Φαινότυποι νοητικής έκπτωσης και κοινωνική νόηση στους ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση

Abstract

Multiple Sclerosis (MS) is a chronic disease of the central nervous system. People with MS show functional deficits, but also psychosocial and behavioral problems. The research hypothesis of the present cross-sectional study focused on the investigation of the following questions: (a) the documentation of social cognition impairment in patients with MS from the Greek population and (b) the correlation of neurocognitive impairment phenotypes with the possible underlying social cognition impairment. A range of neuropsychological tools were used in the study. A range of neuropsychological assessment tools were used in the study. Participants had both relapsing-remitting MS (RSMS) and secondary progressive MS (SPS).The results of the study are summarized below:• Social cognition, assessed via the RMET and Faux Pas tests, and neurocognitive abilities are affected in both subtypes of the disease.• Α statistically significant positive correlation was identified between emotional social cognition, neurocognitive abilities and functional status.• The participants had mild depression and normal levels of anxiety, while they had no apparent fatigue. There was a statistically significant association between functioning and fatigue, as well as a trend towards an association with anxiety, which was not statistically significant. Furthermore, a statistically significant correlation was found between functionality and performance on the RMET, but not on the Faux Pas assessment.• A statistically significant negative correlation of functional status with deficits in executive functions, assessed via TMT (part A and B), information processing speed, assessed via SDMT, and visuospatial memory, assessed via BVMT was identified.• There was a statistically significant correlation between the physical quality of life and fatigue, MS subtype and depression, while anxiety did not emerge as a statistically significant predictive factor. Statistically significant correlations of the emotional quality of life with anxiety, depression and fatigue were, also, observed.• The performance in executive functions (assessed via the TMT) emerged as a statistically significant predictor of social cognition, assessed via RMET, and quality of life in the study population. Correlations of other neurocognitive abilities, such as information processing speed and verbal memory, with quality of life were also found.• A statistically significant positive correlation of the physical quality of life with the RMET test and a negative correlation with the duration of the disease was found. Quality of life from the point of view of psychological health had a statistically significant positive correlation with social cognition (both the RMET and Faux Pas assessments), while the duration of the disease did not emerge as a statistically significant factor. Social cognition, assessed through the Faux Pas test, did not emerge as a statistically significant predictor factor of the physical quality of life.• There was a negative statistically significant correlation of the physical quality of life with the duration of the disease. However, disease duration did not emerge as a statistically significant predictor of quality of life in any of the statistical models investigated in the study participants.• Patients with SPMS had a consistently lower performance compared to patients with RRMS in cognitive evaluations (neurocognitive and social cognition). This was most evident in the performance on information processing speed and RMET assessment.In conclusion, the present study confirms the interconnection of cognitive functions, neurocognitive and social, with functionality and other non-motor symptoms of MS and underlines the necessity of multi-level intervention to ensure the quality of life and the functionality of MS patients are maintained as long-term as possible.

Η Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μια χρόνια αυτοάνοσης αιτιολογίας πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος. Τα άτομα με ΠΣ εμφανίζουν ελλείμματα λειτουργικότητας, αλλά και ψυχοκοινωνικά και συμπεριφορικά προβλήματα. Η ερευνητική υπόθεση της παρούσας συγχρονικής μελέτης επικεντρώνεται στην διερεύνηση των ακόλουθων ερωτημάτων: (α) την τεκμηρίωση υφιστάμενης διαταραχής της κοινωνικής νόησης σε ασθενείς με ΠΣ προερχόμενους από τον ελληνικό πληθυσμό και (β) την συσχέτιση φαινοτύπων νοητικής έκπτωσης ασθενών με ΠΣ με την πιθανή υποκείμενη διαταραχή της κοινωνικής νόησης. Στα πλαίσια της μελέτης χρησιμοποιήθηκε εύρος νευροψυχολογικών εργαλείων. Οι συμμετέχοντες είχαν υποτροπιάζουσα διαλείπουσα ΠΣ (ΥΔΠΣ) και δευτεροπαθώς προϊούσα ΠΣ (ΔΠΠΣ).Τα αποτελέσματα της μελέτης συνοψίζονται σε:• H κοινωνική νόηση, αξιολογούμενη μέσω των δοκιμασιών RMET και Faux Pas και οι νευρονοητικές ικανότητες πλήττονται και στους δύο υποτύπους της νόσου.• Διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση της συναισθηματικής κοινωνικής νόησης με τις νευρονοητικές λειτουργίες και τη λειτουργικότητα.• Οι συμμετέχοντες είχαν ήπια κατάθλιψη και κανονικά επίπεδα άγχους, ενώ δεν είχαν εμφανή κόπωση. Υπήρχε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της λειτουργικότητας και της κόπωσης, ενώ υπήρχε μια τάση προς συσχέτιση και με το άγχος, η οποία δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Επιπλέον, διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση της λειτουργικότητας και των επιδόσεων στην αξιολόγηση RMET, αλλά όχι με την αξιολόγηση Faux Pas.• H διερεύνηση της συσχέτισης των επιμέρους νοητικών ικανοτήτων στη λειτουργικότητα κατέδειξε στατιστικά σημαντικά αρνητική συσχέτιση με ελλείμματα στα κάτωθι: εκτελεστικές λειτουργίες, αξιολογούμενα μέσω του ΤΜΤ (part A and B), ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών, αξιολογούμενη μέσω του SDMT, και της οπτικοχωρικής μνήμης, αξιολογούμενη μέσω τουBVMT.• Διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση της ποιότητα ζωής ως προς τη σωματική (φυσική) υγεία, για με την κόπωση και τον υπότυπο της ΠΣ και την κατάθλιψη, ενώ το άγχος δεν αναδείχθηκε ως στατιστικά σημαντικός προβλεπτικός παράγοντας. Αναδείχθηκαν, επίσης, στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις της ποιότητα ζωής, ως προς την ψυχολογική υγεία, με το άγχος, την κατάθλιψη και την κόπωση.• Οι επιδόσεις στις εκτελεστικές λειτουργίες (αξιολογούμενες μέσω της ΤΜΤ) αναδείχθηκαν ως στατιστικά σημαντικοί προγνωστικοί παράγοντες για τις επιδόσεις στην κοινωνική νόηση (RMET) και την ποιότητα ζωής στον πληθυσμό της μελέτης. Επίσης, διαπιστώθηκαν συσχετισμοί της ταχύτητας επεξεργασίας πληροφοριών και της προφορικής μνήμης με την ποιότητα ζωής.• Διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση της σωματικής ποιότητας ζωής με τη δοκιμασία RMET και αρνητική συσχέτιση με τη διάρκεια της νόσου. Η ποιότητα της ζωής από τη σκοπιά της ψυχολογικής υγείας είχε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση με τις δοκιμασίες της κοινωνικής νόησης (RMET και Faux Pas), ενώ η διάρκεια της νόσου δεν αναδείχθηκε ως στατιστικά σημαντικός παράγοντας. Επίσης, η κοινωνική νόηση, αξιολογούμενη μέσω της δοκιμασίας Faux Pas, δεν αναδείχθηκε ως στατιστικά σημαντικός προβλεπτικός παράγοντας της σωματικής ποιότητας ζωής.• Υπήρχε αρνητική στατιστικά σημαντική συσχέτιση της σωματικής ποιότητας ζωής με τη διάρκεια της νόσου. Ωστόσο, η διάρκεια της νόσου δεν αναδείχθηκε ως στατιστικά σημαντικός προβλεπτικός παράγοντας για την ποιότητα ζωής σε κανένα από τα στατιστικά μοντέλα που διερευνήθηκαν στο δείγμα των συμμετεχόντων.• Oι ασθενείς με προοδευτική νόσο είχαν συστηματικά χαμηλότερη επίδοση συγκριτικά με ασθενείς με ΥΔΠΣ στις νοητικές αξιολογήσεις (νευρονοητικές και κοινωνικής νόησης). Η διαφορά στις επιδόσεις μεταξύ των δύο υποτύπων ήταν πιο εμφανής στις επιδόσεις της ταχύτητας επεξεργασίας πληροφοριών και σε μια εκ των αξιολογήσεων της κοινωνικής νόησης που χρησιμοποιήθηκαν (RMET).Συμπερασματικά, η παρούσα μελέτη επιβεβαιώνει τη διασύνδεση των νοητικών λειτουργιών, γνωστικών και κοινωνικών, με τη λειτουργικότητα και τα λοιπά μη κινητικά συμπτώματα της νόσου και υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της πολυεπίπεδης παρέμβασης για τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής και λειτουργικότητας των ασθενών με ΠΣ όσο το δυνατόν πιο μακροπρόθεσμα.