Via Egnatia in the province of Macedonia: correlations and interactions in urban road-networks from the first to the seventh century AD

Abstract

The interesting questions that arise concerning the interrelations between the presence of a major road axis such as Via Egnatia and the evolution observed in the development of the intra muros road network amongst connected cities, prompted an approach through the comparative study of adequate cases that are characterized by specific parameters. The selected region of interest corresponds to the geographical limits of the province of Macedonia. The three most significant cities of the region were selected to be viewed as case studies, namely the cities of Edessa, Thessalonike and Philippi, based on their respective location and connection through Via Egnatia and their historical significance and continuity, which, consequently, produced an abundance of archaeological data both in relation to architectural remains as well as elements of their intra muros road system. An approach through Gis was implemented, based on posing appropriate questions in an attempt to understand whether the established route of Via Egnatia indeed follows geographical restrictions and allowances or abides by different disciplines defined by social or political choices.

Τα ενδιαφέροντα ερωτήματα που προκύπτουν σχετικά με την παρουσία ενός σημαντικού οδικού άξονα, όπως η Via Egnatia, και της εξέλιξης που παρατηρείται στο αστικό οδικό δίκτυο των συνδεδεμένων πόλεων, οδήγησαν σε μια προσέγγιση μέσω της συγκριτικής μελέτης δεδομένων που ορίζονται από συγκεκριμένες παραμέτρους. Η επιλεγμένη περιοχή ενδιαφέροντος αντιστοιχεί στα γεωγραφικά όρια της επαρχίας Μακεδονίας. Οι τρεις σημαντικότερες πόλεις επιλέχθηκαν για να εξεταστούν ως μελέτες περίπτωσης, δηλαδή οι πόλεις της Έδεσσας, της Θεσσαλονίκης και των Φιλίππων, με βάση την αντίστοιχη θέση και σύνδεσή τους μέσω της Εγνατίας Οδού, όπως και την ιστορική τους σημασία και εξέλιξη, γεγονός που, κατά συνέπεια, παρήγαγε πληθώρα αρχαιολογικών δεδομένων τόσο σε σχέση με αρχιτεκτονικά κατάλοιπα όσο και με στοιχεία του αστικού οδικού συστήματος. Εφαρμόστηκε μια προσέγγιση μέσω προγράμματος Gis, με βάση την υποβολή κατάλληλων ερωτημάτων σε μια προσπάθεια για την κατανόηση του κατά πόσον η καθιερωμένη διαδρομή της Via Egnatia υπακούει πράγματι σε γεωγραφικούς περιορισμούς και παραχωρήσεις ή ακολουθεί διαφορετικούς κανόνες που ορίζονται από κοινωνικές ή πολιτικές επιλογές.