Tourism competitiveness and economic growth in the EU and Greece

Abstract

Tourism is a fundamental pillar of economic growth, employment, and cultural exchange, making destination competitiveness a crucial subject of study. This dissertation examines tourism competitiveness through a combination of theoretical insights, empirical research, and practical applications, aiming to provide a structured understanding of the factors influencing a destination's ability to attract visitors and sustain long-term economic benefits. The thesis begins by establishing the foundational concepts of tourism competitiveness and defining the key research questions and methodologies used. It then presents an extensive literature review, synthesizing existing theoretical models, empirical findings, and gaps in the field. Moving forward, the research explores conceptual models and determinants of competitiveness, analyzing their applicability across various tourism destinations and their limitations. Building on this foundation, the thesis provides a detailed analysis of tourism sizes and their formation, examining their impact on economic development and proposing future research directions. A key focus is placed on regional tourism competitiveness, introducing relevant measurement indexes and assessing tourism performance across different regions, including challenges faced by developing countries. Finally, the dissertation offers an in-depth case study on Greece, a country with a high economic dependency on tourism. This chapter synthesizes insights from previous sections to develop actionable strategies and policy recommendations for enhancing Greece’s sustainable tourism competitiveness in an increasingly dynamic global market. By systematically bridging theoretical frameworks with empirical data and policy analysis, this study contributes to both academic literature and real-world decision-making. The findings provide valuable insights for policymakers, tourism stakeholders, and researchers, offering guidance on how to develop effective tourism strategies that enhance competitiveness, drive economic growth, and ensure long-term sustainability.

Ο τουρισμός αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα της οικονομικής ανάπτυξης, της απασχόλησης και της πολιτιστικής ανταλλαγής, καθιστώντας την ανταγωνιστικότητα των τουριστικών προορισμών ένα κρίσιμο αντικείμενο μελέτης. Η παρούσα διατριβή εξετάζει την ανταγωνιστικότητα στον τουρισμό μέσα από τον συνδυασμό θεωρητικών προσεγγίσεων, εμπειρικής έρευνας και πρακτικών εφαρμογών, με στόχο την παροχή μιας δομημένης κατανόησης των παραγόντων που επηρεάζουν την ικανότητα ενός προορισμού να προσελκύει επισκέπτες και να διατηρεί μακροπρόθεσμα οικονομικά οφέλη. Η διατριβή ξεκινά με την παρουσίαση των βασικών εννοιών της ανταγωνιστικότητας στον τουρισμό, καθώς και τον καθορισμό των βασικών ερευνητικών ερωτημάτων και μεθοδολογιών που χρησιμοποιούνται. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται μια εκτενής επισκόπηση της βιβλιογραφίας, η οποία συνθέτει τα υπάρχοντα θεωρητικά μοντέλα, τα εμπειρικά ευρήματα και τα ερευνητικά κενά στον τομέα. Στο επόμενο κεφάλαιο, η έρευνα εξετάζει εννοιολογικά μοντέλα και καθοριστικούς παράγοντες της ανταγωνιστικότητας, αναλύοντας την εφαρμογή τους σε διάφορους τουριστικούς προορισμούς και τους περιορισμούς τους. Στη συνέχεια, η διατριβή παρέχει μια λεπτομερή ανάλυση των μεγεθών του τουρισμού και της διαμόρφωσής τους, εξετάζοντας τον αντίκτυπό τους στην οικονομική ανάπτυξη και προτείνοντας κατευθύνσεις για μελλοντική έρευνα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην περιφερειακή ανταγωνιστικότητα του τουρισμού, μέσω της παρουσίασης σχετικών δεικτών μέτρησης και της αξιολόγησης της τουριστικής απόδοσης σε διάφορες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι αναπτυσσόμενες χώρες. Τέλος, η διατριβή παρουσιάζει μια εις βάθος μελέτη περίπτωσης για την Ελλάδα, μια χώρα με υψηλή οικονομική εξάρτηση από τον τουρισμό. Μέσα από τη σύνθεση των ευρημάτων των προηγούμενων ενοτήτων, διαμορφώνονται προτάσεις πολιτικής και εφαρμόσιμες στρατηγικές για τη βελτίωση της βιώσιμης τουριστικής ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας. Με τη γεφύρωση των θεωρητικών πλαισίων με εμπειρικά δεδομένα και ανάλυση πολιτικών, ημελέτη αυτή συμβάλλει στη βιβλιογραφία και στη λήψη αποφάσεων στον πραγματικό κόσμο.Τα ευρήματα παρέχουν πολύτιμες γνώσεις σε υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, φορείς του τουριστικού κλάδου και ερευνητές, προσφέροντας καθοδήγηση για την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών τουρισμού που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα, προωθούντην οικονομική ανάπτυξη και διασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα.