Η επίδραση της νοερής εξάσκησης στην κινητική, γνωσιακή και συναισθηματική κατάσταση σε γηριατρικό πληθυσμό με αρχόμενη άνοια

Abstract

Introduction: Dementia has characteriscs such as a decrease of cognitive function and diminished functional status. When the person mentally executes motor acts without any overt body movement is called mental imagery (MI) technique. The purpose of the study was to assess the effects of MI on the quality of life, motor, cognitive and emotional status of elderly wiith early stage of dementia. Methods: This RCT consisted of 160 older persons with dementia from Day Care Center Alzheimer Athens Association. Three groups partecipated in the study (a) MI and exercise group (intervention group), (b) only exercise group (1st control group) and (c) neither MI nor exercise group (2nd control group). The sample received 24 sessions which lasted 45 minutes each, twice a week for 12 weeks. Exercises from Otago Exercise Program were selected. Three assessments were performed: (a) 1week prior to the program, (b) one and a half months and (c) after the program. The intervention group performed a 30-minute MI with exercise program content after the end of every physiotherapy exercise session. Berg Balance Scale (BBS), Multidirectional Reach Test (Reach in Four Directions Test), Five Times Sit-to-Stand Test (FTSST), Timed Up and Go test (TUG), Functional Gait Assessment (FGA), Walking While Talking Test (WWITT), Short-Form of Geriatric Depression Scale (SF-GDS), Short Anxiety Screening Test (SAST) and the Euro-Qol 5-Dimensions 5-Level of severity scale (Euro-Qol 5D-5L scale) were used to investigate balance, functional status, cognitive status, emotional status and quality of life. Results: All the participants (43 men, 117 women, MMSE M=23.20, SD=0.15) had higher education (n=77) and had loss of memory as the 1st symptom (n= 117). The participants were randomly divided into the intervention (n=55), the 1st control (n=52) and the 2nd control group (n=53). One-way ANOVA showed the homogeneity of groups at the beginning of the intervention program. Kolmogorov-Smirnov tests determined the non-parametric data for some variables and inverse transformation were performed. In the intention to treat analysis (18 participants were dropped out), the 3x3 repeated measures ANOVA indicated statistical significant results between the 3 groups on (a) the TUG (F=3,06, df (2), p=0.04), (b) the FTSST (F=3.00, df (2), p=0.05), (c) the Multiforward direction test (F=4.14 df (2), p<0.02), the lateral right and the lateral left direction tests (F=3,90, df (2), p=0.02 and F=7.87, df (2), p=0.00) respectively (d) the FGA (F=4.35, df (2), p=0.01). Friedman test showed significant statistical significant results between the 3 groups on (a) BBT (X2=7.62, df=2, p=0.22), (b) quality of life total (X2=11.87, df=2, p=0.00) and the measurement day (X2 = 25,59, df = 2, p = 0,00), (c) Depression (X2=6.54, df=2, p=0.38), (d) Anxiety (X2=39.90 df=2, p=0.00), (e) WWITTnumber mistakes (X2=14.94, df=2, p=0.00) and time WWITT (X2 = 13,35 df = 2, p = 0,01). Medium values of the effect size of partial η2 coefficient for F-tests were found. Post-hoc comparisons using Bonferroni test and Wilcoxon test showed that the mean scores for the intervention group and the 1st control was significantly better from the 2rd control group in many dependent variables. Conclusion: Balance, functional and emotional status, cognitive ability and quality of life of older adults with early stage of dementia were affected positively by MI’s execution. Examining the processes of MI in dementia may help physiotherapists to integrate this technique into the rehabilitation program, contributing more to subjects’ mobility and cognitive status.

Εισαγωγή: Η άνοια περιλαμβάνει την απώλεια των γνωσιακών ικανοτήτων και βλάπτει τη λειτουργική κατάσταση στην καθημερινή ζωή. Στην τεχνική της νοερής εξάσκησης (ΝΕ), οι κινητικές πράξεις επαναλαμβάνονται νοητικά χωρίς καμία εμφανή κίνηση του σώματος. Σκοπός της μελέτης ήταν η εξέταση της επίδρασης της ΝΕ στην ποιότητα ζωής, την κινητική, τη γνωσιακή και τη συναισθηματική κατάσταση των ατόμων της τρίτης ηλικίας με πρώιμο στάδιο άνοιας. Μέθοδος: Η παρούσα τυχαιοποιημένη ελεγχομένη μελέτη αποτελούνταν από 160 συμμετέχοντες/ούσες. Το δείγμα προερχόταν από το Κέντρο Ημέρας της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών, το οποίο τυχαιοποιήθηκε σε: (α) ομάδα ΝΕ και άσκησης (ομάδα παρέμβασης), (β) ομάδα μόνο άσκησης (1η ομάδα ελέγχου) και (γ) ούτε ΝΕ ούτε άσκηση (2η ομάδα ελέγχου). Οι συμμετέχοντες/ουσες έλαβαν 24 συνεδρίες φυσικοθεραπείας, διάρκειας 45 λεπτών η καθεμία, δύο φορές την εβδομάδα για 12 εβδομάδες. Οι ασκήσεις επιλέχθηκαν από το πρόγραμμα άσκησης Otago. Πραγματοποιήθηκαν τρεις αξιολογήσεις: (α) μια εβδομάδα πριν από το πρόγραμμα, (β) 6 εβδομάδες από την έναρξη του προγράμματος και (γ) στις 12 εβδομάδες. Η ομάδα παρέμβασης πραγματοποίησε ένα 30λεπτο ΝΕ με περιεχόμενο το προγραμμα άσκησης μετά το τέλος κάθε συνεδρίας. Οι δοκιμασίες (α) Multidirectional Reach Test (Reach in Four Directions Test), (β) Δοκιμασία 5 times Sit to Stand (FTSST), (γ) Δοκιμασία Timed Up and Go (TUG), (δ) Αξιολόγηση λειτουργικής βάδισης (FGA), (ε) Δοκιμασία Walking While Talking Test (WWITT), (στ) Κλίμακα Ισορροπίας (Berg Balance Scale) (ζ) Κλίμακα Γηριατρικής Κατάθλιψης-Σύντομη Μορφή (SF-GDS), (η) Κλίμακα Άγχους (Short Anxiety Screening Test, SAST) και (θ) Επισκόπηση Υγείας (Euro-Qol 5D-5L) χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση της ισορροπίας, της λειτουργικής κατάστασης, της γνωστικής κατάστασης, της συναισθηματικής κατάστασης και της ποιότητας ζωής. Αποτελέσματα: 160 συμμετέχοντες (43 άνδρες, 117 γυναίκες, MMSE M=23,20, SD=0,15) είχαν τριτοβάθμια εκπαίδευση (n=77) με απώλεια μνήμης ως 1ο σύμπτωμα (n= 117). Οι συμμετέχοντες/ουσες χωρίστηκαν τυχαία στην παρέμβαση (n=55), την 1η ομάδα ελέγχου (n=52) και τη 2η ομάδα ελέγχου (n=53). Η one way ANOVA έδειξε την ομοιογένεια των ομάδων στην αρχή του προγράμματος παρέμβασης. Ο έλεγχος Shapiro Wilk προσδιόρισε τα μη παραμετρικά δεδομένα για ορισμένες μεταβλητές και πραγματοποιήθηκε αντίστροφος μετασχηματισμός. Στην ανάλυση πρόθεσης θεραπείας (18 συμμετέχοντες αποσύρθηκαν), οι επαναλαμβανόμενες μετρήσεις ANOVA 3x3 έδειξαν στατιστικώς σημαντικά αποτελέσματα μεταξύ των 3 ομάδων (α) στη TUG (F=3,06, df (2), p=0,04), (β) στο FTSST (F=3,00, df (2), p=4fd p<0,02), η δοκιμασία πλευρικής δεξιάς και πλευρικής αριστερής κατεύθυνσης (F=3,90, df (2), p=0,02 και F=7,87, df (2), p=0,00) αντίστοιχα (δ) στη FGA (F=4,35, df (2), p=0,01). Η δοκιμασία Friedman έδειξε στατιστικώς σημαντικά αποτελέσματα μεταξύ των 3 ομάδων σε (α) BBT (X2=7,62, df=2, p=0,22), (β) ποιότητα ζωής συνολο (X2=11,87, df=2, p=0,00) και ημέρα μέτρησης (X2 = 25,59, df = 2, p = 0,00), (γ) κατάθλιψη (X2=6,54, df=3, df=2), (δ) άγχος (X2=39.90 df=2, p=0.00), (ε) αριθμός λαθών WWITT (X2=14,94, df=2, p=0,00) και χρόνος WWITT (X2 = 13,35 df = 2, p = 0,01). Βρέθηκαν μέσες τιμές στο effect size των partial η2 coefficient στα F-tests. Οι post hoc συγκρίσεις χρησιμοποιώντας τον έλεγχο Bonferroni και Wilcoxon έδειξαν ότι οι μέσες βαθμολογίες για την ομάδα παρέμβασης και την 1η ομαδα ελεγχου ήταν σημαντικά καλύτερες από τη 2η ομάδα ελέγχου σε πολλές εξαρτημένες μεταβλητές. Συμπεράσματα: Η μελέτη έδειξε θετική επίδραση της ΝΕ στην ισορροπία, τη λειτουργική και συναισθηματική κατάσταση, τη γνωσιακή ικανότητα και την ποιότητα ζωής των ατόμων τρίτης ηλικίας με πρώιμο στάδιο άνοιας. Η εφαρμογή των διαδικασιών της ΝΕ στην αρχόμενη άνοια μπορούν να βοηθήσουν τους φυσικοθεραπευτές στην αποκατάσταση των ατόμων τρίτης ηλικίας με αρχόμενη άνοια, συμβάλλοντας περισσότερο στην κινητικότητα και τη γνωσιαική κατάσταση των συμμετεχόντων.