Η ξενιτεία στην Δημώδη Βυζαντινή Λογοτεχνία (12ος -15ος αιώνας)

Abstract

The topic of the doctoral thesis is xeniteia in the literary production of Byzantium from the 12th to the 15th century. Certainly, xeniteia, during the last centuries of the Byzantine empire, the so-called late Byzantine era, is undoubtedly an integral feature of society. 1204 is a milestone and at the same time a critical turning point in the history of the empire. The conquest of Constantinople by the Crusaders led to the dissolution of its unity and affected political and economic institutions as well as social structures. One of the main consequences of this first fall was xeniteia. The recapture of Constantinople was a temporary achievement. The shrinking of the territories continued unabated, leading even more people to be homeless and to abandon their homes. Hope for imperial help faded over the years, and flee was the only solution to avoid enslavement, conversion to Islam, and death. As a result, xeniteia has been a constant reality. Certainly, literature is the mirror of historical changes that occur in a society. In this way, such violent rearrangements in everyday life could only be reflected in the literary production of the time, reflecting the historical reality. Therefore, xeniteia turns into a literary commonplace that offers a wealth of interesting information to the researcher and the modern reader.

Θέμα της διδακτορικής διατριβής είναι η ξενιτεία στη λογοτεχνική παραγωγή του Βυζαντίου από τον 12ο έως τον 15ο αιώνα. Βεβαίως, η ξενιτεία κατά τους τελευταίους αιώνες της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, τη λεγόμενη υστεροβυζαντινή εποχή, αποτελεί αναμφίβολα αναπόσπαστο χαρακτηριστικό της κοινωνίας. Το 1204 αποτελεί σταθμό και ταυτόχρονα κρίσιμη καμπή της ιστορίας της αυτοκρατορίας. Η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους οδήγησε στην κατάλυση της ενότητάς της και επηρέασε πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς καθώς και κοινωνικές δομές. Μία από τις κύριες συνέπειες της πρώτης αυτής άλωσης υπήρξε η ξενιτεία. Η ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης ήταν ένα παροδικό επίτευγμα. Η συρρίκνωση των εδαφών συνεχίστηκε αμείωτη οδηγώντας ακόμη περισσότερους ανθρώπους στην ξενιτεία και στην εγκατάλειψη των εστιών τους. Η ελπίδα για αυτοκρατορική βοήθεια εξέλιπε με τα χρόνια και η φυγή υπήρξε η μόνη λύση για την αποφυγή της υποδούλωσης, του εξισλαμισμού και του θανάτου. Ως εκ τούτου, η ξενιτεία υπήρξε μια συνεχής πραγματικότητα. Βεβαίως, η λογοτεχνία αποτελεί τον καθρέφτη ιστορικών μεταβολών οι οποίες συμβαίνουν σε μια κοινωνία. Κατά αυτόν τον τρόπο, τέτοιες βίαιες ανακατατάξεις στην καθημερινή ζωή δεν θα μπορούσαν παρά να αποτυπωθούν στη λογοτεχνική παραγωγή της εποχής, αντικατοπτρίζοντας την ιστορική πραγματικότητα. Συνεπώς, η ξενιτεία μετατρέπεται σε λογοτεχνικό κοινό τόπο που προσφέρει πλήθος ενδιαφερουσών πληροφοριών στον ερευνητή και τον σύγχρονο αναγνώστη.