Βασιλόπαιδες πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως

Abstract

The study focuses on the three princes, Ignatius Ragaves, Stefanos Makedonas and Theophylaktos Lekapinos, who served the archbishopric throne of Constantinople, from the middle of the 9th century to the middle of the 10th century. It encompasses a rather lengthy introduction in order to throw light on the issue of sources, which have caused difficulties due to revisions regarding their authorship. The main text of the study is structured in two parts. The first part examines the historical context as well as the conditions of the accession to the throne for each royal child. Furthermore, it places emphasis on the emperors’ intentions who led the royal children to the archbishopric throne of Constantinople. In addition, the study contributes to individual issues of the research, such as the chronological correspondence of the successive decisions and actions regarding the accession of Patriarch Theophylaktos. The second part of the study explores the legality of the accessions, in accordance with the canon law and illustrates the necessary qualifications and the standard procedure followed, so as to elect a bishop. Finally, it highlights the special case of the election of the archbishop of Constantinople and the emperor’s role in the election, too. In conclusion, references to the rules’ noted deviations, comparisons of the three cases presented and comments, both on the role of the Church and the relationship between the Church and the State -always based on the example of the three accessions- are all incorporated in the study findings.

Η μελέτη ασχολείται με τους τρεις βασιλόπαιδες που ανήλθαν στον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης, τον Ιγνάτιο Ραγκαβέ, τον Στέφανο Μακεδόνα και τον Θεοφύλακτο Λεκαπηνό, οι οποίοι θήτευσαν από τα μέσα του 9ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 10ου αιώνα. Περιλαμβάνει μία σχετικά εκτενή εισαγωγή, προκειμένου να συνδράμει στο θέμα των πηγών, οι οποίες δημιούργησαν δυσκολίες λόγω των αναθεωρήσεων σχετικά με την πατρότητά τους. Το κυρίως κείμενο της μελέτης δομείται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος διερευνά το ιστορικό πλαίσιο και τις συνθήκες ανάρρησης για κάθε έναν βασιλόπαιδα και αναδεικνύει τις προθέσεις των αυτοκρατόρων που οδήγησαν τους βασιλόπαιδες στον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης. Συνδράμει την έρευνα σε επιμέρους ζητήματα, όπως αυτό της χρονολογικής αντιστοίχισης των απανωτών αποφάσεων και ενεργειών σχετικά με την ανάρρηση του πατριάρχη Θεοφύλακτου. Το δεύτερο μέρος της μελέτης διερευνά το νομότυπο των αναρρήσεων με βάση το κανονικό δίκαιο. Παρουσιάζει τα απαραίτητα προσόντα και την τυπική διαδικασία που ακολουθείται, προκειμένου για την εκλογή επισκόπου. Αναδεικνύει την ιδιαίτερη περίπτωση της εκλογής αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως και τον ρόλο του αυτοκράτορα στην εκλογή. Στις διαπιστώσεις η μελέτη παραθέτει τις αποκλίσεις που σημειώθηκαν από τους κανόνες, αντιπαραβάλλει τις τρεις περιπτώσεις και σχολιάζει, με βάση πάντα το παράδειγμα των τριών αναρρήσεων, τη σχέση Εκκλησίας-Κράτους και τον ρόλο της Εκκλησίας.