Δαπάνες δημόσιας διοίκησης, επενδύσεις και οικονομική ανάπτυξη: η περίπτωση της Ελλάδας (1960-2014): θεωρητική και εμπειρική ανάλυση

Abstract

This PhD dissertation explores the relationship between the relative importance of public spending and the relative importance of public consumption with economic and approximate political variables, using annual data of the Greek economy for the period 1960 - 2014 (time series), in the light of the Public Choice Theory. The purpose is to check their long-lasting relationship using developed neoclassical models enriched with variables that are internationally introduced by the Theory of Public Choice to investigate: the Median Voter's Hypothesis, the role of bureaucracy and electoral cycles in the expansion of the size of the state.The OLS and Engle & Granger cointegration technique were used to estimate the models (long and short-term relationship of the variables).The results of the empirical analysis confirm the Median Voter's Hypothesis and the effects of the bureaucratic mechanism itself on the relative size of the public sector, while the strong influence of the electoral cycles was also confirmed.Moreover, the dissertation explores the developmental impact of public consumption and social transfers on the growth rate of the Greek economy, ascertaining their positive effects on an state-owned economy. However, the multipliers of the two sizes capturing the external effects of these costs on the non-governmental sector of the economy as well as on the investment activity of the state also show negative effects.Both the theoretical and the descriptive and empirical analysis of the evolution of public spending for more than half a century, demonstrate the pathogenesis of a strong political and economic relationship and the building of a massive state in a consumer society, factors that contributed significantly to the cumulative weakness of the country to cope with the pressures of the global financial crisis of 2007 that evolved into a debt crisis for Greece, conveying the private economy.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή ερευνά τη σχέση μεταξύ της σχετικής σημασίας των δημοσίων δαπανών και της σχετικής σημασίας της δημόσιας κατανάλωσης με οικονομικές και προσεγγιστικές πολιτικές μεταβλητές, χρησιμοποιώντας ετήσια στοιχεία της ελληνικής οικονομίας για την περίοδο 1960 – 2014 (χρονολογικές σειρές), υπό το πρίσμα της Θεωρίας της Δημόσιας Επιλογής. Σκοπός είναι να ελέγξει τη μακροχρόνια σχέση τους χρησιμοποιώντας ανεπτυγμένα νεοκλασσικά υποδείγματα εμπλουτισμένα με μεταβλητές που εισάγονται διεθνώς από τη Θεωρία της Δημόσιας Επιλογής για την διερεύνηση: της Υπόθεσης του Μεσαίου Ψηφοφόρου, του ρόλου της γραφειοκρατίας και των εκλογικών κύκλων στη διόγκωση του μεγέθους του κράτους.Για την εκτίμηση των υποδειγμάτων (μακροχρόνια και βραχυχρόνια σχέση των μεταβλητών) χρησιμοποιήθηκε η Μέθοδος Ελαχίστων Τετραγώνων (OLS) και η τεχνική συνολοκλήρωσης των Engle & Granger.Τα αποτελέσματα της εμπειρικής ανάλυσης επιβεβαιώνουν την Υπόθεση του Μεσαίου Ψηφοφόρου και των επιδράσεων του ίδιου του γραφειοκρατικού μηχανισμού στο σχετικό μέγεθος του δημοσίου τομέα ενώ επιβεβαιώθηκε και η ισχυρή επίδραση των εκλογικών κύκλων.Επιπλέον η διατριβή ερευνά την αναπτυξιακή επίδραση των δαπανών δημόσιας κατανάλωσης και κοινωνικών μεταβιβάσεων στο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, διαπιστώνοντας τις θετικές επιδράσεις τους σε μία καθόλα κρατικοδίαιτη οικονομία. Ωστόσο οι πολλαπλασιαστές των δύο μεγεθών που συλλαμβάνουν τις εξωτερικές επιδράσεις των δαπανών αυτών στον μη κρατικό τομέα της οικονομίας αλλά και στην επενδυτική δραστηριότητα του κράτους, καταδεικνύουν και αρνητικές επιδράσεις.Τόσο η θεωρητική όσο και η περιγραφική και εμπειρική ανάλυση της εξέλιξης των δημοσίων δαπανών για περισσότερο από μισό αιώνα, καταδεικνύει την παθογένεια της ισχυρής σχέσης πολιτικής και οικονομίας και την οικοδόμηση ενός ογκώδους κράτους σε μία καταναλωτική κοινωνία, παράγοντες που συνετέλεσαν σημαντικά στη σωρευτική αδυναμία της χώρας να αντεπεξέλθει στις πιέσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2007 που εξελίχθηκε σε κρίση χρέους για την Ελλάδα συμπαρασύροντας και την ιδιωτική οικονομία.