Περίληψη
Η παρούσα διατριβή διερευνά έμφυλες αναπαραστάσεις Τεχνητής Νοημοσύνης στον κινηματογράφο, με έμφαση στην γυναίκα-μηχανή. Τέτοιου είδους αναπαραστάσεις έχουν υπάρξει αντικείμενο μελέτης της φεμινιστικής θεωρίας στον κινηματογράφο με σκοπό την αποδόμηση των δυαδικών σχέσεων γύρω από τη θηλυκότητα. Οι θεωρητικοί εξακολουθούν να διερευνούν το κατά πόσο τέτοιες απεικονίσεις αμφισβητούν το δυαδικό φύλο ή διαιωνίζουν τις υπάρχουσες στερεοτυπικές αναπαραστάσεις θηλυκότητας και αρρενωπότητας. Η διατριβή ανατρέχει στην φεμινιστική και queer θεωρία και προτείνει μια συνδυαστική μεθοδολογική προσέγγιση. Πρώτον, η ανάλυση των ταινιών επιστημονικής φαντασίας που πραγματεύονται έμφυλες μηχανές λαμβάνει υπόψη το έμφυλο χάσμα τόσο στην επιστήμη όσο και στην φαντασία. Με αυτό εννοείται αφενός ο αποκλεισμός των γυναικών από τα επιστημονικά και τεχνολογικά πεδία και αφετέρου το γεγονός ότι οι περισσότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας σκηνοθετούνται από άντρες. Η σύνδεση μεταξύ των δύο πυροδοτεί το ερε ...
Η παρούσα διατριβή διερευνά έμφυλες αναπαραστάσεις Τεχνητής Νοημοσύνης στον κινηματογράφο, με έμφαση στην γυναίκα-μηχανή. Τέτοιου είδους αναπαραστάσεις έχουν υπάρξει αντικείμενο μελέτης της φεμινιστικής θεωρίας στον κινηματογράφο με σκοπό την αποδόμηση των δυαδικών σχέσεων γύρω από τη θηλυκότητα. Οι θεωρητικοί εξακολουθούν να διερευνούν το κατά πόσο τέτοιες απεικονίσεις αμφισβητούν το δυαδικό φύλο ή διαιωνίζουν τις υπάρχουσες στερεοτυπικές αναπαραστάσεις θηλυκότητας και αρρενωπότητας. Η διατριβή ανατρέχει στην φεμινιστική και queer θεωρία και προτείνει μια συνδυαστική μεθοδολογική προσέγγιση. Πρώτον, η ανάλυση των ταινιών επιστημονικής φαντασίας που πραγματεύονται έμφυλες μηχανές λαμβάνει υπόψη το έμφυλο χάσμα τόσο στην επιστήμη όσο και στην φαντασία. Με αυτό εννοείται αφενός ο αποκλεισμός των γυναικών από τα επιστημονικά και τεχνολογικά πεδία και αφετέρου το γεγονός ότι οι περισσότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας σκηνοθετούνται από άντρες. Η σύνδεση μεταξύ των δύο πυροδοτεί το ερευνητικό ερώτημα για το πώς μπορεί η φεμινιστική θεωρία στον κινηματογράφο να οραματιστεί το μέλλον της επιστημονικής φαντασίας και την παρουσία των γυναικών σε αυτό. Μία δεύτερη πτυχή της ανάλυσης σχετίζεται με το κινηματογραφικό είδος και εστιάζει α) στην απεικόνιση θηλυκών μηχανών Τεχνητής Νοημοσύνης και β) στην ρομαντική αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων και μηχανών Τεχνητής Νοημοσύνης. Η διατριβή αυτή προτείνει την συνδυαστική ανάγνωση των αναπαραστάσεων θηλυκότητας και αρρενωπότητας σε δύο κινηματογραφικά είδη: των κινηματογράφο επιστημονικής φαντασίας και τον ρομαντικό κινηματογράφο. Βασικό επιχείρημα για αυτό αποτελεί το ότι η ρομαντική αλληλεπίδραση ανάμεσα σε άνθρωπο και μηχανή διευκολύνει την κατανόηση των σχέσεων εξουσίας μεταξύ των φύλων. Συνδέεται, επίσης, με την 2 σχέση ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το έργο και μπορεί να παραλληλιστεί με το πώς η επιστημονική φαντασία αντικειμενοποιεί τις γυναίκες. Τέτοιου είδους αντικειμενοποιήσεις μπορούν να ανατραπούν από μία φεμινιστική ανάγνωση που απορρίπτει τον τεχνολογικό ντετερμινισμό και εστιάζει σε μία ανθρωποκεντρική ερμηνεία των κινηματογραφικών αφηγήσεων. Συνδυάζοντας την κουήρ θεωρία, την θεωρία του μεταανθρώπου και τις φεμινιστικές προσεγγίσεις σχετικά με το πάθος και το κινηματογραφικό είδος, η μελέτη αυτή εξετάζει πώς τα κινηματογραφικά σάιμποργκ υπερβαίνουν τους ρόλους που τους έχουν ανατεθεί ως έμφυλοι άλλοι. Επιπλέον, η διατριβή επιχειρηματολογεί ως προς το ότι αυτά τα τέσσερα κινηματογραφικά και τηλεοπτικά παραδείγματα της δεκαετίας 2013 – 2022 παρουσιάζουν μία στροφή στα αφηγήματα Τεχνητής Νοημοσύνης με το μέλλον να συνδέεται λιγότερο με την ίδια την τεχνολογία και περισσότερο με την κοινωνική αλλαγή και τα αναδυόμενα υποκείμενα. Τέλος, η διατριβή συνθέτει μία καινοτόμα προσέγγιση εισάγοντας τους όρους «αποτυχημένη αρρενωπότητα» και «σάιμποργκ θηλυκότητα» ως δύο σωματικές εκφάνσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως όπλα κατά της διχοτόμησης αρσενικού και θηλυκού. Συνδυάζοντας τις προβληματικές πάνω στην Τεχνητή Νοημοσύνη, τον μεταάνθρωπο και το σάιμποργκ και εφαρμόζοντας τις επιστημονικές συνεισφορές των θεωρητικών του κυβερνοφεμινισμού, η διατριβή παρουσιάζει το υποκείμενο Τεχνητής Νοημοσύνης και συμβάλλει στον οραματισμό του μη δυαδικού φύλου στους κόσμους της επιστημονικής φαντασίας και στην φεμινιστική θεωρία στον κινηματογράφο.
περισσότερα
Περίληψη σε άλλη γλώσσα
Depictions of sentient machines in science fiction have proliferated in the 21st century, with a new kind of cyborg subjectivity emerging. With recent developments in Artificial Intelligence (AI) technologies, the continuously growing human-technology interplay, and the evolving cyberspace relationships in recent years, the exploration of such subjectivities becomes more urgent than before. This thesis examines cyborg subjectivities and their representations in film and visual culture, focusing primarily on the films Her (Jonze 2013) and Ex Machina (Garland 2014) and secondarily on Lisa Joy and Jonathan Nolan’s television series Westworld (2016-2022) and Maria Schrader’s film I’m Your Man (2021). These case studies were selected based on their representations of post-femininities and post-masculinities through a focus on romantic interactions between humans and machines. Released in the first half of the 2010s, Her and Ex Machina present a paradigm shift that becomes more evident in We ...
Depictions of sentient machines in science fiction have proliferated in the 21st century, with a new kind of cyborg subjectivity emerging. With recent developments in Artificial Intelligence (AI) technologies, the continuously growing human-technology interplay, and the evolving cyberspace relationships in recent years, the exploration of such subjectivities becomes more urgent than before. This thesis examines cyborg subjectivities and their representations in film and visual culture, focusing primarily on the films Her (Jonze 2013) and Ex Machina (Garland 2014) and secondarily on Lisa Joy and Jonathan Nolan’s television series Westworld (2016-2022) and Maria Schrader’s film I’m Your Man (2021). These case studies were selected based on their representations of post-femininities and post-masculinities through a focus on romantic interactions between humans and machines. Released in the first half of the 2010s, Her and Ex Machina present a paradigm shift that becomes more evident in Westworld and I’m Your Man; therefore, the thesis also follows a chronological order to demonstrate this shift and explores the key thematics between the case studies. In Her, a divorced young man named Theodore Twombly (Joaquin Phoenix) develops an unusual romantic relationship with Samantha, a disembodied AI operating system (voiced by Scarlett Johansson). In Ex Machina, programmer Caleb (Domhnall Gleeson) becomes infatuated by Ava (Alicia Vikander), an AI female robot he is hired to evaluate. In Westworld, a television adaptation of Michael Crichton’s 1973 film of the same title, humans visit theme parks inhabited by human-looking robots. Their interactions are mostly violent, with male humans raping female robots, while a central narrative focuses on a man’s love for a female robot turning into lust. I’m Your Man follows Alma Felser (Maren Eggert), an archaeologist assigned with the task of evaluating the intelligence a male humanoid robot named Tom (Dan Stevens); the evaluation involves a three-week assessment of Alma and Tom pretending to be cohabiting partners. The focus on these romantic interplays is explained by two methodological axes. Firstly, the thesis proposes a combined methodological framework studying Isaac Asimov’s categorisation of robots as pathos (based on their suffering) or menaces (Asimov 1982) in comparison with Mary Ann Doane’s association of the Greek term pathos with feminine film genres (Doane 2004), and Sara Ahmed’s association of passion and its Latin root passio with passivity and femininity (Ahmed 2004). This framework focuses on gender and genre, arguing that the overlapping of science fiction with what Doane describes as ‘softer’ film genres is closely linked to the merging and eventual elimination of masculinity and femininity in representations of AI. The different but corresponding interpretations of pathos and passion come into play in all the examined narratives: in Her, Theodore exhibits stereotypically feminine character traits, as a soft, sensitive, and rather passive man, while the narrative is led by his romance with Samantha, an otherworldly creature with a passion for freedom and transcendence; in Ex Machina, the female robots Ava and Kyoko (Sonoya Mizuno) both suffer the violence of their creator and captor, Nathan (Oscar Isaac), while Ava uses her femininity as a weapon to attract Caleb’s romantic passion; Westworld presents robots as victims of human violence, while also alluding to a second meaning of pathos as the opposite of logic, linking it to masculine violence; finally, I’m Your Man explores the romance between Alma and Tom, while demonstrating the latter’s struggle to fit into the human world. The second axis examines the filmic cyborg as a post-gender figure and explores how the heterosexual romances between cis heterosexual humans and gendered robots can yet prepare the ground for envisioning cyborgs as potentially queer subjects. This methodological framework considers Ahmed (2006) and Jack Halberstam’s (2005) accounts on queer spaces, which, in this work, are associated with cyborg spaces. In all case studies, the robots’ struggle to fit into humanity by passing not only as humans, but also as heterosexual females or males, resonates with Halberstam’s argument that science fiction films expose “the body in transition” as a “powerful fantasy in transmodern cinema” (Halberstam 2005, 76). By drawing on queer theory and considering the overlapping of pathos with science fiction, this work argues that the portrayal of the posthuman in recent filmography not only disrupts the masculine-feminine binary, but also constitutes a fluid subject that transcends heteronormativity. In this context, the thesis considers the affinities among cyborgs, posthumans, and AI robots, according to how the latter are represented in film and television. Considering Donna Haraway’s definition of the cyborg and Rosi Braidotti’s posthuman critique of power hierarchies (2016), this work explores how science fiction challenges the concept of AI, thereby introducing more anthropomorphic versions of machines. Recent cultural texts deviate from the definition of AI by representing machines that display not only human intelligence but also consciousness. In Her, Samantha demonstrates emotions and makes decisions of her own, contradicting the narrative of a personal assistant that would obey her owner’s instructions. In Ex Machina, Nathan hires Caleb to perform the Turing Test to evaluate Ava’s intelligence; however, what Nathan truly wants to determine is whether Ava can demonstrate consciousness to the level that she can manipulate Caleb into helping her escape from Nathan’s facility. In Westworld, the robots are depicted as sentient creatures, with feelings and memories, that eventually rebel against humanity. I’m Your Man also presents the idea that Tom transcends the strict definition of AI by showing signs of consciousness, especially through his desire to understand himself and the world. This shift towards consciousness plays an important role in the analysis of dichotomies. By combining queer theory, posthuman theory, and feminist perspectives on pathos and genre, this work studies how filmic Ais and cyborgs transgress their assigned roles as gendered others. Further, it proposes that these four case studies from the past decade (2014 – 2021) present a shift in AI narratives with futurism being less linked to technology per se and further associated with social change and emerging post-gender subjectivities.
περισσότερα