Η ιδέα της ευθανασίας στην σύγχρονη βιοηθική

Abstract

The rapid development of medical science over recent decades has solved many longstanding problems and significantly improved human life's quality – and extended expectancy. However, these revolutionary new possibilities have also created numerous ethical complexities. Science possesses powerful and remarkable tools to combat pain and disease, but it lacks answers to the fundamental questions: whether and how to use them. These two questions arise most intensely when decisions about the end of life must be made. Today, human life can be prolonged far beyond what was once considered its natural limits, with a range of extraordinary technological achievements supporting the lives of patients who, without them, would have long passed away. The issue of euthanasia, central to discussions in bioethics, is primarily ethical in nature, as it revolves around three key moral questions: 1. If, and to what extent, are we justified in extending a patient's life? 2. If, and under what conditions, are we morally justified—or obligated—to end the life of a suffering individual at their own request? 3. When such ethical justification can be satisfactorily established, what are the most appropriate means to act upon it? This doctoral dissertation seeks to provide some – though not all, and in no case definitive – answers to these questions.

Η αλματώδης ανάπτυξη της ιατρικής επιστήμης κατά τις τελευταίες δεκαετίες έλυσε πολλά χρονίζοντα προβλήματα και βελτίωσε σημαντικά την ποιότητα – αλλά και αύξησε το προσδόκιμο – της ζωής του ανθρώπου. Οι νέες, όμως, επαναστατικές δυνατότητες δημιούργησαν και πολλές περιπλοκές ηθικού χαρακτήρα. Η επιστήμη διαθέτει πολλά και υπέροχα όπλα ενάντια στον πόνο και την ασθένεια, αλλά δεν διαθέτει την απάντηση στα σημαντικότερα ερωτήματα: αν πρέπει να τα χρησιμοποιήσει, και πώς. Τα δυο αυτά ερωτήματα αναφύονται κατ’ εξοχήν όταν πρέπει να ληφθούν αποφάσεις περί του τέλους της ζωής. Σήμερα, η ζωή του ανθρώπου μπορεί πλέον να παρατείνεται πολύ πέραν των – άλλοτε θεωρούμενων ως – φυσικών της ορίων: πληθώρα θαυμαστών τεχνολογικών επιτευγμάτων υποστηρίζουν πλέον επί μακρόν την ζωή πασχόντων οι οποίοι, χωρίς αυτά, θα είχαν προ πολλού εκμετρήσει τον χρόνο τους. Το ζήτημα της ευθανασίας, κεντρικό στις συζητήσεις στον χώρο της βιοηθικής, είναι κατ’ εξοχήν ηθικής φύσεως, αφού στον πυρήνα του βρίσκονται τρία κεντρικά ηθικά ερωτήματα: 1. Εάν, και έως ποιου σημείου, νομιμοποιούμαστε να παρατείνουμε την ζωή του ασθενούς; 2. Εάν, και υπό ποιες προϋποθέσεις νομιμοποιούμαστε ηθικά – ή, υποχρεούμεθα – να τερματίζουμε την ζωή τους πάσχοντος κατά την οικεία αυτού επιθυμία; 3. Όταν αυτή η ηθική νομιμοποίηση μπορεί να τεκμηριωθεί κατά τρόπο ικανοποιητικό, ποια είναι τα πλέον ενδεδειγμένα μέσα ώστε να το πράξουμε; Σε αυτά τα ερωτήματα καλείται να παράσχει – ορισμένες, αλλά όχι όλες, και σε κάθε περίπτωση μη καταληκτικές – απαντήσεις η ανά χείρας Διδακτορική Διατριβή.