"Γηράσκω αεί διδασκόμενος": ανίχνευση εκπαιδευτικών αναγκών και προοπτικές για τη δημιουργία πανεπιστημίου τρίτης ηλικίας στην Περιφέρεια Κρήτης

Abstract

The Education of the Elderly is a topic of interest in the field of Adult Education. Education enables an older person to see society through new perspectives and to experience the socio-cultural environment in a better way, thus improving his self-realization, allowing to evolve into a fully functional human. Education and educational opportunities are a right of all and people should be able to enjoy it as learners throughout their lives. In adulthood the person realizes that his life is limited and therefore learning becomes more selective. However, it is determined that the evolving participation of older people in educational and learning processes in general contributes significantly to their ability to maintain a good physical and mental condition and remain socially active. At the same time, new forms of educational opportunities are emerging, such as the Free Universities and the Universities of the Elderly, but institutions that are not so well known in the Greek reality. The aim of this study was to investigate the educational needs of the elderly, to identify which fields of learning are preferred and to highlight the importance of education and training in the elderly as well as point out the lack of educational structure of the University of the Elderly in the Region of Crete. The ultimate goal is to raise the awareness of the related educational institutions, especially the Foundation for Youth and Lifelong Learning, the Educational Institutions for Adults, the University of Crete and the Municipalities of the Region of Crete.

Η Επιμόρφωση και η Εκπαίδευση των ηλικιωμένων ατόμων αποτελεί κυρίως θέμα ειδικού ενδιαφέροντος του πεδίου της Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Η εκπαίδευση δίνει την δυνατότητα σε ένα ηλικιωμένο άτομο να δει την κοινωνία μέσα από νέες θεωρήσεις και να βιώσει τις επιδράσεις του κοινωνικοπολιτισμικού περιβάλλοντος, επιτρέποντας κατά αυτόν τον τρόπο την αυτοπραγμάτωση του, παρέχοντας τη δυνατότητα να εξελιχθεί στον πλήρως λειτουργικό άνθρωπο. Η μόρφωση και η επιμόρφωση γενικότερα είναι δικαίωμα όλων και πρέπει όλοι οι άνθρωποι να μπορούν να την απολαμβάνουν ως εκπαιδευόμενοι, καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής τους. Κατά την ώριμη ενήλικη ζωή το άτομο συνειδητοποιεί ότι η διάρκεια της ζωής του είναι περιορισμένη κι ως εκ τούτου η μάθηση γίνεται πιο επιλεκτική. Εντούτοις, προσδιορίζεται ότι η εξελισσόμενη συμμετοχή των ηλικιωμένων σε εκπαιδευτικές και γενικότερα μαθησιακές διαδικασίες συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στην δυνατότητά τους να διατηρούν μία καλή σωματική φυσική και πνευματική κατάσταση και να παραμείνουν κοινωνικά ενεργοί. Παράλληλα νέες μορφές εκπαιδευτικών ευκαιριών αναδύονται όπως: τα Ελεύθερα Πανεπιστήμια και τα Πανεπιστήμια Τρίτης Ηλικίας, θεσμοί όμως όχι και τόσο γνωστοί στην ελληνική πραγματικότητα. Ο κύριος στόχος της παρούσας έρευνας ήταν να διερευνηθούν οι εκπαιδευτικές ανάγκες των ηλικιωμένων, να εντοπιστούν οι διάφοροι τομείς μαθησιακού ενδιαφέροντος που προσανατολίζονται, και να αναδειχθεί η σημασία της εκπαίδευσης και επιμόρφωσης στην Τρίτη Ηλικία καθώς και η έλλειψη εκπαιδευτικής δομής τύπου Πανεπιστημίου Τρίτης Ηλικίας στην Περιφέρεια Κρήτης. Απώτερος σκοπός είναι να ευαισθητοποιηθούν οι αρμόδιοι εκπαιδευτικοί φορείς ιδιαίτερα το ΙΝΕΔΙΒΙΜ, τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Ενηλίκων και Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και οι Δήμοι της Περιφέρειας Κρήτης.