Πολιτική τέχνη στην ψηφιακή εποχή

Abstract

This thesis explores the ways in which art can emerge as a political art in our era of extreme digitality. The methodology applied has been practice-based research, where feedback leads to the continuation of artistic production. The embodied presence of the viewers was a prerequisite in the artistic production, while the concept of appropriation of images, objects and ideas for the needs of the works played a major role, as well as the choice of using low-cost materials rather than cutting-edge technology products ̶̶ a political choice. A decisive factor for the resulting artistic production was the pandemic of Covid-19 and the way it was managed through the transition to a universal digitality. The presentation begins with works that prepared this thesis such as Inappropriate Lesson ̶ an experiential action that attempted research in both formal and unorthodox ways ̶ and Short Memory ̶ a single essentially single installation composed of other smaller, interactive and non-interactive ones. Next, projects that took place during the first months of the pandemic are presented, such as Social.gr and One Year Life, which were the starting point for a series of projects. The installation Safer/Suffer, which emerged during the period of universal incarceration from January to April 2021, retains a central role. Other works include Fame Virus, which also comments on the pandemic; Safe Pace with clear allusions to the hypocrisy of national symbols that allude to national romance at a time when citizens are sick; Revolution, with clear allusions to concepts such as revolution, buying/trading around sex, physical and mental disability, objects of assisted movement in an immobilized society, Thinning the herd, ̶with theoretical references to the structures and function of disciplinary power, biopolitics and its transformation into psychopolitics; Loaded and Overloaded, commenting on overwork, over-information and the exploitation of Big Data; How far does your hand reach, which arose from the case of the so-called raisin crisis of the 19th century; Happiness Relay, a project carried out in collaboration with Angelos Floros on the concept of fictitious happiness; Reportage, which raises questions about the role of journalism and reporting, Clap me hard , which touches on the nationalist remnants of society, such as national celebrations and parades aimed at creating fanatical national consciousness ̶ and finally Iconstasis, which raises in thought analogies between digital technology and religion. The conclusions were based on data concerning the reception of the projects by the public and on the feedback provided by the public and the interaction with them during the presentation of the projects.

Η παρούσα διατριβή διερευνά τους τρόπους με τους οποίους η τέχνη μπορεί να αναδειχθεί σε πολιτική τέχνη στην εποχή μας που χαρακτηρίζεται από την άκρατη ψηφιακότητα. Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε υπήρξε η καλλιτεχνική παραγωγή ως έρευνα (Practice-based research), όπου η ανατροφοδότηση οδηγεί στη συνέχεια της καλλιτεχνικής παραγωγής. Προαπαιτούμενη στην καλλιτεχνική παραγωγή στάθηκε η ενσώματη παρουσία των θεατών, ενώ κύριο ρόλο διαδραμάτισαν η έννοια της οικειοποίησης εικόνων, αντικειμένων και ιδεών για τις ανάγκες των έργων, όπως και η επιλογή χρήσης υλικών χαμηλού κόστους και όχι προϊόντων της τεχνολογίας αιχμής ̶̶ επιλογή πολιτική. Καθοριστικός παράγοντας για την καλλιτεχνική παραγωγή που προέκυψε αποτέλεσε η πανδημία του Covid-19 και ο τρόπος διαχείρισής της μέσα από τη μετάβαση σε μια καθολική ψηφιακότητα. Η παρουσίαση των έργων ξεκινά με έργα που προετοίμασαν την παρούσα διατριβή όπως το Ακατάλληλο μάθημα ̶ μια βιωματική δράση που επιχείρησε έρευνα με τυπικούς αλλά και ανορθόδοξους τρόπους ̶ και τη Βραχεία Μνήμη ̶ μια ενιαία ουσιαστικά εγκατάσταση αποτελούνταν από άλλες μικρότερες, διαδραστικές και μη. Στη συνέχεια παρουσιάζονται έργα που πραγματοποιήθηκαν κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας όπως το Social.gr και το Ενός χρόνου ζωή, που αποτέλεσαν αφετηρία για μια σειρά από έργα. Κεντρικό ρόλο διατηρεί η εγκατάσταση Safer/Suffer, που προέκυψε την περίοδο του καθολικού εγκλεισμού από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2021. Άλλα έργα περιλαμβάνουν το Fame Virus, που σχολιάζει επίσης την πανδημία, το Safe Pace/Περπατώντας με ασφάλεια, με σαφείς υπαινιγμούς στην υποκρισία εθνικών συμβόλων που παραπέμπουν σε εθνική ρώμη την ώρα που οι πολίτες ασθενούν, το Επανάσταση, με σαφείς υποδηλώσεις σε έννοιες όπως επανάσταση, αγορά/εμπορία γύρω από το sex, σωματική και νοητική αναπηρία, αντικείμενα υποβοήθησης κίνησης σε μία ακινητοποιημένη κοινωνία, το Αραιώνοντας το κοπάδι, ̶ με θεωρητικές αναφορές στις δομές και στη λειτουργία της πειθαρχικής εξουσίας, της βιοπολιτικής αλλά και της μετεξέλιξης αυτής της σε ψυχοπολιτική ̶ , τα Loaded και Overloaded, που σχολιάζουν την υπερεργασία, την υπερπληροφόρηση και η εκμετάλλευση των Big Data, το Πόσο μακριά φτάνει το χέρι σου, που προέκυψε με αφορμή την υπόθεση της λεγόμενης σταφιδικής κρίσης του 19ου αιώνα, το Happiness Relay, πρότζεκτ που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Άγγελο Φλώρο για την έννοια της πλασματικής ευτυχίας, το Ρεπορτάζ, που θέτει ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο της δημοσιογραφίας και του ρεπορτάζ, το Clap me hard, όπου θίγονται τα εθνικιστικά κατάλοιπα της κοινωνίας, όπως οι εθνικές γιορτές και οι παρελάσεις που αποσκοπούν στην δημιουργία φανατικών εθνικών συνειδήσεων ̶ και τέλος το Iconστάσι ̶ που ανακινεί στη σκέψη αναλογίες ανάμεσα στην ψηφιακή τεχνολογία και τη θρησκεία. Τα συμπεράσματά βασίστηκαν σε στοιχεία που αφορούν την υποδοχή των έργων από το κοινό αλλά και στην ανατροφοδότηση που προσέδωσαν τόσο το ίδιο το κοινό όσο και η αλληλεπίδρασή με αυτό κατά τη διάρκεια της παρουσίασης των έργων.