Τριτοταγείς λεμφικές δομές και ανοσιακό μικροπεριβάλλον σε πρωτοπαθή καρκινώματα ήπατος

Abstract

Introduction: Tumor antigen-specific cytotoxic (TSTs) CD8+CD39+ T cells are critical components of antitumor adaptive immunity, which in the tumor microenvironment (TME) may be found at various stages of maturation/differentiation, ranging from early stem-like states to the terminal stages of exhaustion. Our aim was the evaluation of quantitative and qualitative characteristics of TSTs in the hepatocellular carcinoma (HCC) and intrahepatic cholangiocarcinoma (iCCA) TME, depending on whether they exhibit stem-like (TCF1+) or exhaustion features (TOX+) and the correlation with clinicopathological characteristics and patient prognosis. Methods: A total of 100 HCC and 46 iCCA patients who underwent curative hepatectomy were included in the study. Multiplex immunohistochemistry (CD8/CD39/TCF1, CD8/CD39/TOX) was applied on tissue microarrays sections and digital imaging analysis tools were used to examine T cell subpopulation infiltration in tumor center (TC), tumor periphery (TM) and non-neoplastic liver using. Patient prognosis was evaluated by Kaplan-Meier analysis.Results: HCC patients with high CD8+CD39+ T cell density in TM and iCCA patients with high density of CD8+CD39+T cells in TC and TM had longer overall survival (p=0.016 and p=0.020 respectively). Additionally, increased CD8+TCF1+ T cell infiltration in TC and TM was associated with worse prognosis in HCC patients (p=0.009) On the other hand, higher CD8+CD39+TCF1+ T cell count in TC and non neoplastic liver was correlated with better survival (p=0.019, p=0.003) while increased infiltration levels of CD8+TOX+ T cells in TC was correlated with poor prognosis in iCCA patients (p=0.048). Conclusion: In HCC TME, presence of CD8+CD39+ TSTs is associated with better survival, while presence of CD8+ T cells with stem-like features is correlated to worse patient survival. In iCCA TME, presence of CD8+CD39+ TSTs are also associated with improved survival, highlighting their crucial antineoplastic role. Conversely, increased CD8+ TOX+ T cell density in the TC is associated with poor prognosis, contributing to tumor immune evasion. Detailed mapping of the TME in HCC and iCCA provides significant insights, laying the groundwork for effective, personalized therapeutic strategies.

Εισαγωγή: Τα κυτταροτοξικά CD8+ Τ-λεμφοκύτταρα αποτελούν σημαντικά συστατικά της αντινεοπλασματικής προσαρμοστικής ανοσίας και στο μικροπεριβάλλον των όγκων βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια ωρίμανσης/διαφοροποίησης, από πρώιμα προγονικού τύπου (stem-like) στάδια, έως τα τελικά στάδια εξάντλησης (exhausted). Σκοπός: Να εκτιμηθούν τα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικών των ειδικών έναντι των αντιγόνων του όγκου κυτταροτοξικών CD8+CD39+ Τ-λεμφοκυττάρων στο μικροπεριβάλλον του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος (ΗΚΚ) και ενδοηπατικού χολαγγειοκαρκινώματος (ΧΚΚ), ανάλογα με το αν παρουσιάζουν χαρακτηριστικά προγονικών κυττάρων (TCF1+) ή κυτταρικής εξάντλησης (ΤΟΧ+) και να συσχετιστούν με τα κλινικοπαθολοανατομικά χαρακτηριστικά και την πρόγνωση των ασθενών. Υλικό/Μέθοδοι: Συμπεριλήφθηκαν 100 ασθενείς (80 άνδρες/20 γυναίκες), διάμεσης ηλικίας 72 έτη {IQR: 15 (61.5-76.5) με ΗΚΚ και 46 ασθενείς (24 άνδρες), διάμεσης ηλικίας 75 έτη {IQR:18 (65-83)} με ΧΚΚ ΤΝΜ σταδίου I-IV αντίστοιχα που υποβλήθηκαν σε ριζική ογκεκτομή. Επιλέχθηκαν περιοχές από το κέντρο, την περιφέρεια του όγκου και το μη νεοπλασματικό παρέγχυμα και κατασκευάστηκαν ιστικές μικροσυστοιχίες. Διενεργήθηκαν τριπλές ανοσοϊστοχημικές χρώσεις (CD8/CD39/TCF1,CD8/CD39/TOX) και χρησιμοποιήθηκαν εργαλεία ψηφιακής ανάλυσης εικόνας (QuPath) για την εκτίμηση των υποπληθυσμών Τ λεμφοκυττάρων. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για 1-197 μήνες. Αποτελέσματα: Στο μικροπεριβάλλον των ΗΚΚ αυξημένος αριθμός CD8+CD39+ Τ λεμφοκυττάρων στην περιφέρεια του όγκου (>100 κύτταρα/mm2) σχετίστηκε με σημαντικά ευνοϊκότερη πρόγνωση (68 vs 34 μήνες, p=0.016). Επιπλέον, αυξημένο ποσοστό CD8+TCF1+ επί των συνολικών CD8+ Τ λεμφοκυττάρων στο κέντρο (>5%) και στην περιφέρεια του όγκου (>8.5%) σχετίστηκε σημαντικά με χειρότερη πρόγνωση (95.6 vs 46.4, p=0.009, 84 vs 42.8 μήνες, p=0.046 αντίστοιχα). Αυξημένος αριθμός CD8+CD39+ T-λεμφοκυττάρων (>100 κύτταρα/mm2) στο κέντρο και την περιφέρεια του όγκου συσχετίστηκε με καλύτερη συνολική επιβίωση (55.4 vs.13.8 μήνες, p=0.020, 48vs.7 μήνες, p=0.024). Στο μικροπεριβάλλον των ενδοηπατικών ΧΚΚ, αυξημένος αριθμός CD8+CD39+TCF1+ T-λεμφοκυττάρων στο κέντρο του όγκου (>90κύτταρα/mm2) και στο μη νεοπλασματικό ηπατικό παρέγχυμα (>130 κύτταρα/mm2)σχετίστηκε με ευνοϊκή πρόγνωση (55 vs.14 μήνες, p=0.019, 46.6 vs.6.7 μήνες, p=0.003, αντίστοιχα). Ασθενείς με υψηλό ποσοστό CD8+TOX+ επί των συνολικών CD8+ T-λεμφοκυττάρων (>8%) στο κέντρο του όγκου είχαν μικρότερη συνολική επιβίωση (16.2 vs.53.3 μήνες, p=0.048). Συμπεράσματα: Στο μικροπεριβάλλον των ΗΚΚ, η παρουσία ειδικών έναντι τωναντιγόνων του όγκου CD8+ Τ λεμφοκυττάρων σχετίζεται με καλύτερη πρόγνωση, ενώ η παρουσία CD8+ T λεμφοκυττάρων με χαρακτηριστικά προγονικών κυττάρων σχετίζεται με χειρότερη πρόγνωση. Στο μικροπεριβάλλον των ΧΚΚ, η παρουσία ειδικών έναντι των αντιγόνων του όγκου CD8+ Τ-λεμφοκύτταρων σχετίζεται με καλύτερη πρόγνωση, υποδηλώνοντας τον κρίσιμο αντινεοπλασματικό τους ρόλο στο μικροπεριβάλλον των ΧΚΚ. Aντίθετα, αυξημένα επίπεδα CD8+ΤΟΧ+ Τ-λεμφοκυττάρων στο κέντρο του όγκου συνδέονται με κακή πρόγνωση, συμβάλλοντας στην ανοσιακή διαφυγή του όγκου. Η λεπτομερής χαρτογράφηφη του ανοσιακού μικροπεριβάλλοντος των ΗΚΚ και ΧΚΚ προσφέρει σημαντικές πληροφορίες θέτοντας τη βάση για αποτελεσματικές ανοσοθεραπευτικές προσεγγίσεις.