 years (mean 17.81 years, s.d. =1.35). Subjects of the group 2 have never ever been systematically engaged in physical activity, and they did not suffer from eating disorders. The DSM-IV, the EAT, the BMI, a Stereometric Test of Body Image, and 4 factors of the PSDQ (namely, body fat, self-esteem, self-concept and physical appearance) were used to collect the necessary data. It was found that the mean performance scores of group A were significantly different to those of group B on: a) eating behaviour (t=25.83, p<.001, group B < A), b) ratio of body weight and height (t=23.24, p<.001, group A < B), c) body image perception (t=14.43, p<.001, group B < A), and d) physical-self description [(body fat t=22.13, p<.001, group B < A), (self-esteem t=23.76, p<.001, group B < A), (self-concept t=29.75, p<.001, group B < A) and (physical appearance t=9.76, p<.001, group B < A)]. Results also indicated that: a) the DSM-IV, the EAT and the BMI may predict body image perception of groups A and B, as it was assessed through the Stereometric Test of Body Image, and b) the subjects can be accurately classified in groups A and B by using the EAT, the BMI, the Stereometric Test of Body Image, and the PSDQ (the factors body fat, self-esteem, self-concept and physical appearance) as criterion tests. Results are compared with recent theoretical and experimental data on eating disorders and body image disturbances, and important conclusions are drawn with respect to coping strategies in physical education and sport.

Η εργασία αυτή σχεδιάστηκε για τη μελέτη των σχέσεων ανάμεσα στις διαταραχές πρόσληψης τροφής και τις διαταραχές της εικόνας σώματος σε αθλητές/τριες υψηλού αγωνιστικού επιπέδου. Στην εργασία έλαβαν μέρος εθελοντικά δύο ομάδες των 53 ατόμων η καθεμιά, εξισωμένες μεταξύ τους ως προς το φύλο, τη χρονική τους ηλικία και το εκπαιδευτικό επίπεδο. Στην ομάδα A ανήκαν 14 αθλητές και 39 αθλήτριες, υψηλού αγωνιστικού επιπέδου με διαταραχές πρόσληψης τροφής, χρονικής ηλικίας 16 έως 20 ετών (μ.ο. ηλικίας=17.88 έτη, τ.α.=1,29). Στην ομάδα Β ανήκαν 14 άνδρες και 39 γυναίκες χρονικής ηλικίας 16 έως 20 ετών (μ.ο ηλικίας=17,81, τ.α.=1,35), που δεν έλαβαν μέρος ποτέ συστηματικά σε κάποια φυσική δραστηριότητα και δεν έπασχαν από διαταραχές πρόσληψης τροφής. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν τα ακόλουθα μέσα: Το "DSM-IV, το "EAT", το "ΒΜΙ", η "Στερεομετρική Δοκιμασία της Εικόνας Σώματος" ("ΣΔΕΣ") και οι παράγοντες "Σωματικό Λίπος", "Αυτοεκτίμηση", "Αυτοσυναίσθημα" και "Σωματική Εμφάνιση" του "PSDQ". Βρέθηκε ότι τα άτομα της ομάδα Α, σε σχέση με εκείνα της ομάδας Β του δείγματος, διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους ως προς: α) τη διατροφική τους συμπεριφορά (t=25.83, p<.001, Ομάδα Β<Α), β) την αναλογία του σωματικού βάρους σε σχέση με το ύψος τους (t=23.24, p<.001, Ομάδα Α<Β), γ) την αντίληψη της εικόνας σώματος (t=14.43, p<001, Ομάδα Β<Α) και δ) την αντίληψη του σωματικού εαυτού [("Σωματικό Λίπος" t=22.13, p<.001, Ομάδα Β<Α), ("Αυτοεκτίμηση" t=23.76, p<.001, Ομάδα Β<Α), ("Αυτοσυναίσθημα" t=29.75, p<.001, Ομάδα Β<Α), ("Σωματική Εμφάνιση" t=9.76, p<.001, Ομάδα Β<Α)]. Βρέθηκε επίσης ότι: α) από τις δοκιμασίες "DSM-IV", "ΕΑΤ" και "ΒΜΙ" είναι δυνατόν να προβλεφτεί η αντίληψη της εικόνας σώματος των ατόμων των Ομάδων A και Β του δείγματος, που μετράται με την "ΣΔΕΣ" και β) με κριτήριο την αξιολόγηση στο "EAT", "ΒΜΙ", "ΣΔΕΣ" και "PSDQ" (παράγοντες "Σωματικό Λίπος", "Αυτοεκτίμηση", "Αυτοσυναίσθημα" και "Σωματική Εμφάνιση") μπορούν να καταταγούν τα άτομα του δείγματος στις Ομάδες A και Β με μεγάλη πιστότητα. Τα αποτελέσματα της εργασίας αυτής συγκρίνονται με τα πρόσφατα θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα των διαταραχών πρόσληψης τροφής και των διαταραχών της εικόνας σώματος και εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού στη φυσική αγωγή και τον αθλητισμό.