Πρώιμη ανίχνευση και αναγνώριση της αναπτυξιακής διαταραχής του ψυχοκινητικού συντονισμού σε παιδιά ηλικίας 4 - 8 ετών

Abstract

Η μελέτη αυτή επικεντρώνεται στη διερεύνηση δυνατότητας πρώιμης ανίχνευσης και αναγνώρισης της αναπτυξιακής διαταραχής συντονισμού των κινήσεων, σε παιδιά ηλικίας 4-8 ετών. Πιο συγκεκριμένα σκοπός της έρευνας μας είναι η κατασκευή και η στάθμιση ολοκληρωμένου ψυχοπαιδαγωγικού εργαλείου, κατάλληλου τόσο για την πρώιμη ανίχνευση της διαταραχής συντονισμού όσο και για την αναγνώριση της διαταραχής, σε παιδιά ηλικίας 4-8 ετών. Για το λόγο αυτό δομήσαμε ένα ερωτηματολόγιο δύο τύπων. Ο ένας απευθύνεται σε νηπιαγωγούς και αφορά παιδιά ηλικίας 4-6 ετών, ο άλλος απευθύνεται σε δασκάλους και αφορά παιδιά ηλικίας 6-8 ετών και ως συμπληρωματικό αυτών ένα ειδικό τεστ ελέγχου του συντονισμού των κινήσεων για παιδιά ηλικίας 4-8 ετών. Μέσω του ερωτηματολογίου θελήσαμε να έχουμε πληροφορίες από τους εκπαιδευτικούς για τις ψυχοκινητικές δυσκολίες που πιθανόν αντιμετωπίζουν τα παιδιά της τάξης τους. Με τη χρήση του τεστ επιδιώξαμε την αξιολόγηση των ψυχοκινητικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων των παιδιών με ένα αντικειμενικό κριτήριο. Για την κατασκευή τους ακολουθήθηκε μια μακρά διαδικασία πιλοτικών εφαρμογών και αντίστοιχων βελτιώσεων και τέλος πραγματοποιήθηκε η στάθμιση τους. Η έρευνα μας για την τελική στάθμιση του οργάνου διεξήχθη σε Πανελλήνιο επίπεδο κατά το σχολικό έτος 1998-1999. Συμμετείχαν 1200 παιδιά, ηλικίας 4-8 ετών, από 33 νηπιαγωγεία και 32 δημοτικά σχολεία. Για κάθε παιδί απαντήθηκε ένα ερωτηματολόγιο από τον εκπαιδευτικό του και ακολούθησε η προσωπική μας αξιολόγηση με τη χρήση του τεστ. Τα κυριότερα αποτελέσματα που εξάγονται από την ανάλυση των δεδομένων είναι : • Ένα ποσοστό παιδιών (ηλικίας 4-8 ετών), της τάξης του 5% παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα στην ψυχοκινητική τους ανάπτυξη και δυσκολεύονται στο συντονισμό των κινήσεων τους. • Οι κινητικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια ομάδα παιδιών σχετίζονται με άλλου είδους δυσκολίες όπως : συναισθηματικές, κοινωνικές, συμπεριφοράς, γλωσσικές και σχολικές. • Υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των παιδιών ανάλογα με την ηλικία και το φύλο τους, ως προς τις επιδόσεις τους σε κινητικές δοκιμασίες. • Τα παιδιά με αμφιχειρία παρουσιάζουν ελαφρά κατώτερες επιδόσεις σε συγκεκριμένες δοκιμασίες από τα παιδιά με σταθερή προτίμηση χεριού • Η ανάλυση αξιοπιστίας και εγκυρότητας έδειξε ότι το εργαλείο που κατασκευάσαμε μπορεί έγκυρα και αξιόπιστα να χρησιμοποιηθεί για να εντοπίσει δυσκολίες στον ψυχοκινητικό συντονισμό παιδιών ηλικίας 4-8 ετών. • Οι παραγοντικές αναλύσεις του τεστ και των δύο τύπων του ερωτηματολογίου ανέδειξαν μια σειρά από παράγοντες και την έκταση του προβλήματος που μελετάμε. Τέτοιοι παράγοντες είναι : Οι δυσκολίες στον οπτικοκινητικό συντονισμό και τη λεπτή κινητικότητα. Οι δυσκολίες στην αδρή κινητικότητα, Οι συναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες. Τα προβλήματα λόγου και συμπεριφοράς. Το άγχος. Το χαμηλό αυτοσυναίσθημα και Οι σχολικές δυσκολίες.