Ο κοινωνικός και πολιτιστικός ρόλος του ραδιοφώνου στην Ελλάδα, 1938-1966

Abstract

Τhe present Doctoral Dissertation seeks to fill in a huge knowledge gap in the history of the Media in Greece that is related to Hellenic Public Radio. It covers the first period of the life of Hellenic Public Radio from 1938 (the start of the Hellenic Public Radio) until 1966 (the start of the Hellenic Public Television). It is a period during which the radio was the only electronic mass media and entertainment medium in Greece. The first aim of this Doctoral Dissertation is to describe the characteristics, goals, and content (the radio program) of Hellenic Public Radio. The second aim is to answer the question of how Hellenic Radio evolved and interacted with other international radio networks, the Greek society and the daily life of its listeners –the Greek Citizens-in a particular historical period of modern Greek and international history which includes several important events such as the regime of Metaxa, Second World War, Occupation, Civil War, Cold War, and the Reconstruction. It is a retrospective record research of a variety of sources. The main source of information was the collection and process of a large representative sample of the radio program, which covers the entire period of the study, a total of 28 years. The process of the data was carried out through the combination of quantitative and qualitative research tools. This Dissertation consists an important basis from which media researchers, as well as scholars of other fields, can derive documented, useful and necessary information in order to understand the history of the Media and the role they played in modern Greek History with the goal to further develop future research related to this specific field.

Η παρούσα διατριβή επιδιώκει να συμβάλει στην κάλυψη ενός τεράστιου γνωστικού κενού στην ιστορία των Μέσων στην Ελλάδα, αυτή του Ελληνικού δημοσίου ραδιοφώνου. Αφορά στην πρώτη περίοδο του βίου του, από την έναρξη της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, το 1938, έως το 1966, την έναρξή της Ελληνικής Τηλεόρασης. Μια περίοδο, κατά την οποία το ραδιόφωνο υπήρξε το μοναδικό ηλεκτρονικό μέσο μαζικής ενημέρωσης και ψυχαγωγίας στην Ελλάδα. Στόχος αυτής της έρευνας είναι να απαντήσει σε ένα διττό ερώτημα: πρώτον, ποια ήταν τα χαρακτηριστικά, οι στόχοι, και το περιεχόμενο (ραδιοφωνικό πρόγραμμα) του Ελληνικού Δημοσίου Ραδιοφώνου και δεύτερον, πώς το ελληνικό ραδιόφωνο εξελίχτηκε και αλληλοεπίδρασε, σε μια ιδιαίτερη ιστορική συγκυρία για τη σύγχρονη παγκόσμια και ελληνική ιστορία (καθεστώς Μεταξά, Πόλεμος, Κατοχή, Εμφύλιος, Ψυχρός Πόλεμος, ανασυγκρότηση), με τα διεθνή δίκτυα ραδιοφωνίας, την ελληνική κοινωνία και τον καθημερινό βίο των ακροατών του, Ελλήνων πολιτών. Πρόκειται για μια αρχειακή έρευνα ποικίλων πηγών. Βασική πηγή πληροφορίας αποτέλεσε η συλλογή και επεξεργασία ενός μεγάλου αντιπροσωπευτικού δείγματος του ραδιοφωνικού προγράμματος, το οποίο αφορά όλη την περίοδο της μελέτης (28 έτη). Η επεξεργασία των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το συνδυασμό χρήσης εργαλείων της ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας. H διατριβή αυτή, αποτελεί μια σημαντική βάση πάνω στην οποία μπορούν οι μελετητές των Μέσων, αλλά και μελετητές άλλων πεδίων να αντλήσουν τεκμηριωμένη, χρήσιμη και αναγκαία πληροφορία για την κατανόηση της ιστορίας των Μέσων και του ρόλου που διαδραμάτισαν στη σύγχρονη Ελληνική Ιστορία, προκειμένου να εξελίξουν περαιτέρω, τις σχετικές με αυτό το πεδίο μελλοντικές έρευνες.