Ποιμαντική αντιμετώπιση αμαρτανόντων στους ιερούς κανόνες

Abstract

This Thesis, according to the title, presents the pastoral – therapeutic way of the Holy Canons of the Church that face the Man who has committed sins and aim at curing him. It is divided in three parts. The first part generally refers to the pastoral - therapeutic character of the Holy Canons. The treatment of sin, the levels of sin, the meaning of passion as a mental condition and the meaning of sins as pathological symptoms are described. In addition, the way the Holy Canons regard the sinner as a patient who is sick who needs compassion, care and healing are mentioned. In the second part, the spiritual health and pathology of the man according to the Holy Canons are presented. The three movements(concepts) of the spirit, the logistikon(rational), the thymoeides(spirited), and the epithymetikon(appetitive or desirable) are analyzed. Furthermore, an extensive reference to the natural course of each power of the soul and its aberration to the passions that attack it in combination with the symptoms manifested as sins by each passion is separately made. Thus, in the rational, the passions of wickedness, ignorance of God, forgetfulness and delusion, pride and indiscretion and their various symptoms, such as apostasy - denial of God, heresy and witchcraft are investigated in depth. In the spirited, the passions of sensuality, self-indulgence and ambition, as well as their manifold symptoms such as, for example, gluttony, fornication, adultery, simony, theft, robbery, sacrilege are accounted for. In the appetitive, the passion of anger and the related sins of rage and murder are expounded. Finally, in the third part of the thesis, a reference to the general part of therapeutics which the Holy Canons present and use to deal with sin and passions is made. Moreover, the Christological conditions necessary for the healing are explicated. In other words, Jesus Christ is the only true physician of Man consisting the healing power of the Sacraments of the Church. The subjective conditions necessary for the healing of the sinner, such as sincere repentance combined with faith and hope in God, the healing power of prayer and the compliance with the divine commandments are explained as well. In addition, the pernicious consequences of unrepentance or hypocritical repentance are recorded, and reproofs are presented as remedies for the healing of the fallen man in sin. Therefore, the humble aim of the present Research is, among other things, to emphasize the in-depth, scientific and methodical study of the human soul by the Fathers of the Church in accordance with the Holy Canons which are an installation of experience Ecumenically ratified both by the Church and the divine seal of the Holy Spirit. A thorough study of all these Church experiences, and especially of the Holy Canons, is not only beneficial, but necessary as well for those who are seriously concerned with man. Necessary and valuable they are since the value of the human soul, which they heal, is incalculable.

Ἡ ἐργασία σύμφωνα μέ τόν τίτλο της παρουσιάζει τόν ποιμαντικό – θεραπευτικό τρόπο μέ τόν ὁποῖο οἱ Ἱεροί Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας ἀντιμετωπίζουν καί θεραπεύουν τόν εἰς τήν ἁμαρτία πεσόντα ἄνθρωπο. Χωρίζεται σέ τρία μέρη. Στό πρῶτο μέρος γίνεται γενική ἀναφορᾶ στόν ποιμαντικό – θεραπευτικό χαρακτήρα τῶν Ἱερῶν Κανόνων. Περιγράφεται ἡ ἀντιμετώπιση τῆς ἁμαρτίας ὡς πνευματικῆς ἀσθενείας, τά στάδια τῆς ἁμαρτίας, ἡ ἔννοια τοῦ πάθους ὡς ψυχικῆς καταστάσεως καί τῶν ἁμαρτημάτων ὡς παθολογικῶν συμπτωμάτων. Ἀναλύεται ἡ ἀντιμετώπιση ἀπό τούς Ἱερούς Κανόνες τοῦ ἁμαρτωλοῦ ὡς ἀσθενοῦς, πού χρήζει συμπαθείας, μερίμνης καί ἰάσεως. Στό δεύτερο μέρος, πού εἶναι καί τό ἐκτενέστερο, παρουσιάζεται μέ βάση τούς Ἱερούς Κανόνες, ἡ πνευματική ὑγεία καί πνευματική παθολογία τοῦ ἀνθρώπου. Ἀναλύονται τά τρία κινήματα τῆς ψυχῆς, τό λογιστικό, τό ἐπιθυμητικό καί τό θυμοειδές. Γίνεται ἐκτενής ἀναφορά στήν φυσική πορεία κάθε δυνάμεως τῆς ψυχῆς καθώς καί στήν παρεκτροπή της, στά πάθη, πού προσβάλλουν ξεχωριστά τήν κάθε δύναμη τῆς ψυχῆς, καθώς καί στά συμπτώματα, πού ἐκδηλώνονται ὡς ἁμαρτήματα ἀπό τό κάθε πάθος. Ἔτσι στό λογιστικό περιγράφονται τά πάθη τῆς ἀσεβείας, τῆς ἀγνοίας τοῦ Θεοῦ, τῆς λήθης καί τῆς πλάνης, τῆς ὑπερηφανείας καί τῆς ἀδιακρισίας καί τά διάφορα συμπτώματά τους, ὅπως ἡ ἀποστασία - ἄρνηση τοῦ Θεοῦ, ἡ αἵρεση καί ἡ μαγεία. Στό ἐπιθυμητικό ἀναλύονται τά πάθη τῆς φιληδονίας, τῆς φιλοχρηματίας καί τῆς φιλοδοξίας, καθώς καί τά πολυποίκιλα συμπτώματά τους ὅπως γιά παράδειγμα, ἡ γαστριμαργία, ἡ πορνεία, ἡ μοιχεία, ὁ παράνομος τοκισμός, ἡ σιμωνία, ἡ κλοπή, ἡ ληστεία, ἡ ἱεροσυλία κ.λ.π. . Στό δέ θυμοειδές γίνεται λόγος γιά τό πάθος τοῦ θυμοῦ καί τά σχετικά ἁμαρτήματα τῆς ὁργῆς καί τοῦ φόνου. Τέλος στό τρίτο μέρος τῆς ἐργασίας γίνεται ἀναφορά στό γενικό μέρος τῆς θεραπευτικῆς, πού παρουσιάζουν καί χρησιμοποιοῦν οἱ Ἱεροί κανόνες γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς ἁμαρτίας καί τῶν παθῶν. Περιγράφονται οἱ Χριστολογικές προϋποθέσεις τῆς θεραπείας: ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὡς ὁ μόνος πραγματικός ἰατρός τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ θεραπευτική δύναμη τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας. Ἀναλύονται καί οἱ ὑποκειμενικές προϋποθέσεις, πού εἶναι ἀπαραίτητες γιά τήν θεραπεία τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ὅπως ἡ εἰλικρινής μετάνοια σέ συνδυασμό μέ τήν πίστη καί τήν ἐλπίδα στόν Θεό, ἡ θεραπευτική δύναμη τῆς προσευχῆς καί ἡ τήρηση τῶν θείων ἐντολῶν. Καταγράφονται οἱ ὀλέθριες συνέπειες τῆς ἀμετανοησίας ἤ τῆς ὑποκριτικῆς μετανοίας καί παρουσιάζονται τά ἐπιτίμια ὡς φάρμακα γιά τήν θεραπεία τοῦ πεπτωκότος εἰς τήν ἁμαρτίαν ἀνθρώπου. Ταπεινός στόχος τῆς παρούσης μελέτης εἶναι σύν τοῖς ἄλλοις, νά φανεῖ ἡ εἰς βάθος μέ ἐπιστήμη καί μέθοδο μελέτη τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καί ἱδιαιτέρως ἀπό τούς Ἱερούς Κανόνες πού ἀποτελοῦν ἀπόσταγμα πείρας μέ Οἰκουμενική ἐπικύρωση ἀπό τήν Ἐκκλησία καί μέ τήν θεόθεν ἐπισφράγιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ ἐνδελεχής μελέτη ὅλων αὐτῶν τῶν Ἐκκλησιαστικῶν ἐμπειριῶν, καί ἰδιαιτέρως τῶν Ἱερῶν Κανόνων, εἶναι ὄχι ἁπλῶς ὡφέλιμη ἀλλά ἀναγκαία γιά ὅσους ἀσχολοῦνται σοβαρά μέ τόν ἄνθρωπο. Ἀναγκαία καί πολύτιμη ἐφόσον ἡ ἀξία τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς, τήν ὁποία θεραπεύουν εἶναι ἀνυπολόγιστη.