Γλωσσικές αναπαραστάσεις του παιδιού και της παιδικότητας σε επιλεγμένα ποιητικά κείμενα του Οδυσσέα Ελύτη

Abstract

The doctoral thesis attempts to detect, locate and analyze the linguistic and expressive ways in which the child and childhood are represented in selected poetic texts of Odysseas Elytis. In the first part, the theoretical framing of the poetic personality, the work and the international footprint of Odysseas Elytis are carried out. At the same time, an orientation is attempted in the poet's perceptions of language and the concept of the child. The theoretical part also focuses on basic concepts of linguistics and literature and on seeing language as a child's representational mechanism. The first part of the thesis concludes with the theoretical discussion of the poetic language and its characteristics as well as with a bibliographically based approach to the poetic language of Odysseas Elytis and the characteristics that shape his idiolect. In the second part of the thesis, the research data are analyzed in relation to the linguistic depictions of the child and childhood in the selected poetry collections of Odysseas Elytis and in his translation work included in them. In addition, proposals for the didactic use of the poetry of Odysseas Elytis in preschool and primary school age are listed, while at the same time an attempt is made to connect Elytis poetry with modern challenges such as the possibilities of inclusion in education and the use of artificial intelligence in harmonious coexistence with traditional educational practices. The thesis concludes with the presentation of general and specific conclusions.

Η διδακτορική διατριβή επιχειρεί να ανιχνεύσει, να εντοπίσει και να αναλύσει τους γλωσσικούς και εκφραστικούς τρόπους με τους οποίους αναπαριστάται το παιδί και η παιδικότητα μέσα σε επιλεγμένα ποιητικά κείμενα του Οδυσσέα Ελύτη. Στο πρώτο μέρος πραγματοποιείται η θεωρητική πλαισίωση της ποιητικής προσωπικότητα, του έργου και του διεθνούς αποτυπώματος του Οδυσσέα Ελύτη. Παράλληλα επιχειρείται ένας προσανατολισμός στις αντιλήψεις του ποιητή για τη γλώσσα και για την έννοια του παιδιού. Το θεωρητικό μέρος εστιάζει επίσης σε βασικές έννοιες της γλωσσολογίας και της λογοτεχνίας και στη θέαση της γλώσσας ως μηχανισμού απεικόνισης του παιδιού. Το πρώτο μέρος της διατριβής ολοκληρώνεται με τη θεωρητική διαπραγμάτευση της ποιητικής γλώσσας και των χαρακτηριστικών της καθώς και με μία βιβλιογραφικά θεμελιωμένη προσέγγιση της ποιητικής γλώσσας του Οδυσσέα Ελύτη και των γνωρισμάτων που διαμορφώνουν την ιδιόλεκτό του. Στο δεύτερο σκέλος της διατριβής αναλύονται τα ερευνητικά δεδομένα σε σχέση με τις γλωσσικές απεικονίσεις του παιδιού και της παιδικότητας στις επιλεγμένες ποιητικές συλλογές του Οδυσσέα Ελύτη και στο μεταφραστικό του έργο που εμπεριέχεται σε αυτές. Επιπλέον παρατίθενται προτάσεις διδακτικής αξιοποίησης της ποίησης του Οδυσσέα Ελύτη στην προσχολική και την πρωτοσχολική ηλικία ενώ παράλληλα επιχειρείται η διασύνδεση της ελυτικής ποίησης με σύγχρονες προκλήσεις όπως είναι οι δυνατότητες συμπερίληψης στην εκπαίδευση και η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης σε αρμονική συνύπαρξη με τις παραδοσιακές εκπαιδευτικές πρακτικές. Η διατριβή ολοκληρώνεται με την παράθεση των γενικών και ειδικών συμπερασμάτων.