Μακροχρόνιες μορφομετρικές μεταβολές του κεντρικού, υπονεφρικού αυχένα ανευρισμάτων κοιλιακής αορτής μετά από ενδαγγειακή αποκατάσταση

Abstract

Purpose: To provide sufficient data on proximal aortic neck remodeling after elective endovascular aortic aneurysm repair (EVAR) with a variety of contemporary, third generation, endograft devices. Materials and Methods: This is a non-interventional prospective cohort study of 157 patients that underwent standard EVAR with self-expanding abdominal endografts. Patients’ recruitment lasted from 2013 to 2018 and postoperative follow-up was up to five years. A computed tomography angiography (CTA) was performed at first month and then at 1, 2 and 5 years. Proximal aortic neck’s (PAN) basic morphological characteristics (diameter, length, angulation) were measured based on the analysis of CTA in a standardized fashion. Neck-related adverse events, such as migration, endoleak or rupture, and reinterventions were recorded. Results: Significant straightening of the PAN was evident even in the first-month CTA with concurrent neck shortening that became significant at 5 years. Both the suprarenal aorta and the PAN significantly dilated overtime, with PAN dilating more progressively. Mean neck dilatation at the juxtarenal level was 3.9 ± 1.7mm. The incidence of aortic neck dilatation (AND) ≥2.5mm was 37.2% at 2 years and 58.1% at 5 years after EVAR and was considered important (≥5mm) in 11.5% of patients at 2 years and 30.6% of patients at 5 years. Multivariate analysis showed that only the degree of oversizing, the preoperative neck diameter and the preoperative AAA sac diameter served as independent predictors of AND at 5 years. At the 5-year follow-up 8 late type Ia endoleaks (6.5%) and 7 caudal migrations (5.6%) were discovered, while no late ruptures were reported. In total, 11 late endovascular reinterventions (8.9%) were performed. Overall, proximal neck-related adverse outcomes and reintervention rate were significantly associated with the presence of important late AND. Conclusions: Proximal aortic neck remodeling after EVAR is common, it can influence the long-term durability of proximal endograft fixation and is significantly associated with adverse outcomes, often leading to reinterventions.

Σκοπός: Η παρουσίαση επαρκών κλινικών και απεικονιστικών δεδομένων πάνω στην αναδιαμόρφωση του κεντρικού αορτικού αυχένα (proximal aortic neck remodeling) που παρατηρείται μετά από εκλεκτική ενδαγγειακή αποκατάσταση υπονεφρικών ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής (endovascular aortic aneurysm repair, EVAR) με μία ποικιλία σύγχρονων, τρίτης γενεάς ενδομοσχευμάτων (endograft). Υλικό και Μέθοδοι: Πρόκειται για μία μη παρεμβατική προοπτική μελέτη κοόρτης (cohort) 157 ασθενών που υπεβλήθησαν σε συμβατική EVAR με αυτοεκπτυσσόμενο ενδομόσχευμα (self-expanding stent-graft, SESG). Η στρατολόγηση των ασθενών διήρκεσε από το 2013 έως το 2018 και η μετεγχειρητική παρακολούθηση (follow-up) έφθανε τα πέντε έτη. Διενεργήθηκε αξονική αγγειογραφία (computed tomography angiography, CTA) τον πρώτο μήνα και κατόπιν το πρώτο, δεύτερο και πέμπτο έτος του follow-up. Τα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά του κεντρικού αορτικού αυχένα (proximal aortic neck, PAN), ήτοι η διάμετρος (diameter), το μήκος (length) και η γωνίωση (angulation), αξιολογήθηκαν και μετρήθηκαν κατά την ανάλυση της CTA με ένα ειδικό λογισμικό πρόγραμμα, σύμφωνα με ένα τυποποιημένο σύστημα. Κατά την παρακολούθηση καταγράφθηκαν δευτερογενείς ειδικές επιπλοκές όπως μετανάστευση (migration), ενδοδιαφυγή (endoleak) ή ρήξη (rupture) καθώς και τυχόν επανεπεμβάσεις (reintervention). Αποτελέσματα: Παρατηρήθηκε σημαντικός ευθειασμός (straightening) του PAN ήδη από τον πρώτο μετεγχειρητικό μήνα με ταυτόχρονη βράχυνσή (shortening) του, η οποία κατέστη σημαντική στην πενταετία. Τόσο η υπερνεφρική κοιλιακή αορτή όσο και ο PAN υπέστησαν σημαντική διαστολή (aortic neck dilatation, AND) με την πάροδο του χρόνου, με τον PAN να διαστέλλεται περισσότερο. Η μέση διαστολή του PAN στο παρανεφρικό (juxtarenal) επίπεδο ήταν 3.9 ± 1.7mm. Η επίπτωση της AND ≥2.5mm ήταν 37.2% στην διετία και 58.1% στην πενταετία μετά την EVAR και θεωρήθηκε σημαντική (≥5mm) στο 11.5% των ασθενών στην διετία και το 30.6% στην πενταετία. Η πολυπαραγοντική (multivariate) ανάλυση κατέδειξε ότι ο βαθμός της υπερμεγέθυνσης (oversizing) του ενδομοσχεύματος, το προεγχειρητικό μήκος του PAN και η προεγχειρητική διάμετρος του ανευρυσματικού σάκου ήταν ανεξάρτητοι προβλεπτικοί παράγοντες κινδύνου για σημαντική AND στην πενταετία. Κατά το πενταετές follow-up καταγράφηκαν 8 (6.5%) περιπτώσεις καθυστερημένης ενδοδιαφυγής τύπου Ia και 7 (5.6%) περιπτώσεις ουραίας μετανάστευσης του ενδομοσχεύματος, ενώ δεν σημειώθηκε δευτερογενής ρήξη του ανευρυσματικού σάκου. Συνολικά, 11 όψιμες δευτερογενείς επανεπεμβάσεις διενεργήθηκαν προς επιδιόρθωση των επιπλοκών. Σε γενικές γραμμές, οι σχετιζόμενες με τον PAN δευτερογενείς επιπλοκές (proximal neck-related adverse outcomes) καθώς και ο αριθμός επανεπεμβάσεων συνδέονταν σημαντικά με την παρουσία σημαντικής AND στην πενταετία. Συμπεράσματα: Η αναδιαμόρφωση του PAN μετά από EVAR είναι κοινή, μπορεί να επηρεάσει την μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα της κεντρικής στήριξης του ενδομοσχεύματος και συνδέεται σημαντικά με αυξημένο κίνδυνο δευτερογενών επιπλοκών και διορθωτικών επανεπεμβάσεων.