Μελέτη του ρόλου των ιδιαίτερα αυξημένων επιπέδων της HDL χοληστερόλης αλλά και της λειτουργικότητας των κλασμάτων της σε σχέση με την ακεραιότητα του ενδοθηλιακού γλυκοκάλυκα και την αρτηριακή σκληρία σε ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση

Abstract

Introduction: Smoking and HDL cholesterol (HDL-C) are both considered major cardiovascular (CV) risk factors. Smokers display impaired endothelial function (due to endothelial glycocalyx-EG- loss of integrity) and increased aortic stiffness, which denote subclinical organ damage in hypertensive patients. Increased HDL-C levels exert protective role against CVdisease. In a previous study, we showed that HDL-C levels between 71 and 101mg/dl were inversely related to perfused boundary region of sublingual microvessels, ranged from 5 to 9μm (PBR5-9) in middle-aged treated hypertensive patients. In the present study, we investigated the role of increased HDL-C levels in aortic stiffness and EG integrity, regarding sex and smoking habit in middle-aged treated hypertensive patients.Methods: We studied 193 treated hypertensive patients (mean age = 61 ± 11 years, 58% women, 28% smokers) divided in 4 groups regarding sex and smoking habit. We evaluated office blood pressure, fasting lipid profile{total cholesterol, HDL-C, LDL cholesterol (LDL-C) and triglycerides}, aortic stiffness by measuring carotid-to-femoral pulse wave velocity (PWV), and endothelial function by calculating PBR5-9, a non-invasive index of EG evaluation (high PBR values imply reduced EG thickness).Results: We found that, in total population, HDL-C levels were inversely associated with PWV (r = −0.15, p = 0.03) and PBR5-9 (r = −0.15, p = 0.03). Moreover, HDL-C levels were negatively related to PBR5-9 in men (r = −0.29,p = 0.008), either smokers (r = −0.35, p < 0.05) or non-smokers (r = −0.27, p < 0.05) and PWV in women non-smokers (r = −0.28, p = 0.009). In a multiple linear regression analysis, using age, weight, smoking habit, HDL-C and LDL-C levels as independent variables, we found that HDL-C independently predicts PWV (β = −0.14, p = 0.02) in the total population and PBR5-9 (β = −0.28, p = 0.01) only in men.Conclusions: Increased HDL-C levels are related to reduced aortic stiffness in middle-aged treated hypertensive patients, both men and women. They also seem to exert a protective role in EG only in men hypertensive patients and not in women (who usually show higher values of HDL-C), which 133 possibly denotes their greater importance regarding endothelial protection in men.

Εισαγωγή: Το κάπνισμα και η HDL χοληστερόλη (HDL-C) αποτελούν μείζονες παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου με αντίστροφη δράση. Οι καπνιστές παρουσιάζουν επηρεασμένη ενδοθηλιακή λειτουργία (η οποία εκφράζεται από διαταραχή της ακεραιότητας του ενδοθηλιακού γλυκοκάλυκα-ΕΓ) και αυξημένη αορτική σκληρία, στοιχεία που υποδηλώνουνυποκλινική βλάβη οργάνων-στόχων, σε υπερτασικούς ασθενείς. Τα αυξημένα επίπεδα HDL-C διαδραματίζουν προστατευτικό ρόλο ενάντια στην καρδιαγγειακή νόσο. Σε προηγούμενη μελέτη αναδείξαμε ότι σε μεσήλικεςυπερτασικούς ασθενείς τα επίπεδα HDL-C μεταξύ 71 και 101mg/dl παρουσιάζουν ανάστροφη συσχέτιση με την περιοχή οριακής διάχυσης των υπογλώσσιων μικροαγγείων διαμέτρου 5 έως 9μm (PBR5-9) του ΕΓ, ασκώνταςπιθανά προστατευτική δράση στο ενδοθήλιο. Στην παρούσα μελέτη διερευνήσαμε το ρόλο των αυξημένων επιπέδων HDL-C στην αορτική σκληρία και την ακεραιότητα του ΕΓ με βάση το φύλο και την καπνιστική συνήθεια σε μεσήλικες υπερτασικούς ασθενείς υπό αγωγή.Μέθοδοι: Μελετήσαμε 193 υπερτασικούς ασθενείς υπό αγωγή (μέση ηλικία = 61 ± 11 έτη, 58% γυναίκες, 28% καπνιστές), τους οποίους ταξινομήσαμε σε 4 ομάδες με βάση το φύλο και την καπνιστική συνήθεια. Αξιολογήσαμε την αρτηριακή πίεση ιατρείου, το λιπιδαιμικό προφίλ νηστείας {ολική χοληστερόλη, HDL-C, LDL χοληστερόλη (LDL-C) και τριγλυκερίδια}, τηναορτική σκληρία, μέσω του υπολογισμού της καρωτιδο-μηριαίας ταχύτητας σφυγμικού κύματος (PWV) και την ενδοθηλιακή λειτουργία, μέσω του υπολογισμού της PBR5-9, ενός μη επεμβατικού δείκτη αξιολόγησης του πάχους του ΕΓ (υψηλές τιμές PBR αντιστοιχούν σε μειωμένο πάχος ΕΓ).Αποτελέσματα: Στο σύνολο του πληθυσμού, τα επίπεδα της HDL-C παρουσίασαν ανάστροφη συσχέτιση με τη PWV (r = −0.15, p = 0.03) και τη PBR5-9 (r = −0.15, p = 0.03). Επιπλέον, η HDL-C παρουσίασε ανάστροφη συσχέτιση με τη PBR5-9 στους άντρες (r = −0.29, p = 0.008), τόσο καπνιστές (r = −0.35, p < 0.05) όσο και μη καπνιστές (r = −0.27, p < 0.05) και τη PWV στις γυναίκες μη καπνίστριες (r = −0.28, p = 0.009). Από τη διενέργεια ανάλυσης πολλαπλής παλινδρόμησης, χρησιμοποιώντας την ηλικία, το βάρος, το 131 κάπνισμα, τα επίπεδα της HDL-C και της LDL-C, ως ανεξάρτητες μεταβλητές,διαπιστώσαμε ότι η HDL-C σχετίζεται ανεξάρτητα με τη PWV (β = −0.14, p = 0.02) στο σύνολο του πληθυσμού και με τη PBR5-9 στους άντρες (β = −0.28, p = 0.01).Συμπεράσματα: Τα αυξημένα επίπεδα HDL-C σχετίζονται με μειωμένη αορτική σκληρία σε μεσήλικες υπερτασικούς ασθενείς, τόσο σε άντρες όσο και γυναίκες. Παράλληλα, φαίνεται ότι ασκούν προστατευτική δράση στη δομή του ΕΓ μόνο σε άντρες υπερτασικούς ασθενείς (τόσο σε καπνιστές όσο και μη-καπνιστές) και όχι σε γυναίκες (οι οποίες παρουσιάζουν συνήθως υψηλότερες τιμές HDL-C), γεγονός που πιθανά υποδηλώνει τη μεγαλύτερη σημασία τους για την προστασία του ενδοθηλίου στους άντρες.