Ανάπτυξη γνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων έγκλειστων ενηλίκων σε συστήματα ειδικών εναλλακτικών μορφών εκπαίδευσης

Abstract

The right to education is fundamental and must be given to all without restriction. In an increasingly digitalising society, there is a growing awareness that prisoners cannot be excluded from society, especially when digitally inequality and barriers to access and use of information can be bridged through technology. The ever-increasing needs for new forms of education highlight distance education in prison schools as a key pillar of the new learning process, as new technologies can provide an interactive and dynamic environment that contributes to the active participation of learners and enhances their social presence. For security reasons, the formal form of e-learning is not used in correctional facilities. Blended learning based on the combination of face-to-face and distance learning is a good option in the isolation of prisons and responds to the demand for new solutions in the field of educational activities, as it combines elements that complement and interpenetrate each other. The aim of this research is to use alternative forms of education for vulnerable groups of incarcerated adults as a basis for the development of social, cognitive and digital skills that will facilitate their social integration. Thematic analysis was used in the data collection method as the approach is qualitative. Understanding the limitations and difficulties of action research, triangulation was chosen. Semi-structured interview was chosen as the data collection tool because it offers flexibility in the research process. The semi-structured individual and group interviews of the thirty-six (36) participants of incarcerated adult trainees at the 2nd Second Chance Prison School of Larissa, were kept in the form of notes and simultaneously informing the participants about the evolutionary process. The investigation of the educational profile and the educational needs of the prisoners was an important motivation for the implementation of activities with new teaching manuals in the context of face-to-face and distance learning, taking into account their educational needs and the development of skills in systems beyond formal learning. Using principles of adult education and distance learning, teaching interventions were carried out aiming at linguistic communication and comprehension of Greek through the application of alternative teaching methods. The mixed hybrid learning model was followed which is based on four axes, in particular the learning conditions, the learning process, the learning outcomes and the creation of multimodal educational material. Through this research it was observed that the blended learning of incarcerated adults can meet the educational needs from their own perspective to provide a basis for creating appropriate and effective educational programs by creating educational materials in print and digital format. This material is 'hosted' in an educational application that is flexible and highly user-friendly and easy to use without the exclusive use of the internet. According to the results of the participants, a common focus was found in the necessary use of the Greek language both in oral and written language and even at a communication level. The necessity of having more teaching time and equipment with tools during the educational process was highlighted. The importance of supplementary distance education was also shown, as time and difficult conditions do not allow for study in the cell, but only during the hours of attendance at school. It is also evident that personalised teaching and addressing their needs is what many learners are looking for, claiming communication with the instructor and their needs linked to individual empowerment including cognitive, social and digital skills. Training in prisons as a way of reintegration of offenders is an essential means of changing behavioural patterns and knowledge and developing - improving skills while aiming at their smooth professional integration.

Το δικαίωμα στην εκπαίδευση είναι θεμελιώδες και οφείλει να δίνεται σε όλους χωρίς περιορισμούς. Σε μια συνεχώς ψηφιοποιούμενη κοινωνία γίνεται όλο και περισσότερο συνειδητό, ότι οι κρατούμενοι δεν μπορούν να αποκλείονται από την κοινωνία, ειδικά όταν με ψηφιακό τρόπο η ανισότητα και οι φραγμοί στην πρόσβαση και τη χρήση των πληροφοριών μπορεί να γεφυρωθεί μέσω της τεχνολογίας. Οι διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες για νέες μορφές εκπαίδευσης, αναδεικνύουν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση στο χώρο των σχολείων της φυλακής ως ένα βασικό πυλώνα της νέας μαθησιακής διαδικασίας, καθώς οι νέες τεχνολογίες μπορούν να παρέχουν ένα αλληλεπιδραστικό και δυναμικό περιβάλλον που συμβάλει στην ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευομένων και στην ενίσχυση της κοινωνικής παρουσίας τους. Για λόγους ασφαλείας, η τυπική μορφή της ηλεκτρονικής μάθησης δεν χρησιμοποιείται στις σωφρονιστικές μονάδες. Η μικτή μάθηση που βασίζεται στο συνδυασμό της διά ζώσης και της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης είναι μια καλή επιλογή στις συνθήκες απομόνωσης των φυλακών και έρχεται ως απάντηση στη ζήτηση για νέες λύσεις στον τομέα των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, καθώς συνδυάζει στοιχεία που αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλοδιαπερνώνται. Ο σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών εκπαίδευσης σε ευάλωτες ομάδες έγκλειστων ενηλίκων ως βάση για την ανάπτυξη κοινωνικών, γνωστικών και ψηφιακών δεξιοτήτων, που θα διευκολύνει την κοινωνική ένταξή τους. Κατά τη μέθοδο συλλογής δεδομένων έγινε χρήση της θεματικής ανάλυσης καθώς η προσέγγιση είναι ποιοτική. Κατανοώντας τους περιορισμούς και τις δυσκολίες της έρευνας δράσης επιλέχθηκε η εφαρμογή της τριγωνοποίησης. Ως εργαλείο συλλογής δεδομένων ορίστηκε η ημιδομημένη συνέντευξη, διότι προσφέρει ευελιξία στην ερευνητική διαδικασία. Οι ημιδομημένες συνεντεύξεις ατομικές και ομαδικές των τριάντα έξι (36) συμμετεχόντων έγκλειστων ενηλίκων εκπαιδευόμενων στο 2ο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Φυλακών Λάρισας, κρατήθηκαν με τη μορφή σημειώσεων και την ταυτόχρονη ενημέρωση των συμμετεχόντων για την εξελικτική πορεία της διαδικασίας. Η διερεύνηση του εκπαιδευτικού προφίλ και των εκπαιδευτικών αναγκών των εγκλείστων αποτέλεσε σημαντικό κίνητρο για την εφαρμογή δραστηριοτήτων με νέα διδακτικά εγχειρίδια στο πλαίσιο της δια ζώσης αλλά και της εξ αποστάσεως διδασκαλίας, λαμβάνοντας υπόψη τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες αλλά και την ανάπτυξη δεξιοτήτων σε συστήματα πέραν της τυπικής μάθησης. Χρησιμοποιώντας αρχές τις εκπαίδευσης ενηλίκων και της εξ αποστάσεως πραγματοποιήθηκαν διδακτικές παρεμβάσεις στοχεύοντας στη γλωσσική επικοινωνία και κατανόηση της ελληνικής με την εφαρμογή εναλλακτικών μεθόδων εκπαίδευσης. Ακολουθήθηκε το μοντέλο μικτής υβριδικής μάθησης το οποίο βασίζεται σε τέσσερις άξονες και ειδικότερα τις μαθησιακές συνθήκες, τη μαθησιακή διαδικασία, τα μαθησιακά αποτελέσματα και τη δημιουργία πολυμορφικού εκπαιδευτικού υλικού. Μέσα από την παρούσα έρευνα παρατηρήθηκε ότι η μικτή μάθηση των έγκλειστων ενηλίκων μπορεί να ανταποκριθεί στις εκπαιδευτικές ανάγκες από τη δική τους οπτική για να τεθεί βάση δημιουργίας κατάλληλων και αποτελεσματικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων με τη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού σε έντυπη και ψηφιακή μορφή. Το υλικό αυτό «φιλοξενείται» σε εκπαιδευτική εφαρμογή ευέλικτη και ιδιαίτερα εύχρηστη και φιλική προς το χρήστη χωρίς την αποκλειστική χρήση του διαδικτύου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των συμμετεχόντων έγκλειστων ενηλίκων κοινή εστίαση εντοπίστηκε στην απαραίτητη χρήση της ελληνικής γλώσσας τόσο στο προφορικό όσο και στο γραπτό λόγο και μάλιστα σε επίπεδο επικοινωνίας. Επισημαίνεται η αναγκαιότητα ύπαρξης περισσότερου χρόνου διδασκαλίας αλλά και εξοπλισμού με εργαλεία κατά την εκπαιδευτική διαδικασία. Επίσης φάνηκε η σπουδαιότητα της συμπληρωματικής εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, καθώς ο χρόνος και οι δύσκολες συνθήκες δεν επιτρέπουν τη μελέτη στο κελί παρά μόνο τις ώρες παρουσίας στο σχολείο. Ακόμη διαφαίνεται ότι η εξατομικευμένη διδασκαλία και η αντιμετώπιση των αναγκών τους είναι το ζητούμενο σε αρκετούς εκπαιδευόμενους, διεκδικώντας την επικοινωνία με τον εκπαιδευτή και τις ανάγκες τους που συνδέονται με την ατομική ενδυνάμωση περιλαμβάνοντας δεξιότητες γνωστικές, κοινωνικές και ψηφιακές. Η εκπαίδευση στις φυλακές ως τρόπος επανένταξης των παραβατών αποτελεί ουσιαστικό μέσο για την αλλαγή συμπεριφοράς των προτύπων και των γνώσεων και της ανάπτυξης – βελτίωσης δεξιοτήτων στοχεύοντας παράλληλα και στην ομαλή επαγγελματική τους ενσωμάτωση.