Η διοικητική επιστήμη στην Ελλάδα: αναζητήσεις, προβλήματα και προοπτικές

Abstract

Administrative Science as a dynamic part of social science is characterized as an interdisciplinary field of study (due to its connections to Administrative History, Sociology, Economy, Political Science and of course Law) while, in terms of its structure it can be approached politically, economically, sociologically and legally. Given that the administrative phenomenon takes place in a complex global environment combined with the rapid development of technology science of information and communication, empirical study acquires a great importance so that the legal approach by itself in order for the administrative action to be examined remains incomplete. Scientific Management and Theory of Human Relations are useful dimensions in the study of management, while analytically three primary and five secondary or complementary areas of teaching and research of Administrative/Management Science are distinguished. Theory of Organizations, Public Administration and Public Policy Analysis are the three primary analytical academic areas to which the study of new technologies of e-government, issues of administrative history, culture, philosophy, human resources and comparative administrative analysis are added. New Public Management is the current approach to administrative reform which is held in the western countries while the value of effectiveness is primarily promoted in managerial practice. At the same time, administrative ethics and studies that advocate humane administration combined with the involvement of law schools can contribute greatly to ensure that all values required for proper administrative behavior and action (such as effectiveness, legality, solidarity, quality) are promoted, which is important in the context of teaching and researching in Administrative Science. This doctoral dissertation investigates the manner in which Administrative Science is conceptualized in Greece, insofar as it pertains to the formation and organization of the public sector. The analysis considers the curricula of higher education institutions (at both undergraduate and postgraduate levels), the National School of Public Administration and Local Government, as well as the Institute of Training of the National Centre for Public Administration and Local Government. Through the education of future administrative executives and the continuing training of public servants, the values and professional attitudes of administrative personnel are shaped, thereby influencing the operation and performance of public administration.

Η Διοικητική Επιστήμη αποτελεί μία «ζωντανή», δυναμική, κοινωνική επιστήμη που χαρακτηρίζεται από διεπιστημονικότητα (συνδέεται με τη Διοικητική Ιστορία, την Κοινωνιολογία καθώς και με τη Νομική Επιστήμη, την Οικονομική Επιστήμη και την Πολιτική Επιστήμη) ενώ, ως προς τη δομή της, δύναται να προσεγγιστεί πολιτικά, οικονομικά, κοινωνιολογικά και νομικά. Δεδομένου ότι το διοικητικό φαινόμενο διαδραματίζεται σε ένα σύνθετο, διεθνοποιημένο περιβάλλον με την ταυτόχρονη ραγδαία ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, η εμπειρική μελέτη της Διοικητικής Επιστήμης αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, με συνέπεια η νομική προσέγγιση (ήτοι η αποκλειστική προσήλωση στους νομικούς κανόνες που διέπουν τη διοικητική δράση) να καθίσταται ελλιπής. Η επιστημονική διοίκηση και η Θεωρία των Ανθρωπίνων Σχέσεων συνιστούν χρήσιμες διαστάσεις στη διοικητική μελέτη, ενώ αναλυτικά διακρίνονται τρεις πρωτεύοντες και πέντε δευτερεύοντες ή συμπληρωματικοί τομείς διδασκαλίας και έρευνας της Διοικητικής Επιστήμης. Η Δημόσια Διοίκηση, η Θεωρία των Οργανώσεων και η Ανάλυση Δημόσιας Πολιτικής αποτελούν τους πρωτεύοντες αναλυτικούς τομείς, στους οποίους συμπληρωματικά προστίθεται η μελέτη των νέων τεχνολογιών που καθιστούν εφικτή την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, ζητήματα διοικητικής ιστορίας, κουλτούρας, φιλοσοφίας, ανθρώπινου δυναμικού και συγκριτικής διοικητικής ανάλυσης. Στο πλαίσιο της νέας διοικητικής μεθοδολογίας οι κατευθύνσεις του New Public Management συνιστούν την κυρίαρχη οπτική της διοικητικής μεταρρύθμισης των κρατών του δυτικού κόσμου, ενώ η αξία της αποτελεσματικότητας προωθείται πρωτίστως στη διοικητική πρακτική. Συνάμα, η διοικητική ηθική και οι μελέτες που προτάσσουν ενανθρωπισμένη διοίκηση σε συνδυασμό με την εμπλοκή των νομικών σχολών δύνανται να συνεισφέρουν ποικιλοτρόπως στη διασφάλιση της προώθησης του συνόλου των αξιών που απαιτούνται για την ορθή διοικητική συμπεριφορά και δράση (αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα, νομιμότητα, αλληλεγγύη, ποιότητα), κάτι που έχει σημασία στο πλαίσιο της διδασκαλίας και έρευνας της Διοικητικής Επιστήμης. Στο πλαίσιο της παρούσας διδακτορικής διατριβής διερευνάται ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζεται η Διοικητική Επιστήμη στη χώρα – στον βαθμό που αυτή συνδέεται με τη συγκρότηση και οργάνωση του δημόσιου τομέα – λαμβανομένων υπόψη των προγραμμάτων σπουδών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο), της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, όπως και του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης. Μέσω της εκπαίδευσης των μελλοντικών διοικητικών στελεχών, αλλά και της επιμόρφωσης των δημόσιων υπαλλήλων προσδιορίζονται οι αξίες και η στάση τους, διαμορφώνεται δε αναλόγως η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης.