Necrolabour: a postqualitative contextualisation of contemporary work in respect to the philosophy of Georges Bataille

Abstract

This thesis represents a reading, existential at its base, of the protean space of contemporary labour, under the lens of French philosopher Georges Bataille (1897–1962).A historical overview of the understanding of labour reveals the contemporary moment as positioned on the threshold of the Fourth Industrial Revolution and the Anthropocene. A moment, which in the context of this thesis, is best described in eschatological terms and is defined by the notion of permeability. The fading boundaries between labour, life, employment or unemployment, the distinction between product and producer, the empirical real and the virtual, all these ideas seem to merge into what can be described as the overloading of the Cartesian body/mind divide, introducing a host of unexplored ontologies and subjectivities. The thesis traces the movement towards a paradoxical post-work society, where nothing is classed as pure work and yet everything is a form of labour. This is labour that is immaterial, affective, and most importantly, post-human.The contemporary labourer—an embodied osmosis between the human and the machine—navigates through a ‘life-productive’, subordinated to the wage relations, opaquely managed by the spectral machine that is the algorithm. The work of Bataille, strongly engaged with historical concepts of work, sovereignty and existentialism, offers a rich commentary whose absence has been detrimental in regard to labour theory. An oversight whose importance becomes evident when juxtaposing the modern consideration of the human, the citizen, and the worker as interchangeable, with Bataille’s designation of work as the origin of the human animal. This thesis picks up the thread that the late Mark Fisher first unravelled regarding the omnipresence of capitalism and the lack of any alternative suggestion. The concept of necrolabour results from an interdisciplinary approach that goes beyond relating Bataille to a particular philosophical tradition, in favour of an applied reading of Bataille’s thought.Utilising a Postqualitative methodology, this thesis argues for an Acéphalic (in reference to the secret society of Acéphale Bataille founded), approach to labour and extends Achille Mbembe’s concept of Necropolitics from the purely political to the sphere of work. Acéphalic thought offers a radical yet pragmatic way to confront contemporary existence. Proposing a ‘within and against’ mode, our working lives—and by extension, the existential framing of ourselves—are to be encountered.

Η παρούσα διατριβή, παρουσιάζει μια ανάγνωση—υπαρξιακή κατά την βάση της—του πρωτεϊκού χώρου της σύγχρονης εργασίας, υπό το φιλοσοφικό πρίσμα του Γάλλου φιλόσοφου Ζώρζ Μπάταιγ (1897–1962).Μια ιστορική αναδρομή στο πως και τι νοείτε ως εργασία, αποκαλύπτει και τοποθετεί την σύγχρονη στιγμή στο κατώφλι της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και της Ανθρωπόκαινου εποχής. Η σύγχρονη στιγμή—το τώρα—στο πλαίσιο αυτής της μελέτης, βέλτιστα περιγράφεται με εσχατολογικούς ορούς, ενώ, το ορίζων χαρακτηριστικό που φέρει, είναι η έννοια της διαπερατότητας.Τα όρια μεταξύ εργασίας και ζωής, απασχόλησης και ανεργίας; η διάκριση μεταξύ παραγωγού και προϊόντος, μεταξύ της εμπειρικής πραγματικότητας και της εικονικότητας, ξεθωριάζουν. Τα πάντα ρέπουν προς μια υπερφορτισμένη καρτεσιανή δυαδικότητα, μια ιδιάζουσα διάσπαση μεταξύ σώματος και νόησης, που εισάγει ανεξερεύνητες οντολογίες και υποκειμενικότητες. Η διατριβή, ψηλαφεί το ίχνος της αυτής κίνησης προς μια παράδοξη κοινωνία της μετά-εργασίας. Μιας κοινωνικής οργάνωσης, στα όρια της οποίας τίποτα δεν αποτελεί καθαρά δουλειά, και όμως τα πάντα έχουν την μορφή της εργασίας. Εργασία, η οποία φέρει την φόρμα του άυλου, του συναισθηματικού και πιο σημαντικά, αυτή του μέτα-ανθρώπινου.Ο σύγχρονος εργαζόμενος, ως ενσώματη όσμωση μεταξύ του ανθρώπινου και του μηχανικού, υποταγμένος στην μισθωτή εργασία, διάγει την «παραγωγική ζωή», όπως αυτή ορίζεται και διαχειρίζεται από την φασματική αλγοριθμική μηχανή. Το έργο του Ζώρζ Μπατάιγ—ο οποίος ασχολήθηκε με την ιστορικότητα του ορισμού του όρου εργασία, διαπλέκοντας τον με τις έννοιες του υπαρξισμού και της ατομικής κυριαρχίας—προσφέρει ένα πλούσιο πεδίο σχολιασμού και προβληματισμού. Μια ιδιαίτερη θέαση, που δυστυχώς έχει επί το πλείστον αγνοηθεί από το ακαδημαϊκό πεδίο της θεωρίας της εργασίας. Μια επιζήμια παράληψη, η σημασία της οποίας διαφαίνεται καθαρά κατά την αντιπαραβολή των εννοιών του ανθρώπου, του πολίτη, και του εργαζόμενου. Έννοιες που στην εποχή μας τείνουν να λογίζονται ως ταυτόσημες. Μια στρέβλωση που ο Μπατάιγ είχε προβλέψει διά μέσου του ορισμού που έδωσε στην εργασία, θέτοντας την ως απαρχή του ανθρωπίνου ζώου.Συνεχίζοντας το νήμα της σκέψης του πρόωρα χαμένου Μάρκ Φίσερ. Ενός διανοητή που καταπιάστηκε με την πανταχού παρουσία του καπιταλισμού, και την έλλειψη εναλλακτικών δρόμων. Η παρούσα διατριβή εισάγει την έννοια της εργασίας ως Νεκρομόχθου. Μια έννοια που αναπτύσσεται μέσα από μια διεπιστημονική μελέτη, παραμερίζοντας τους διαχωρισμούς σε φιλοσοφικά διακριτές έννοιες, υπέρ μιας εφαρμοσμένης ανάγνωσης των νοημάτων με τα οποία σκέφτηκε ο Μπατάιγ. Εφαρμόζοντας την μέτα-ποιοτική ερευνητική μεθοδολογία, η παρούσα διατριβή υποστηρίζει μια Ακεφαλική, (σε αναφορά στην μυστική οργάνωση της Ακέφαλης Θεότητας που είχε ιδρύσει ο Μπατάιγ ), προσέγγιση της εργασίας, και επεκτείνει την θεωρία της Νεκροπολιτικής του Ασιλλέ Μπέμπε, από τον αποκλειστικά πολιτικό χώρο, στον χώρο της εργασίας. Η Ακεφαλική σκέψη, προσφέρει μια ριζοσπαστική, αλλά ταυτόχρονα εφαρμόσιμη, τοποθέτηση της σύγχρονης ύπαρξης. Προτάσσοντας μια «εντός αλλά ενάντια» στάση, απέναντι στο εργασιακό—και κατά προέκταση υπαρξιακό—καθημερινό βίωμα.